اعلام عدم پایبندی ایران به برجام توسط ترامپ به معنی خروج از توافق نیست؛ این اظهارات جدیدی است که از سوی نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل مطرح شده است.
بازی جدید آمریکا بر سر برجام همچون کلاف سردرگمی شده که خودشان هم نمی‌دانند با این کلاف چه باید بکنند! آنها از یک سو تهران را به نقض عهد در برجام متهم می‌کنند و بر خروج از توافق هسته‌ای تاکید دارند و از طرف دیگر ادعا می‌کنند که اعلام عدم پایبندی ایران به برجام توسط ترامپ به معنی خروج از توافق نیست.
آمریکا اخیرا در بهانه‌ای تازه خواستار بازرسی ازمراکز نظامی ایران شده و به دنبال همراه کردن آژانس بین‌المللی با خواسته خود است.
چند روز پیش در گزارشی نوشته بودیم که ناظران سیاسی بر این باورند درخواست آمریکا مبنی بر بازرسی از مراکز نظامی ایران بهانه‌ای برای خروج واشنگتن از برجام است؛ چند روز پیش نیز در گزارشی «ریچارد نیفو» معمار تحریم‌های ضد ایرانی بیان داشت آمریکا بازدید از مراکز نظامی ایران را دستاویزی برای خروج از برجام قرار داده است.
نکته جالب توجه اینکه در سخنرانی اخیر هیلی به نظر می‌رسد که آمریکا آن قدر هم به دنبال خروج از برجام نیست؛ اما عدم خروج از برجام، چه منافعی برای دولت آمریکا و چه مضراتی برای ایران دارد؟ دست‌کم یکی از منافع دولت ترامپ از این راهبرد این خواهد بود که به وی امکان خواهد داد با ادامه تهدیدها و حملات خود علیه برجام وضعیت معلق فعلی آن را حفظ کرده و از نزدیک شدن شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی به بازار ایران جلوگیری کند.
سیاست‌های آمریکا پس از اجرایی شدن برجام حتی در دولت گذشته این کشور که حامی توافق بود، موجب هراس شرکت‌ها و بانک‌های بین‌المللی و دوری‌گزینی آنها از هر گونه مراوده با طرف‌های ایرانی شده است.
اعتقاد برخی تحلیلگران این است که ترامپ با پیگیری رویکرد تهدید به خروج از برجام در تلاش است رویکرد دولت سابق را به‌صورت تشدیدیافته دنبال کند و با متشنج کردن اوضاع پیرامون مسئله ایران، کشورهای اروپایی و به‌ویژه شرکت‌های اقتصادی را برای انجام سرمایه‌گذاری بیشتر در تهران نگران سازد.
این اتفاق باعث می‌شود همیشه این دلهره در ذهن کمپانی‌های اروپایی وجود داشته باشد که سرمایه‌گذاری در ایران ریسک بالایی دارد، در چنین اوضاعی ترامپ می‌تواند ایران را از حصول به امتیازات برجام محروم سازد و یا دست‌کم تا سرحد ممکن این دست‌آوردها را برای تهران به حداقل برساند.
واشنگتن سعی میکند این طور در اذهان جامعه بین‌الملل جا بیندازد که ایران فعالیت‌های پنهانی انجام می‌دهد و به توافق هسته‌ای که با ۱+۵ بسته است، پایبند نیست، بهانه‌ای که راه این مزدور جهانی را برای پشت پا زدن به برجام هموار و صدای اعتراض شرکای اروپایی را خفه میکند.
در واقع سناریوی اولی که آمریکا دنبال میکند این است که آژانس را برای بازدید از مراکز نظامی تحت فشار بگذارد و چون ایران با این اقدام مخالف است، واشنگتن می‌تواند ادعا کند که ایران برجام را نقض کرده است. در واقع دولت ترامپ می‌خواهد برجام را نقض کند به هزینه ایران و این در حالی است که به لحاظ حقوقی و فنی آمریکا صلاحیت درخواست بازدید از مراکز نظامی ایران را ندارد و این مسأله مربوط به آژانس و تعهدات مندرج در برجام است. پاسخ این ادعا و درخواست غیرمعقول را پیشتر مسئولان کشورمان داده‌اند.
از طرف دیگر«نیکی هیلی» در اندیشکده «امریکن اینترپرایز» مدعی شد رعایت محدودیت‌های غنی‌سازی و سانتریفیوژ به معنی پایبندی این کشور به برجام نیست.
