نتایج کلی انتخابات پارلمانی عراق چند روز پیش اعلام شد و ائتلاف سائرون به رهبری مقتدی صدر پیشتاز این انتخابات بود.
سیاست جمهوری اسلامی بر مبنای توسعه مناسبات با کشورهای همسایه است و عراق نیز در اولویت تهران برای گسترش روابط قرار دارد و طی چند سال گذشته ایران به عنوان مهمترین حامی، نقش مثبتی در مبارزه با تروریسم و حذف داعش از این کشور عهدهدار بود و بارها نیز مسئولان عراقی ضمن قدردانی از نقش مثبت تهران خواهان توسعه این روابط شدند.
ایران با برخورداری از رابطهای حسنه و دوستانه با همه طیفهای مردم عراق، با تمام گروهها و ائتلافهایی که حائز بیشترین کرسی در چهارمین دوره انتخابات پارلمانی گردیدهاند نیز رابطهای سازنده دارد.
پیروزی و پیشتازی ائتلاف سائرون در انتخابات پارلمانی عراق در حالی است که برخی گمانهزنی و ادعاها از وجود اختلاف میان جمهوری اسلامی ایران با مقتدا صدر، خبر داده است، چنانچه تعدادی رسانههای منطقهای در روزهای گذشته ادعاهایی درخصوص وجود اختلاف میان صدر با ایران مطرح و برخی اظهارنظرها را نیز به وی نسبت دادند.
اکنون این سوال مطرح میشود آیا پارلمان و دولت آینده عراق همچنان روابطهاش با تهران را بر مبنای منافع مشترک بنا میسازد یا روند مسیرش تغییر میکند؟ در همین رابطه سیدموسی علیزادهطباطبایی کارشناس ارشد خاورمیانه در گفتوگو با سیاست روز به تشریح انتخابات پارلمانی در عراق و آینده روابط تهران و بغداد پرداخته است.
برگزاری انتخابات در عراق را چگونه ارزیابی میکنید؟
این انتخابات چهارمین انتخابات بعد از سقوط صدام و ایجاد روند دموکراسی در این کشور بود، انتخابات این دوره چند ویژگی داشت از جمله اولین انتخابات بعد از شکست داعش، اولین انتخابات بعد از عبور عراق از چالش تمامیت ارضی (رفراندوم در سه استان شمالی) و ویژگی سوم شیوه رایگیری این انتخابات الکترونیکی بود. همچنین غیر از گروه تروریستی داعش گروهی این انتخابات را تحریم نکرده بود در حالی که در انتخابات قبلی مسئله تحریم نیز مطرح بود. بین گروههای شرکتکننده سیاسی و یا مذهبی ائتلاف بزرگی شکل نگرفت. در حالی که در انتخابات گذشته چنین ائتلافهایی شکل گرفت یا بهتر بگویم در این انتخابات شاهد انشقاق در بین گروهها بودیم. به طور نمونه حزب الدعوه که در انتخابات گذشته با یک فهرست وارد میدان شد و در انتخابات ۲۰۱۴ توانست ۹۲ کرسی بدست آورد شاهد حضور آن در این انتخابات با دو فهرست النصر و دولت قانون بودیم همین مسئله را در گروههای دیگر نیز داشتیم به طور نمونه مجلس اعلا یا در گروههای سنی و کردها.
هیچیک از ائتلافها نتوانست کرسی قابل توجهی بدست آورد و از قبل نیز پیشبینی میشد هیچ گروهی کرسیهایش به بیش از ۵۵ کرسی نخواهد رسید. برای اولینبار رقابتهای مذهبی و طایفهای کاهش یافت و شاهد به دست آوردن ائتلافهایی که معمولا در مناطق شیعهنشین رای میآوردند در مناطق اهلسنت بودیم و این تحول بسیار مهمی است. از همه مهمتر این انتخابات بدون هیچگونه مشکل امنیتی و در سراسر عراق برگزار شد.
