اوضاع سینما، برخلاف ظاهر پرزرق و برقش خوب نیست. متاسفانه سینمای ما هم درگیر اتفاقاتی شده است که نه در شأن ماست و نه در اندازه سینما.
اینکه سینما بهانهای برای برخی رفتارهای سیاسی شود و دولتها برای بیشتر ماندن بر سر سفره مدیریت، دست به هرکاری بزنند، امر شایستهای نیست. یادمان نمیرود که در همین دولت یازدهم، فیلمی با «حکم حکومتی» رئیس وقت سازمان سینمایی مجوز ساخت گرفت که پس از پایان کار و اتمام پروسه فیلمسازی، خود آقای رئیس هم جسارت دفاع از تصمیمش را نداشت و آن فیلم به خاطر برخی پردهدریهای اخلاقی کنار گذاشته شد. چون حتی اصلاح کردن و بریدن برخی از سکانسها کمکی به کم شدن آن اشکلات جدی نمیکرد.
طی هفتههای اخیر اما فیلمی مجوز اکران گرفت که پیش از این اجازه نمایش آن داده نمیشد. «مادر قلب اتمی» در همین دولت ساخته شد، اما آنقدر موارد اصلاحی زیاد بود که باوجود اصلاحات، باز هم پروانه نمایش نگرفت. حالا عجیب نیست که همین فیلم به یکباره و پس از تمدید ریاست جمهوری دولت یازدهم میتواند اکران شود؟
جدای از این اتفاق طی روزهای گذشته خبری در رسانهها منتشر شد که در آن به این اشاره داشت که جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی نامهای به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، توقف اکران دو فیلم «اکسیدان» و «مادر قلب اتمی» را خواستار شدند.
آنها دلیل این نامه را بیاحترامی به مسیحیان عزیز عنوان کرده بودند و در این خواسته مکتوب خود خطاب به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشته بودند: «از آنجایی که قرآن مجید به کلیه ادیان و پیامبران اولوالعزم احترام و تقدس قائل است و با توجه به فرمان ولی امر مسلمین بر حفظ وحدت ملی و احترام متقابل به همبستگی موحدان در مبارزه با استکبار و صهیونیستم بینالمللی که از مسائل اساسی است، لذا انتظار میرود که جنابعالی به عنوان مسئول فرهنگ و ارشاد اسلامی از ادامه اکران و نشر این دو فیلم جلوگیری به عمل آورده و از ادیان مقدسی که به ساحت آنها توهین شده، دلجویی و از اختلافافکنی در صفوف واحد ملت شریف و بزرگوار ایران ممانعت به عمل آورید.»
فیلمهایی که مورد دومی پس از انتخابات و رفع توقیف بر پرده سینماها نشستند، جزو ساختههای پرحاشیهای هستند که اتفاقا سینماهای حوزه هنری هم نپذیرفتند که آنها را اکران کنند.
اما رئیس سازمان سینمایی در واکنش به نامه انتقادی جمعی از نمایندگان مجلس درباره اکران دو فیلم سینمایی ضمن تأکید بر احترام به قانون گفت باید مراقب باشیم خلاقیت را قربانی نکنیم.
محمدمهدی حیدریان در گفتوگو با مهر درباره نامه اعتراضی تعدادی از نمایندگان مجلس به اکران دو فیلم سینمایی گفت: حتما این حق نمایندگان مجلس است که درباره فعالیتهای فرهنگی نقد و نظر داشته باشند و حتما در مقابل، ما نیز بهعنوان فعالان فرهنگی این حق را داریم که کارها و محصولاتمان ابتدا دیده شوند و بعد مورد نقد قرار بگیرند. ما نمیتوانیم به خصوص در حوزه فرهنگ بدون اشراف کافی اظهارنظر کنیم.
وی تاکید کرد: بالاخره در قانون شوراهایی در نظر گرفته شده تا مرجع رسیدگی به اشکالها و ایرادهای کارهای ما باشد و وقتی این فرآیند قانونی طی شده است، هرگونه اعتراض و نقد به آن هم باید از طریق مسیرهای قانونی صورت بگیرد. کمااینکه رسانهها در این زمینه نقش صاحب نظر و کارشناس را دارند و به خوبی هم فعالیتهای ما را رصد و نقد میکنند.