این جمله هیلی به معنای تائید بی‌ارادگی آژانس به عنوان یک نهاد مستقل و بی‌طرف است و گزارش‌های فصلی این نهاد در قبال پایبندی جمهوری اسلامی به تعهدات برجام فقط در حد یک گزارش کاغذ پاره است و بس!
نماینده ایالات متحده در سازمان ملل گفت: آنها تصور می‌کنند تا زمانی که ایران، محدودیت‌های مربوط به غنی‌سازی و سانتریفیوژها را رعایت کند به توافق هسته‌ای پایبند بوده است. این صحیح نیست. ما در اینجا با یک جورچین مواجه هستیم.»
او سپس با اشاره به گزارشی که دولت ترامپ بایستی ماه آینده درباره پایبندی ایران به برجام تقدیم کنگره کند گفت: «بایستی خاطرنشان کرد که الزام مربوط به دسترسی پایبندی [ایران]، الزامی برآمده از خود توافق نیست.»
دولت ترامپ تاکنون در دو گزارش از زمان روی کار آمدن، پایبندی ایران به این توافق را تأیید کرده است. علی‌رغم این، گزارش‌ها حاکی است ترامپ نتایج دومین گزارش را با اکراه پذیرفت.
نشریه فارن‌پالیسی اندکی بعد گزارش داد ترامپ تیمی از معتمدانش را مأمور زمینه‌چینی برای گردآوری شواهدی جهت اعلام عدم پایبندی ایران به برجام در گزارش بعدی کرد. موعد ارائه گزارش بعدی، ماه اکتبر (ماه بعد) است.
«نیکی هیلی» در این‌باره گفت: «من به هیچ عنوان قصد پیش‌قضاوت درباره اینکه رئیس‌جمهور قصد انجام چه کاری دارد، ندارم. با آنکه با او در این باره صحبت کرده‌ام، نمی‌دانم چه تصمیمی خواهد گرفت. این تصمیمی است که او خواهد گرفت، و تنها هم این کار را انجام خواهد داد.»
او گفت: «این توافق آنچه ایران خواسته را پیشاپیش در اختیارش قرار داده است، در ازای تعهداتی موقت که ما خواستار انجام آنها هستیم. این خوب نیست.» وی اضافه کرد: «مسئله پیچیده‌ای است. واقعیت این است که توافق ایران، دارای نقائص فراوانی است و خروج از آن وسوسه‌انگیز است. اما، این توافق به نحوی ساخت‌بندی شده که خروج از آن غیرجاذب‌تر به نظر برسد. این توافق به ایران، در ازای دادن وعده‌هایی موقت به مطالبات ما، هر آنچه می‌خواست را پیشاپیش اعطا کرد. این خوب نیست.»
او در ادامه گفت: «ایران فشار تحریم‌های بین‌المللی را بسیار بسیار زیاد حس می‌کرد. دو سال قبل از امضای توافق، تولید ناخالص داخلی ایران، چهار درصد افت کرده بود. با گذشت دو سال بعد از توافق و برداشته شدن تحریم‌ها، تولید ناخالص داخلی ایران پنج درصد رشد داشته است. برای آنها توافق فوق‌العاده‌ای است. آنچه ما از توافق به دست می‌آوریم، چندان مشخص نیست.»
او در ادامه نیروهای نظامی ایران را به تلاش پنهان برای دستیابی به سلاح‌های هسته‌ای متهم کرد و گفت که حکومت ایران تا کنون به وعده‌های متعدد خود برای پایبندی به محدودیت‌های بین‌المللی، وفادار نبوده است.
نماینده آمریکا در سازمان ملل سپس به بیان نقائص موجود در «برجام» از منظر خودش پرداخت. وی گفت: «آنچه به ما وعده داده شد، پایان برنامه هسته‌ای ایران بود. اما آنچه شاهد آن بودیم، نه خاتمه این برنامه که توقف موقت آن بود. با این توافق، ایران به غنی‌سازی اورانیوم و توسعه سانتریفیوژهای پیشرفته ادامه خواهد داد.»
