چـانهزنيهـاي هستــهاي مذاكرهكنندگان ايراني و ۱+۵ براي ادامه نگارش متن پيشنويس توافقنامه جامع در حاشيه نشست انپيتي در نيويورك ديروز پايان يافت تا پس از وقفهاي يك هفتهاي، سهشنبه آينده ادامه نگارش اين متن پرحاشيه در وين از سر گرفته شود.
بعدازظهر ديروز دور پایانی مذاکرات در سطح معاونان با رايزني سیدعباس عراقچی و مجید تختروانچی، معاونان وزیر امور خارجه و هلگا اشمید، معاون هماهنگکننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، پايان يافت ولی کارشناسان تا روز پنجشنبه به کار روی ضمائم متن توافق نهایی ادامه خواهند داد.
پيشتر سیدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهای در گفتوگو با خبرگزاری صدا و سیما گفته بود: هنگامی که نگارش متن توافق به پایان برسد، تاریخی برای اجرای آن تعیین میشود. در آن روز همه تحریمهای اقتصادی و مالی علیه ایران باید لغو شود.
عضو ارشد تیم مذاکرهکننده کشورمان تاکید کرد که یکی از خواستههای اصلی مذاکرهکننده «لغو فوری همه تحریمهای مالی و اقتصادی» هنگام اجرایی شدن توافق است.
تاكيد تيم مذاكرهكننده كشورمان بر لغو فوري تحريمهاي ضد ايراني در روز توافق در حالي مجدد مطرح شده كه همچون روال سابق، در چند روز گذشته نيز شاهد اظهارات ضد و نقيض و البته بيپرواي مقامات امريكايي و متحدانش درخصوص پابر جا بودن تحريمهاي ضد ايراني بوديم، به تازگي نيز یک مقام ارشد آلمانی آگاه از مذاکرات هستهای ایران و گروه موسوم به ۱+۵ گفته کشورهای غربی به دنبال اعمال محدودیتهای سخت بر فعالیتهای تحقیقات و توسعه (R&D) برنامه هستهای ایران هستند، هم در طول ۱۰ سال نخست بعد از توافق و هم برای سالهای بعد از آن.
این مقام آلمانی که خواست نامش فاش نشود، در گفتوگو با روزنامه «هاآرتص» گفت: «برنامه تحقیق و توسعه معامله بزرگی است. از اینرو توافق نهایی باید شامل محدودیتهای شفاف بر این برنامه باشد تا ظرفیت غنیسازی (ایران) به سرعت بالا نرود».
وی همچنین خبر داد که دولت آلمان به طور مرتبط با کابینه رژیم صهیونیستی در سطح کارشناسان و سیاستمداران، درباره مذاکرات هستهای در تماس است. «یوسی کوهن» مشاور امنیت ملی رژیم صهیونیستی قرار است برای گفتوگو وارد برلین شود و مسئله ایران در صدر دستورکار او قرار دارد.
معاون امور حقوقی و بینالمللی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره سخنان اخیر جان کری که گفته بود بازرسی از ایران ابدی خواهد بود، گفت: فکر نمیکنم چندان چیز عجیب و غریبی باشد. این یکی از اصول اولیه انپیتی است. کشورهایی که به انپیتی ملحق و براساس آن از انرژی صلحآمیز هستهای برخوردار میشوند، فعالیتهای هستهای صلحآمیز خود را دنبال میکنند و در مقابل بازرسیهای آژانس و اعتمادسازی به آژانس را میپذیرند.
عراقچی ادامه داد: در مذاکرات نیز بحث نظارتها یکی از بحثهای جدی ماست. آنچه جمهوری اسلامی ایران در این مذاکرات به طرف مقابل عرضه میکند، اعتمادسازی است. ما هیچ امتیاز خاصی نمیدهیم و در مقابل، آنها غنیسازی، آب سنگین و ادامه برنامههای ما، همکاریها و رفع تحریمها را میپذیرند. ما در مقابل اعتمادسازی را قدری بیشتر میکنیم.
در همين حال حمید بعیدینژاد عضو تیم مذاکرهکننده هستهای ایران و رئیس هیأت کارشناسی ایران در مذاکره با گروه ۱+۵ در پيامي توئيتري درباره هفت قطعنامه تحریمی علیه ایران تحت ماده ۴۱ فصل هفتم منشور ملل متحد و اینکه آیا قطعنامه آینده شورای امنیت که قطعنامههای تحریم را لغو میکند، باید باز هم تحت فصل هفتم منشور باشد یا میتواند و یا باید خارج از فصل هفتم باشد، نوشت: موضع همیشگی ایران این بوده که قطعنامه جدید شورای امنیت باز هم باید تحت ماده ۴۱ منشور باشد.
