رئیس سازمان برنامه و بودجه و سخنگوی دولت مدعی است رشد تولید ملی و رونق اقتصادی با استقبال ملی گره خورده و مردم با خرید کالای ایرانی به تقویت تولید داخلی کمک کنند اما کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی معتقدند در کنار این موارد اگر دولت پشتیبان تولید و تولیدکنندگان نباشد تمام این حرفها در حد شعار باقی میماند و اتفاقی در تولید رخ نخواهد داد.
روز گذشته محمدباقر نوبخت با اشاره به راهاندازی کمپینی با عنوان «عید ایرانی با کالای ایرانی» اعلام کرد: مردم ما با فراست و تیزهوشی همانطور که در همه عرصهها برای اعتلای کشور تلاش میکنند، اکنون هم در عرصه اقتصاد با رویکرد تولید داخلی و تقویت از آن بتوانند در این مسیر ارتقای ملی به ما کمک کنند.
این گفته نوبخت در حالی مطرح میشود که در طول ۳ سال گذشته تعداد قابل توجهی از تولیدکنندگان و صنایع تولیدی با ورشکستگی و افت تولید روبهرو شدهاند و کارشناسان اعلام میکنند که این مساله از عدم حمایت دولت و اتخاذ تصمیمات یک شبه و همچنین سوءمدیریت برخی متولیان نشات میگیرد.
رکود در آیینه آمار
چندی پیش مرکز آمار ایران در گزارشی از نرخ رشد در شش ماهه ۹۵ اعلام کرد: "رشته فعالیتهای گروه کشاورزی ۵.۹، گروه صنعت ۹.۱ و گروه خدمات ۵.۰ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل، رشد داشته است. رشد گروه صنعت عمدتاً ناشی از افزایش صادرات نفتخام و گاز طبیعی بوده است". این گزارش درحالی منتشر شد که پیش از آن اعلام شده بود که نرخ رشد گروه صنعت در ششماهه ۹۵ به ۹.۱درصد رسیده است و دولت برای مقابله با این موضوع نسبت به پرداخت تسهیلات ۱۶ هزار میلیاردی برای کمک به بخش تولید اقدام کرده است.
بررسی جداول مرکز آمار نشان داد؛ در گروه صنعت بالاترین سهم رشد به بخش استخراج نفتخام و گاز طبیعی با ۷۴.۹ درصد اختصاص دارد. همچنین نرخ رشد در سایر معادن منفی ۴.۷ درصد، تأمین آب و برق و گاز طبیعی ۷.۲ درصد، ساختمان منفی ۹.۷ درصد و معدن ۵۳.۸ درصد اعلام شده است. براساس این جدول، نرخ رشد صنعت در ششماهه امسال تنها ۳.۷ درصد بوده است.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی با بیان اینکه تولید ملی یکی از مهمترین و کلیدی ترین مولفههایی است که توجه به آن، بهبود وضعیت اقتصادی کشور و ایجاد فرصتهای شغلی جدید را به همراه خواهد داشت معتقدند اگر نگاه متولیان و تصمیمگیران نیز به موضوع تولید ملی به مانند شعارهایی باشد که میدهند میتوان به بهبود وضعیت تولید امیدوار بود.
هرچند تصمیمگیران و دستاندرکاران اقتصادی کشور مداوم بر این موضوع تاکید میکنند که حمایت از تولید ملی سبب به گردش درآمدن چرخهای تولیدی کشور میشود و درپی آن بخش زیادی از مشکلات کشور در زمینه اقتصادی و اشتغال حل میشود اما آنچه در عمل مشاهده میشود آن است که هیچگاه این شعارها جامه عمل به خود نگرفته است.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی در ارزیابی این مساله این نکته را مطرح میکنند که در کنار عدم حمایت متولیان این مساله که دروازههای واردات همچنان باز است و منجر به ورود کالاهایی خارجی به بازار شده عامل دیگری است که به اقتصاد کشور ضربه زده است به این معنا که ارزان تر بودم این نوع محصولات که نمونه عینی آن در داخل تولید میشود و همچنین کیفیت متناسبتری که این کالاها نسبت به تولیدات داخل دارند منجر به آن شده تا همواره تعداد زیادی از مردم تمایل به خرید کالای داخلی نداشته باشند و تمایل بیشتری به استفاده از کالاهای خارجی داشته باشند.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی از مدتها پیش نسبت به این مساله هشدارهای لازم را ارایه کردهاند و معتقدندتداوم این رویه میتواند اثرات جبرانناپذیری بر تمامی جنبههای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی کشور وارد کند و اگر امروز جلوی این ضرر را نگیریم در آینده این مساله بحرانیتر خواهد شد.
به اعتقاد منتقدان اقتصادی هجوم گسترده انواع کالاهای مصرفی بادوام و بیدوام خارجی که به صورت قانونی و غیرقانونی وارد کشور میشوند از جمله مواردی است که منجر به تغییر ذائقه مصرف کننده وناتوانی تولیدکنندگان در میدان رقابت شده است و برآیند این مساله همان شده که امروز میبینیم هر روز یک تولیدکنندگان از گردونه رقابت خارج میشود.
ایجاد رونق از مسیر اقتصاد مقاومتی
تحلیلگران اقتصادی براین اعتقادند که اگر دولت میتوانست در زمینه تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی موفق عمل کند قطعا امروز با چنین مشکلاتی در کشور روبهرو نبودیم و در واقع نمود عینی آن را در معیشت و اشتغال و کسب و کار مشاهده میکردیم و اینگونه نیست و شاهد رکود در زمینه تولید و چالش در زمینه صنعت نبودیم.
این گروه از کارشناسان اجرای درست قوانین به ویژه قانون هدفمندی یارانه و تخصیص منابع مورد نیاز صنعت از این محل و همچنین مبارزه با کالای قاچاق و شناسایی و مسدود کردن مبادی ورودی کالای قاچاق را از جمله اقدامات اثرگذار برشمرده و معتقدند تا زمانی که حجم قابل توجهی از کالاهای قاچاق از مبادی رسمی و گمرکات کشور صورت میگیرد این مشکلات در تولید وجود دارد و نمیتوان راه به جایی برد.