اینجا مناسب است یادآوری کنم بعضی کشورها که از دموکراسی در منطقه نگرانند و تاکنون حتی یک انتخابات هم در آن کشورها برگزار نشده است قبل از انتخابات تلاش کردند انتخابات عراق یا برگزار نشود و یا زمان آن را به تاخیر بیندازند تا بتوانند کشور را با بحران مواجه کنند، اما با هوشمندی سیاسیون عراق این توطئه نقش بر آب شد، زیرا مردم عراق مردم بسیار با هوشی هستند و خوب میدانستند این کشوری که ۱۴ سال علیه عراق بعد از سقوط، توطئه نموده و اکثر جنایتکاران داعشی و تروریستهایی که عملیات تروریستی در عراق علیه مردم عملیات انجام دادند از این کشور بودند و یا با هدایت سرویس امنیتی عربستان این اقدام را انجام دادند، نمیتوانند دوست مردم عراق باشند.
تحلیل شما از نتیجه انتخابات چیست؟
نتیجه انتخابات نشان میدهد کرسیهای شیعیان در این انتخابات افزایش یافته است و به بیش از ۱۹۰ رسیده است؛ در حالی که در انتخابات قبلی حدود ۱۸۰ کرسی بدست آورده بودند.
به نظر شما دولت جدید عراق چه وقت تشکیل میشود؟
بر طبق قانون اساسی حدود ۹۰ روز روند تشکیل دولت طول میکشد، البته این روند در سال ۲۰۱۰ ،۲۸۹ روز طول کشید. بعد از اعلام رسمی نتایج انتخابات باید این انتخابات به تایید دادگاه برسد بعد از تایید انتخابات طی ۱۵ روز رئیسجمهور فعلی در خواست تشکیل اولین جلسه مجلس را میدهد. این جلسه به ریاست رئیس سنی برگزاری میشود و رئیس و نواب رئیس انتخاب میشوند حداکثر ۳۰ روز بعد از اولین جلسه رئیسجمهور را مجلس انتخاب مینماید که باید با دو سوم رای نمایندگان انتخاب شود رئیسجمهور حداکثر بعد از ۳۰ روز رئیس فراکسیون اکثریت را به عنوان نخستوزیر مأمور تشکیل کابینه میکند و او نیز ۳۰ روز فرصت دارد کابینه خود را به مجلس معرفی کند اگر کابینه و برنامهها رای آورد نخستوزیر کار خود را آغاز میکند و الا رئیسجمهور فرد دیگری را با مشورت با مجلس معرفی مینماید. این روند حداکثر سه ماه طول میکشد.
روابط دولت آینده عراق را با ایران چگونه ارزیابی میکنید ؟
جمهوری اسلامی ایران همواره خواستار بهترین رابطه با همه کشورها به خصوص همسایگان است و با تدبیر و حکمت توانسته است علیرغم توطئهها با همه کشورهای همسایه بهترین رابطه را داشته باشد و این مسئلهای است که دشمنان منطقه را بسیار ناراحت نموده است. چون دشمنان منطقه میخواهند به اختلافات دامن بزنند تا از آن طریق منافع خود را ببرند؛ لذا جمهوریاسلامی یک رابطه بسیار خوبی را با همسایگان دارد. عراق نیز از این قضیه مستثنی نیست. مردم عراق دوستدار جمهوری اسلامی ایران هستند امروزه شاهد سفر میلیونی مردم عراق به ایران و ایران به عراق هستیم. از نظر سیاسی نیز یک رابطه خوبی بین دولتمردان عراقی و ایرانی وجود دارد.
درخصوص انتخابات نیز بر خلاف آمریکا که از یک فرد حمایت مینماید، جمهوری اسلامی ایران رابطهاش با همه مردم و طوائف این کشور است و با همه گروههای سیاسی و مذهبی عراق ارتباط دارد به طوری که با شخصیتهای اهل سنت و کرد ارتباط کمتری از گروهها و شخصیتهای شیعه ندارد.
جمهوری اسلامی ایران در همه موضعگیریهای خود بر ثبات، امنیت، دمکراسی و وجود کشوری قوی به نام عراق تاکید نموده است و براساس همین سیاست توانسته مرزهای دو کشور را به مرزهای صلح و دوستی تبدیل نماید. پیشبینی من این است مردم و مسئولین عراقی نیز همین را میخواهند و دوستی و رابطه خوب دو کشور در پارلمان و دولت آینده بیش از پیش گسترش خواهد یافت.
گفتوگو: هدی دهقان بذرافشان