افزایش صادرات نفت از مهمترین برنامههای پساتحریمی ایران است که در شرایط فعلی بازار، مناقشات زیادی را نیز به وجود آورده، با این حال ایران از مسیر افزایش صادرات کنار نرفته و در این راه در کنار افزایش صادرات به مشتریان قدیمی خود، مشتریان جدیدی نیز پیدا کرده است.
به گزارش ایسنا، از مشتریان جدید آسیایی تا شرکای دوران تحریم، مشتریان جدیدی برای بازار نفت ایران از اواسط سال گذشته پیدا شده، از مشتریانی که به تازگی قرار است به فهرست خریداران نفت ایران بپیوندند تا آنهایی که میخواهند در پساتحریم حجم خرید نفتشان را افزایش دهند.
توتال یکی از این مشتریان است، شرکت فرانسوی که هنوز بدهیهایی به ایران دارد، اما در پساتحریم در طول سفرهای اروپایی وزیر نفت ایران قرار شده است در کنار قراردادهای همکاری و توسعه در صنعت نفت، قراردادی نیز برای خرید ١٥٠ تا ٢٠٠ هزار بشکه نفتخام در روز با ایران امضا کند.
مغولستان مشتری تازه دیگر نفت ایران به حساب میآید، کشوری که به گفته زنگنه علاقهمند به خرید نفت از ایران است اما چون به دریا راه ندارد این صادرات تنها میتواند به واسطه شرکتهای چینی صورت گیرد و در صورت توافق بین چین و مغولستان، ایران نیز مشکلی برای آغاز صادرات به این کشور نخواهد داشت. به گفته زنگنه، قرارداد فروش نفت بین ایران و مغولستان با توجه به نیاز اندک این کشور میتواند بین ٥٠ تا ٦٠ هزار بشکه در روز باشد.
یونان نیز از کشورهایی است که اگرچه مشتری جدیدی برای ایران به حساب نمیآید اما سالها تحریم نام آن را از فهرست مشتریان نفتخام ایران خط زده بود و حالا قرار است به این فهرست بازگردد.
لازمه از سرگیری فروش نفت به یونان، تسویه بدهیهای نفتی این کشور به ایران است، چراکه معاملات جدید منوط بر روشن شدن تکلیف معاملات قبلی است. میزان بدهیهای نفتی یونان به ایران چیزی در حدود ۸۰۰ میلیون دلاراست.
آفریقای جنوبی دیگر مشتری قدیمی نفتخام ایران بود که تحریمها خرید آن را به صفر رساند، این کشور اما در پسا تحریم میخواهد به بازار نفتخام ایران بازگردد. زمانی ایران تامینکننده ۴۰ درصد نفت مورد نیاز آفریقا بود و حالا در پساتحریم بار دیگر این دو کشور برای باز کردن مسیر بسته شده خرید و فروش نفت مذاکره میکنند. هماکنون بحث اصلی این دو کشور برای آغاز صادرات نفتخام بر سرقیمت است و ایران هم اعلام کرده است قیمتی را میپذیرد که قیمت رقابتی بازار باشد.
انی و ساراس دو مشتری قدیمی دیگر ایران به دنبال آغاز دوباره خرید نفت هستند، خرید نفتخام از ایران در برنامههای هر دو شرکت بزرگ نفتی ایتالیا قرار دارد و برای خرید بیش از ١٥٠ هزار بشکه نفت از ایران اعلام آمادگی کرده بودند.
۱۱۰ هزار بشکه سهم ژاپن از بازار نفتخام ایران تا بهمنماه سال گذشته بوده است، اما ژاپن در همان زمان در دیدار مقامات نفتی ژاپن و ایران ابراز تمایل کرده بود که در قرارداد جدید با ایران حجم خرید نفت خود را افزایش میدهد تا خرید نفت این کشور از ایران به سطح پیش از تحریمها برسد.
چین دیگر کشور آسیایی است که اگرچه رابطه نفتی ایران با آن در طول تحریمها هرگز قطع نشد اما با مشکلات فراوانی مواجه شد و سطح خرید نفت آن را کاهش داد. حالا ایران در حال تدارک تدابیری است تا صادرات نفتخام خود را به چین پس از لغو تحریمها افزایش دهد؛ به همین منظور این کشور قراردادهایی را با بزرگترین خریدار خود، چین، برای سال ۲۰۱۶ امضا کرده است.
شرکت سینوپک، بزرگترین شرکت پالایشی در آسیا و شرکت دولتی ژوهای ژنرانگ چین قرار است در مجموع به طور میانگین روزانه ٥٠٥ هزار بشکه نفتخام از ابتدای سال ۲۰۱۶ از ایران خریداری کنند. این مقدار برابر با خرید کنونی این شرکت از ایران و نیز حدود نیمی از صادرات کنونی نفتخام ایران است. چین در طول ۱۰ ماه گذشته روزانه ۵۳۶ هزار و ۵۰۰ بشکه نفتخام از ایران خریده است که نسبت به مدت مشابه پارسال ۱.۹ درصد کاهش نشان میدهد.
هند نیز یکی دیگر از مشتریان قدیمی ایران است، کشوری که نه تنها به دنبال اجرای پروژههای نیمه کاره خود به ایران آمده است بلکه برای افزایش خرید نفتخام نیز اعلام آمادگی کرده است. سطح کنونی خرید نفتخام هند از ایران حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز است. هند البته به دنبال خرید گاز از ایران نیز هست، دو گزینه صادرات گاز به هند از طریق خط لوله و به صورت الانجی وجود دارد.
کره جنوبی نیز از جمله مشتریانی است که لغو تحریمها را فرصت مناسبی برای افزایش خرید نفتخام از ایران میداند، این کشور تصمیم دارد خرید ۱۰۰ هزار بشکهای در روز خود را به دو برابر افزایش دهد. مقامهای کره جنوبی قول دادهاند مقدار واردات نفتخام و میعانات گازی از ایران را به رقمی بالاتر از پیش از تحریمها برسانند و در طول سال ٢٠١٦ این رقمها را افزایش دهند.
از نفت که بگذریم، گاز نیز به دنبال مشتریان جدیدی برای خود است که از جمهوری چک گرفته تا گرجستان، هند، عراق، پاکستان و عمان از مشتریان آتی گاز ایران به حساب میآیند.