وی در توضیح دلایل اینکه قطعنامه جدید شورای امنیت باز هم باید تحت ماده ۴۱ فصل هفتم منشور باشد، افزود: قطعنامهای که میخواهد تحریمهای فصل هفتم شورای امنیت را بردارد باید از همان قدرت الزامآور بودن فصل هفتم برخوردار باشد. قطعنامهای که تحت مواد و فصول دیگر منشور باشد، قدرت کافی برای لغو تصمیمات فصل هفتم را ندارد.
روزهاي پرحاشيه مذاكرات هستهاي ايران و ۱+۵ كه با نگارش كند و سخت متن پيشنويس توافقنامه جامع همراه شده در حالي ادامه دارد كه حسین طالقانی کارشناس حقوق بینالملل در برنامه رويداد به موضوع مذاکرات ایران با ۱+۵ اشاره کرد و گفت: مسائل مورد بحث را ميتوان در دو زمینه مطرح کنیم؛ ابتدا مسائل گذشته است که تا به حال اتفاق افتاده و دیگری مسائلی است که در حال جریان است و در آینده اتفاق خواهد افتاد.
به گزارش مهر، این کارشناس حقوق بینالملل متذکر شد: نباید فراموش کنیم غرب و مخصوصا آمریکا به دنبال نابود کردن تاسیسات هستهاي ما بودند و حتی دانشمندان هستهاي ما را هم نتوانستند تحمل کنند ولی در حال حاضر آنها موافقت کرده اند که ما غنیسازی را داشته باشیم و این یک موفقیت بسیار بزرگ است که مذاکرهکنندگان ما، تا به حال به دست آورده اند.
طالقانی به روند مذاکرات در آینده اشاره و عنوان کرد: مذاکرات سیاسی و متنی که قرار است نوشته شود و به امضا برسد، ادامه روند مذاکرات در آینده است. به طور کلی غرب سعی ميکند آنچه که در مذاکرات ميگوید با آنچه که در متون ميگوید، با هم متفاوت باشد و بدین وسیله به اهدافش برسد.
نکته مهم در مذاکرات، امضای پایانی است
منصور آرانی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی نیز با اظهار به اینکه در هر مذاکراتی نگارش بسیار سختتر از گفتوگوها است، تصریح کرد: کلیت هر مذاکرهاي است که طرفین براساس منافع ملی کشورشان سعی ميکنند مذاکرات را به سمتی ببرند که منافع بیشتری را از مذاکرات برداشت کنند.
این نماینده مجلس تاکید کرد: زمانی که توافقی نگارش ميشود، مهم امضای نهایی است که بالاترین مسئولین اجرایی دو کشور امضا ميکنند و لازمالاجرا ميشود و برای آیندگان هم لازمالاجرا است و نمیشود از آن فرار کرد.
وی هماهنگی اصطلاحات در زمینههاي گوناگون را کاری مهم برای تیم مذاکرهکننده ایرانی برشمرد و افزود: در گفتوگوها خیلی از مطالب به ظاهر درست ميآید و انسان احساس ميکند منافع ملی کشورش تامین شده، ولی وقتی همان مطالب برروی کاغذ ميآید با تغییر یک واژه دیده ميشود که آن موضوع کاملا تغییر کرده است. بنابراین باید تیمی بسیار قوی، متشکل از حقوقی، فنی، دفاعی - امنیتی، سیاسی در کنار هم قرار بگیرند و بتوانند ابتدا خودشان در کنار همدیگر هماهنگ بشوند. چون ممکن است اصطلاحات سیاسی با اصطلاحات حقوقی، دفاعی - امنیتی، نظامی و فنی متفاوت باشد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: کار پیچیده و سختی است و اگر این کار با دقت و ظرافت انجام نشود، چون آنها تجربه زیادی در چالشها و نشستها و مذاکرات دارند ممکن است از تجربهشان استفاده کنند و واژههایی را بگنجانند که برای ما تعهدآور باشد.
البته در اين مورد طالقانی نيز با بیان اینکه برای جلوگیری از بازی با کلمات باید در مذاکرات از کلمات حقوقی استفاده شود، توصیه کرده: بهتر است در این مسئله از حداکثر حقوقدانها استفاده شود و تمامی کلماتی که در آنجا استفاده ميشود از بار حقوقی که کاهنده است، باشند تا مشکلات بازی با کلمات به وجود نیاید مخصوصا که بحث هستهاي حساس است و غرب به دنبال حل مسئله نیست.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی در خاتمه گفت: اگر نمی توانیم تیم کمی و کیفی زیادی را با خود در مذاکرات به همراه داشته باشیم با تشکیل تیم دوم از کمکهاي فکری و مشورتهاي تیم دوم استفاده کنیم.