ترکیه از جمله کشورهایی است که تلاش داشته تا به عنوان کنشگری تاثیرگذار در معادلات منطقهای و حتی جهانی ایفای نقش داشته باشد. بر همین اساس نیز مواضع قابل تاملی از سوی سران این کشور مشاهده میشود. به عنوان نمونه در باب مسئله فلسطین اردوغان رئیسجمهور ترکیه در سخنانی گفت که کشورش درباره مسائل موجود در مسجدالاقصی ساکت نخواهد ماند. بینالی یلدریم نخست وزیر ترکیه با انتشار مطلبی در توئیتر از رژیم اسرائیل خواست که با توجه به حساسیت جهان اسلام نسبت به مقدسات خود در بیتالمقدس و به خصوص مسجدالاقصی، هر چه سریعتر به اقدامات اشتباه خود در آنجا پایان دهد. نماینده دائم ترکیه در سازمان ملل نسبت به هرگونه تلاش برای تغییر وضعیت موجود شهر قدس هشدار داد.
در این میان نه تنها رژیم صهیونیستی اقدامی در جهت خواست ترکیه صورت نداده بلکه وزارت خارجه این رژیم در واکنش به سخنان رئیسجمهوری ترکیه اعلام کرد: اردوغان به امور کشور خود بپردازد، عصر امپراتوری عثمانی پایان یافته و باز نمیگردد. در مسئلهای دیگر اردوغان سفری دورهای به کویت، سعودی و قطر داشت تا به زعم خود میانجیگری در بحران عربی را اجرایی سازد که به گفته همگان دستاورد چندانی در این زمینه نداشته است.
در موردی دیگر "رجب طیب اردوغان" رئیسجمهوری ترکیه در جریان سخنرانی خود در پارلمان این کشور اعلام کرد که آنکارا و مسکو قرارداد فروش سامانههای دفاع ضدموشکی «اس-۴۰۰» را امضاء کردهاند و این قضیه دیگر تمام شده است. اردوغان در حالی به دنبال قدرت نمایی و امتیازگیری از آمریکا بوده که "جوزف دانفورد" رئیس کمیته ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا گفته است که واشنگتن با مسئله خرید سامانههای دفاع ضد موشکی ترکیه از روسیه بسیار محتاطانه برخورد میکند و چنین تصمیمی را معقولانه نمیداند. اردوغان از این موضعگیری ابراز نارضایتی کرده و تاکید کرده است که هر کشوری خود برای تامین امنیتش تصمیمگیری میکند.
در اقدامی دیگر اردوغان رئیسجمهور ترکیه با انتقاد شدید از تهدیدهای اخیر آلمان در اعمال تحریمهای اقتصادی علیه ترکیه گفت: اگر برلین چنین کاری کند، خود بیشترین بها را پرداخت خواهد کرد. در واکنش به این اقدام نیز آلمان و حتی اتحادیه اروپا از عدم پذیرش خواست آنکارا و حتی اقدام همه جانبه علیه آن گفتهاند.
حال این سوال مطرح میشود که چرا ترکیهای که زمانی خود را قدرت برتر منطقه مینامید اکنون مواضعش هیچ تاثیری ندارد و به بازیگری کم اهمیت مبدل شده است؟ این وضعیت را در یک اصل میتوان مشاهده کرد و آن تناقضات رفتاری ترکیه است. ترکیه در حالی علیه رژیم صهیونیستی، دوری از آمریکا و استقلال در رفتار سخن میگوید که علیه مقاومت در سوریه و عراق اقدام میکند که دقیقا خواست صهیونیستها، آمریکا و بزرگان اروپا است. وقتی چنین رفتاری از سوی ترکیه صورت میگیرد مسلما مواضعش که در سطور بالا ذکر شد مورد توجه هیچکس قرار نمیگیرد و آن را در حد شعار و حرفهای تبلیغاتی میدانند. اینگونه است که ترکیه در معادلات تنها مانده است.
نویسنده: قاسم غفوری