حیدریان ادامه داد: تا زمانی که ما نتوانیم برای تولیدکنندگان فرهنگی امنیت خاطر فراهم بیاوریم، حتما خلاقیتی رخ نمیدهد و در نبود خلاقیت همه درگیر مسایل حاشیهای میشویم؛ اتفاقی که همین امروز شاهدش هستیم و باید مراقب باشیم خلاقیت را قربانی نکنیم. در نبود خلاقیت است که پناه بردن به حواشی و بازی با خطوط قرمز، تبدیل به ضرورت حیات میشود. ما باید تأمین خاطر ایجاد کنیم و قطعاً در این زمینه حرفها و نقدهای معقول را هم باید شنید و رعایت خطوط قرمز و احترام به ارزشها را هم از یاد نبرد. باید شرایطی ایجاد کنیم که تولیدکنندگان بدانند به صورت خلاقانه میتوانند به موضوعات مختلف ورود کنند و حتما این نافی نقد کارشناسانه نیست.
رئیس سازمان سینمایی درباره برخی گمانهزنیها درباره احتمال اکران نیمه تمام فیلمهای مورد نقد از سوی نمایندگان مجلس هم بیان کرد: حتما من چنین تصوری ندارم. همان روز انتشار نامه جمعی از نمایندگان، اظهارنظر یکی دیگر از نمایندگان در نقد این نامه هم منتشر شد که نکات درست و قابل تأملی در آن مطرح شده بود. بالاخره این یک نقد از درون مجلس است که باید به آن توجه داشته باشیم.
حیدریان ادامه داد: وقتی یک ارگان قانونی به دلیل همان دغدغهای که امروز نمایندگان به آن اشاره میکنند، برای یک اثر از دو ارگان قانونی امنیتی استعلام گرفته و بعد از جلساتی که برگزار شد اعلام کردند نگرانی ما در این مورد برطرف شده و هیچ مشکلی وجود ندارد، طبیعتا باید به آن احترام گذاشت. اگر ما دلسوز فرهنگ هستیم که حتما همهمان هستیم، باید بتوانیم مسایل را ابتدا درون خود مطرح کنیم. واقعا نمایندگان محترم مجلس پیش از این نامهنگاری با کارگردان یا تهیهکننده این فیلمها صحبتی داشتهاند؟ وقتی نه فیلم را دیدهایم، نه با کارگردان و تهیهکننده آن صحبت میکنیم و به جای آن اعتراض خود را رسانهای میکنیم مردم حتما نسبت به ما قضاوت خواهند داشت و این قضاوت حتما مثبت نخواهد بود.
حیدریان درباره اینکه آیا سازمان سینمایی همچنان پای مجوز صادرشده برای این آثار ایستاده و خواهد ایستاد هم گفت: حتما اینگونه است و سابقه ما تا به امروز هم نشان داده که اینگونه عمل خواهیم کرد.
اما ماجرا به اینجا ختم نخواهد شد. چراکه متاسفانه در جریان انتخابات ریاست جمهوری اخیر، وقتی دولتمردان برای ابقای در قدرت، از هر ترفندی استفاده کردند و هر وعدهای را برای جلب رای و نظر به مردم و اهالی هنر دادند، این خطر وجود دارد که برای به دست آوردن دل آنها و نشان دادن ماندن بر قول خود، مجبور شوند فیلمهایی را از توقیف خارج کنند که پیش از این و در دولت یازدهم ساخته شدند، اما چون به طرز وحشتناکی مرزهای ملی، اسلامی و اخلاقی را درهمشکسته بودند، مجوز نمایش دریافت نکنند.
و این همان اتفاقی است که قطعا به سود سینمای در تراز ایران و اسلام نخواهد بود و طبیعتا حاشیههای بیشتری را ایجاد خواهد کرد.