این روزها رئیس جمهور به ادبیات متناقضی درباره شرایط کشور سخن میگوید، که مردم را دچار سردرگمی کرده و نمیدانند که آیا راه حلی برای مشکلات اقتصادی که هر روز با آن مواجه هستند ، از سوی دولت مطرح می شود یا نه؟
اخیرا ً رئیس جمهور صحبتهایی در مورد جنگ اقتصادی مطرح کرده و با اشاره به اینکه دشمنان از هر سو کشور را تحت فشار خود قرار دادهاند ، دلیل عمل نکردن به وعدههای خود بخصوص وعدههای اقتصادی را این امر دانست. از سوی دیگر رئیس جمهور دیروز در ستاد مبارزه با کرونا تاکید کرد که وضعیت اقتصادی آلمان منفی ۵.۲ است که اقتصادشان کوچک شده و رشد اقتصادیشان منفی و اقتصاد ایران وضعیت بهتری از این رقم داشته و رشد آن مثبت شده است.
ایشان خاطرنشان کرد که حتی اگر رشد اقتصادی ایران منفی شد، وضعیت اقتصادی کشورمان بهتر از وضعیت آلمان باشد. حالا مردم نمیدانند که با این یک بام و دو هوا چه کنند و کدام یک را باور کنند. از سویی می پرسند اگر کشور در جنگ اقتصادی به سر میبرد که عاملان آن در واشنگتن و دیگر کشورهای متخاصم حضور دارند چرا دولت وضعیت جنگی به خود نگرفته است و از سوی دیگر میگویند اگر اقتصاد کشورمان وضعیت خوبی دارد، گرانیهای روزانه اقلام ضروری و افزایش قیمت سکه، دلار ، ارز ، خودرو مسکن و... از کجا نشأت می گیرد.
بهبود وضعیت اقتصادی ؟!
حالا شرایط اجتماعی و اقتصادی جامعه به نحوی است که هر چشم بینایی میتواند تنگناها و مشکلات مردم را به عینه ببیند و نیاز به تحقیق و بررسیهای کارشناسانه نیست. دیگر شرایط به گونهای شده که مردم هر لحظه منتظر تغییر و نسبت به فردای خود نگران هستند.
اما این سکوت مردم نشانگر رضایت آنها از شرایط موجود نیست بلکه امیدوارند که روندها اصلاح شده و راه چارهای برای شرایط اقتصادی اندیشیده شود.
نباید فراموش کرد که در این میان برخی جریانهای سودجو نیز از فرصت استفاده کرده و آب را گل آلود میکنند تا با تخریب های گوناگون ماهی خود را صید کنند. در این میان دولت نیز سکوت و سکون را برگزیده و هیچ گونه صحبتی در باره برنامههای آتی خود نمیکند گویا در انتظار گذشت زمان است تا فرصت باقی مانده ریاست جمهوری را طی کند.
در این میان افکار عمومی در باره چرایی تناقضاتی که اخیراً از سوی رئیس جمهور مطرح میشود، در شگفت و در جستجوی چرایی آنهاست. مردم بر این باورند که رئیس جمهور به عنوان متولی و مدیر اجرایی کشور باید پاسخگوی شرایط فعلی باشد و در مدت زمان باقی مانده برای حل مشکلات موجود راهکارهای متعددی را به کمک سایر قوا ارائه دهد.
سید کاظم موسوی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتگو با روزنامه سیاست روز در باره این ابهام در میان مردم گفت: این سوالی است که بایستی خود رئیس جمهور در میان مردم حاضر شود و پاسخگوی آن باشد.
وی افزود: مردم و نمایندگان آنها در مجلس چنین تناقضاتی را نمیپذیرند و همه متوجه هستند که شرایط اقتصادی کشور به سمت دایره قرمز پیش رفته و مردم در تنگا هستند. نماینده مردم اردبیل،نیر،نمین و سرعین تصریح کرد: به صلاح کشور نیست که رئیس جمهور این گونه واقعیات را بیان کنند. ایشان باید تنگناها و دلایل موجود شرایط اقتصادی را برای مردم تشریح کنند و برنامههای امروز و فردای کشور و راه حل آنها را با منبع درست و کارشناسی شده به مردم ارائه کنند.
وی افزود: البته ما در بخشهای اقتدار دفاعی، منابع غنی انسانی و رهنمودهای پربرکت رهبری از کشورهایی چون آلمان نیز جلوتر هستیم.
موسوی گفت: رفتار یک بام و دو هوا با وضعیت موجود که القای دو گانگی و ناتوانی در کشور را تبلیغ میکند به صلاح کشور نیست.
وی خاطرنشان کرد: مشکلات اقتصادی کشور، مشکلاتی است که به نیاز روزمره کشور و مردم بستگی دارد. با وجود این
قیمتهای حبابی از یک سو و از سوی دیگر مشکلات اقتصادی که مردم در شرایط سخت کرونا با آن درگیر شدهاند فشارها را تشدید کرده است، بنابراین نمی توان از مردم انتظار داشت که نگران نباشند، بلکه مردم از دولت انتظار دارند مدبرانه به مردم بیندیشد.
موسوی با اشاره به حضور و همراهی مردم با دولت در تمامی سالهای انقلاب و تقدیم شهدا، جنانبازان و آزادگان به کشور، گفت: این رفتار بعد از ۴۰ سال پذیرفتنی نیست.
رفتار عجولانه، متناقض و تصمیمات یک بام و دو هوا مشکلی را حل نمیکند و میتواند خود به وجود آورنده مشکلات دیگر باشد .