«هیلی» بار دیگر موضوع بازرسی از سایت‌های نظامی ایران را پیش کشید و گفت: «اگر این هم کافی نیست، بزرگترین نگرانی این است که سران ایران علناً اعلام کرده‌اند اجازه بازرسی آژانس از سایت‌های نظامی خود را نخواهند داد.» وی اضافه کرد: «اگر بازرسان مجاز به بررسی تمامی اماکنی که باید بررسی کنند نباشند، چطور ما می‌توانیم بفهمیم که ایران به برجام پایبند بوده است؟»
ادعاهای نماینده آمریکا در سازمان ملل علیه ایران جدا از صحه گذاشتن بر دشمنی تمام‌نشدنی آمریکا با جمهوری اسلامی درحالی است که نگاهی به اسناد نشان می‌دهند منافع مالی از جمله دلایل حمایت‌های افراطی نماینده آمریکا در سازمان ملل از رژیم صهیونیستی و ابراز دیدگاه‌های ضد ایرانی است.
به گزارش تسنیم، وی در هشت ماه گذشته به اتخاذ مواضع افراطی در ایران‌ستیزی و حمایت از رژیم صهیونیستی شهره شده است.
هیلی مخالف بحث و رایزنی اعضای سازمان ملل متحد درباره هرگونه جنایت رژیم صهیونیستی است و در عوض، این نهاد بین‌المللی را به تمرکز بر ایران و حزب‌الله ترغیب میکند. در همین راستا، «هیلی» چند ماه پیش محور بحث در شورای امنیت که برای بررسی تنش‌ها پیرامون مسجدالاقصی تشکیل جلسه داده بود را به سمت ایران و حزب‌الله منحرف کرد.
«فیل ویس»، تحلیلگر و موسس وب‌سایت «ماندویس» در ماه آوریل در گزارشی، «نیکی هیلی» را عزیزدردانه نومحافظه‌کاران آمریکایی و از جمله امیدهای اصلی آنها برای پیشبرد سیاست‌های افراطی این گروه در دولت ترامپ خوانده بود.
گفته می‌شود بخشی از رویکردهای افراطی «نیکی هیلی» از تأثیرپذیری او از «لیندسی گراهام»، سناتور آمریکایی ایالت کارولینای جنوبی ناشی می‌شود. «گراهام» نیز به دلیل حمایت لجوجانه از اسرائیل، تقابل‌جویی با ایران و روسیه و تمایل غریزی به مداخله‌جویی در کشورهای دیگر سناتور محبوب نومحافظه‌کاران آمریکا است.
با این تحلیل، تصادفی نیست که مهم‌ترین مشاور «نیکی هیلی» فردی به نام «دیوید کلاکام» است که سال‌ها به عنوان رایزن «گراهام» فعالیت می‌کرد. این سند از وب‌سایت اداره «خدمات درآمدهای داخلی» (اداره مالیات) وزارت خزانه‌داری آمریکا برگرفته شده است.
اما این دیدگاه‌های «هیلی»، از طرف دیگر، ریشه‌ای مهم‌تر در منافع اقتصادی او دارند. اسناد رسمی به دست آمده از اداره « خدمات درآمدهای داخلی» وزارت خزانه‌داری آمریکا نشان می‌دهند «شلدون آدلسون»، مولتی میلیاردر یهودی-آمریکایی و از جمله پشتیبان‌های سرسخت رژیم صهیونیستی در ماه مه و ژوئن ۲۵۰ هزار دلار به سازمان سیاسی تحت امر «هیلی» به نام «A Great Day» کمک کرد. «هیلی» از این منابع مالی برای تلاش جهت غلبه بر رقبای جمهوری‌خواهش در انتخابات مقدماتی سنای ایالتی کارولینای جنوبی استفاده کرد، هر چند که در این امر ناکام ماند.
آدلسون در زمان این انتخابات، مهم‌ترین تأمین‌کننده مالی «هیلی» برای انتخابات بوده؛ این رقم معادل یک سوم کل حمایت مالی است که وی برای رقابت در آن انتخابات جذب کرده است.
این کمک مالی در آن زمان به عنوان گرایش غیرمعمول آدلسون برای ایفای نقش در سنای ایالتی کارولینای جنوبی تعبیر شد، اما تبیین معتبرتر این است که آن را نمایشی از طرف سرمایه‌دار صهیونیست برای اعلام حمایت از سیاست‌های اسرائیل‌دوست و ایران‌ستیز نیکی هیلی دید.
آدلسون که از جمله مهم‌ترین تأمین‌کنندگان مالی «سازمان صهیونیسم آمریکا» هم هست، سال‌ها است به تلاش برای تقویت ایران‌ستیزی در آمریکا شهرت دارد. او در سال ۲۰۱۳ پیشنهاد کرد در صورت امتناع ایران از دست کشیدن از برنامه هسته‌ای خود، آمریکا یک بمب هسته‌ای در این کشور منفجر کند.
دریافت صفحه با کد QR