ناظران سیاسی براین باورند که انجام نهایی توافق تهران و پکن میتواند برای جمهوری اسلامی ایران تسهیل کننده روابط با دیگر کشورها بوده و حتی میتوان این نکته را بیان کرد این اقدام میتواند موجب تحریک و ترغیب دیگر کشورها برای ورود به حوزه اقتصادی با ایران گردد.
به تازگی پیشنویس نهایی سند برنامه ۲۵ ساله همکاریهای جامع ایران و چین به تصویب هیئت دولت رسیده و وزارت امورخارجه مأمور انجام اقدامات نهایی تا امضای این سند با طرف چینی شده است.
دکتر سید رضا صدرالحسینی کارشناس مسائل سیاست خارجی درخصوص توافق ایران و چین و تأثیرش در روابط دیگر کشورها با ایران به سیاست روز گفت: با نگاهی به ۱۰۰سال روابط دو کشور ایران و چین، ملاحظه میشود دو کشور از گذشته به ایجاد و تحکیم روابط در دو حوزه سیاسی و اقتصادی علاقه مند بودند و این علاقه مندی در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی در ایران افزایش یافت و پس از شروع جنگ تحمیلی این روابط به سطوح راهبردی نزدیک تر شد. وی افزود: فراموش نشدنی است که در شرایط پس از پیروزی انقلاب اسلامی و شروع جنگ تحمیلی که با تحریمهای چند لایه کشورهای غربی همراه بود و اجازه خرید کمترین امکانات و تسلیحات نظامی به جمهوری اسلامی ایران داده نمیشد تا جایی که خرید و حمل سیم خاردار برای ایران ممنوع شده بود، کشور چین بخشی از نیازهای طبیعی تسلیحاتی ایران را تأمین میکرد و در مقابل، کشورهای غربی سعی و تلاش داشتند حتی داروهای نیاز مجروحین جنگی نیز به ایران وارد نشود.
این استاد دانشگاه بیان داشت: از این تاریخ به بعد روابط دو کشور ایران و چین استحکامات روابط دو کشور مؤثر در شرق و غرب آسیا را رقم زد؛ پس از دوران دفاع مقدس که به دوران سازندگی معروف است مجدداً این چینیها بودند که برای بازسازی خسارات جنگ تحمیلی که بیشتر این خسارات از سوی سلاح های کشورهای غربی مانند هواپیماهای سوپر استاندارد، موشکهای اگزوسه فرانسوی و توپ های اتریشی و تانکهای انگلیسی و هواپیماهای جاسوسی آمریکا و البته سلاح های شوروی سابق بیشترین خسارات را به ملت ایران وارد نموده بود جبران نمایند و در مقابل تحریمهای نفتی در دوران کلینتون و بعد از آن سعی نمودند بر اساس نیازهای ایران و میزان هزینهای که این کشور برای بازسازی قرار داده است همکاری کنند. صدرالحسینی با اشاره به اینکه با شروع اقدامات صلح آمیز هستهای در ایران و استنکاف کامل کشورهای غربی برای رسیدن ملت ایران به حق مسلم خود و بهره برداری از فرآیند صلح آمیز هستهای، این چینیها بودند که در کنار کشور روسیه در آژانس بین المللی هستهای و دیگر جوامع بین المللی بر اساس معاهدات قانونی از حقوق قانونی ملت ایران در حد توان خویش حمایت نمودند.
کارشناس مسائل سیاست خارجی اظهار داشت: پس از طی روندهای گوناگون در حوزه روابط دو کشور، مقامات دو کشور به این نتیجه رسیدند که این روابط تنگاتنگ و همه جانبه را در قالب یک قرارداد ۲۵ ساله با در نظر گرفتن همه جوانب و به نفع دو کشور به یک قرارداد جامع و غیر قابل تغییر در شرایط گوناگون تبدیل نموده و مسیر دو کشور در جهات مختلف در مدت زمان ربع قرن مشخص و معلوم گردد.
وی گفت: درست در همین زمان بود که علیرغم وجود هیچ سند و متن قابل استناد، هجمههای گوناگون در این تصمیم وارد شد و بدون اینکه مستندی از متن این قرارداد ارائه شود، دروغ پردازیها، موهوم گوییها و چین هراسیها از مبدأ غرب توسط محافل سرمایه داری غرب، سلطنت طلبها و منافقینی که سالها است به دامن غرب پناهنده شدند و در فرانسه و آمریکا از حمایت دولتهای متبوع این کشورها نیز برخوردارند آغاز شد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: برخی از اینها مدعی بودند چین در عقد قرارداد بخشی از جزایر ایران را متعلق به خود خواهد کرد و عدهای دیگر مقاله مینوشتند که بخشی از آبهای سرزمینی ایران از دست رفت و عدهای دیگر مدعی شدند که همه ماهیهای خلیج فارس در این قراردادها به چینیها تعلق گرفت؛ بالاخره این دروغ پردازیها به جایی رسید که وزیر خارجه آمریکا نیز که مدعی است سختترین تحریمها در طول تاریخ بشری را علیه ملت ایران اعمال نموده است، به صورت دلسوزانه و در قالب دوست ملت ایران از عقد قرارداد با چینی ها ابراز نگرانی میکند. وی با اشاره به اینکه بر اساس مطالب گفته شده این توافق میتواند تسهیل کنننده روابط ایران با دیگر کشورها باشد، خاطرنشان کرد: از این بابت که در حوزه مسائل اقتصادی و تجاری هر قدر که روابط اقتصادی یک طرف با طرفهای خود وسیعتر باشد و راهبردی تر باشد کشورهایی که قصد ایجاد ارتباط تجاری دارند بیشتر اعتماد نموده و علاقه مندی خویش را نسبت به روابط تجاری و اقتصادی با کشورمان را راحت تر و بیشتر تنظیم میکنند. صدرالحسینی گفت: در واقع به نظر میرسد انجام نهایی این توافق میتواند برای جمهوری اسلامی ایران تسهیل کننده روابط با دیگر کشورها بوده و حتی این نکته را بیان کرد که این اقدام میتواند باعث تحریک و ترغیب دیگر کشورها برای ورود به حوزه اقتصادی ایران گردد.