اقتصاد مقاومتی
این درحالی است که گفتمان اقتصاد مقاومتی در کشور به منظور جهت دهی به تمام ارکان نظام و حرکت در مسیر مقاوم سازی اقتصاد سالهاست که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی برای حل مشکلات اقتصادی کشور مطرح شده و همانطور که رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنهای فرمودند، چنین رویکردی در جهان نیز مسبوق به سابقه بوده است.
با این حال چرا دولتمردان در طی سالهای گذشته نخواستند تا بجای نگاه به سمت غرب به سمت آن نگاهی داشته باشند .
بر اساس فرمول اقتصاد مقاومتی ایران لازم است اقتصاد وابسته به واردات را به اقتصادی با تولید و قدرت خرید داخلی تبدیل کند.
رهبر انقلاب طی دیداری که در شهریورماه سال ۱۳۸۹ با جمعی از کارآفرینان داشتند، برای اولین بار کلیدواژه اقتصاد مقاومتی را مطرح نمودند. ایشان در این دیدار فرمودند:«از نظر نظام سلطه، گناه بزرگ ملت ایران این است که خودش را از زیر بار سلطه آزاد کرده؛ میخواهند مجازات کنند به خاطر این گناه، که چرا خودت را از زیر بار سلطه، اى ملت! آزاد کردهاى. این ملت راه را پیدا کرده. اصلاً محاسباتشان اشتباه است؛ نمیفهمند چه کار باید بکنند و چه کار دارند میکنند. خب، اما فشار مىآورند؛ فشار اقتصادى از راه تحریمها. ما باید یک اقتصاد مقاومتىِ واقعى در کشور به وجود بیاوریم. امروز کارآفرینى معنایش این است.» ایشان همچنین در تمامی دیدارهایی که با مسئولان نظام و فعالان اقتصادی و صنعتی و دانشجویان داشتند، ضمن تبیین ابعاد اقتصاد مقاومتی، تلاش برای پیادهسازی سیاستهای مرتبط با آن را به طور جدی از آنها مطالبه کردند.
بعد از گفتمان سازی اقتصاد مقاومتی در سطح کشور، در ۲۹ بهمن ماه سال ۱۳۹۲، رهبر انقلاب سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی را در ۲۴ ماده پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام تهیه و به رؤسای قوای سه گانه و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ابلاغ کردند و ابلاغ این سیاستها مقارن با دوره اول ریاست جمهوری دولت روحانی بود.
همچنین ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی در ۲۹ شهریور ماه سال ۱۳۹۴ تشکیل شد. این ستاد پس از مطالبه رهبر انقلاب در جلسه هیئت دولت به تاریخ ۴ شهریور ۱۳۹۴ شکل گرفت.
مقام معظم رهبری به منظور انجام اقدامات سریع و ریشهای در کشور برای تحقق اقتصاد مقاومتی و سیاستهای کلی آن، به طوری که نتایج آن در عمل دیده شود و مردم آن را حس کنند، سال ۱۳۹۵ را به نام «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» نامگذاری و از دستگاهها و مسئولان حرکت گسترده در این زمینه را مطالبه کردند. ایشان در ادامه فعالیتهای صورت گرفته در راستای اقتصاد مقاومتی، سال ۱۳۹۶ را به نام «اقتصاد مقاومتی، تولید – اشتغال» نامگذاری و از دستگاهها و مسئولان خواستند نتایج فعالیت در این حوزه را در پایان سال به مردم اطلاع دهند.
اما برخلاف بسیاری از نهادها و سازمانهایی که خارج از دولت بودند، این سیاست را در دستور کار خود قرار دادند و به نتایج خوبی رسیدند. پیشرفتهای نظامی و اقتدار کنونی کشور یکی از نمونههای این رویکرد است. اما دولت چنین راهی را در پیش نگرفت و به امید گفتمان سازی با دولتهای غربی و نگاه به کدخدا نشست تا میوه برجام را بچیند.
موسوی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در بخش دیگری از گفتگو با سیاست روز در این باره گفت: اقتصاد مقاومتی استراتژی بسیار خوبی بود که از سوی مقام معظم رهبری برای رهایی از وابستگی اقتصادی و حل مشکلات اقتصادی کشور مطرح شد، اما متأسفانه تنها اثری که از اقتصاد مقاومتی در دولت دیده شد در سربرگهای دستگاههای دولتی بود .
وی با بیان اینکه معلوم نیست چرا دولت عملاً از متن به حاشیه می پردازد، تصریح کرد: لازم است دولت در زمان باقی مانده گرفتار حواشی نشده و تدابیر خود را برای حل مشکلات کشور افزایش دهد.
راه پیش رو
اگرچه تحریمهای جدید آمریکا فرصت تجلی اقتصاد مقاومتی و تکیه به داخل را بوجود آورده و حتی اجباری کرده است اما این روش با استقبال دولت برای کمرنگ کردن ضربات تحریم ها روبرو نشده است.
اکنون نیز تناقض گویی رنجش مردم را فراهم کرده است. اگر جنگ اقتصادی در میان است چرا دولت دشمن را در این میدان جدی نگرفته و به جای نگاه به داخل، همچنان چشم به مذاکره و حل آن از طریق دولتهای غربی دارد؟ گویی به نظر میرسد تلاش میکند تا مردم را به این سمت سوق دهد و اگر جنگی نیست پس بی تدبیری اقتصادی دولت و پاسخگو نبودن در شرایط ناهموار اقتصادی از کجا نشأت می گیرد.
آلمان قدرت اول اقتصادی اروپا است اگر ما از آلمان جلوتر هستیم، چرا شرایط کشور اینگونه است؟ این موضوعی است که ممکن است برای دولت فرار از پاسخگویی را ارمغان بیاورد اما برای کشور ممکن است شرایط ناگواری را به دنبال داشته باشد.
نویسنده: کتایون مافی