گزارش‌های جهانی خبر از مرگ و میری بی‌سابقه به علت آلودگی هوا دارد در تهران سالانه سه هزار نفر با همین عنوان فوت می‌کنند، در شهرهای مرزی بارها و بارها شاهد رد شدن خط مرزی هشدار آلودگی هوا بوده همین دیروز هوای خوزستان ده برابر حد مجاز بود و این باعث شد دانشگاه‌ها تعطیل شود اما در چند سال اخیر برای تثبیت شنهای روان، کاهش آلودگی هوا و وارونگی دما چه کرده‌ایم؟! آیا به اندازه‌ای که جهان آلودگی هوا را جدی گرفته است ما نیز این رویه را جدی گرفته و کار عملی انجام داده‌ایم یا فقط به سخنرانی‌ها و انگشت اتهام گرفتن سمت بنزین تولید داخل و داعش و... بسنده کرده‌ایم؟! اینها سوالاتی است که سعی می‌شود در خلال گزارش برایشان پاسخی بیابیم.
مرگ و میر بی‌سابقه در اثر آلودگی هوا
در همین راستا شاهد بودیم که سازمان بهداشت جهانی برای تهیه گزارش، میزان آلودگی بیش از ۳ هزار محدوده در سراسر جهان را با پیشرفته‌ترین وسایل اندازه‌گیری کرده است. در این چارچوب، به‌ویژه میزان ریزگردهای موسوم به PM ۲.۵ موجود در هوای آلوده مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به این عنوان انتشار یافته که بیش از ۹۰ درصد جمعیت جهان از عوارض ناشی از آلودگی هوا رنج می‌برد. براساس تازه‌ترین گزارش سازمان بهداشت جهانی، هر سال بیش از ۶ میلیون نفر بر اثر بیماری‌های مرتبط با ناپاکی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
ماریا نیرا، رئیس بهداشت عمومی و محیط‌زیست سازمان بهداشت جهانی، ضمن انتشار نتایج تازه‌ترین پژوهش‌های این سازمان در ژنو گفت که اثرات منفی آلودگی هوا همه کشورهای جهان و همه قشرهای اجتماعی را در بر می‌گیرد.
او هشدار داد که در صورت عدم رعایت موازین حفظ محیط‌زیست و آلوده‌سازی بیشتر هوا، میزان مرگ و میر در جهان از مرز ۶ میلیون نفر خواهد گذشت. او یادآوری کرد که افزایش میزان مرگ انسان‌ها بر اثر ناپاکی هوا تنها به شهرهای بزرگ محدود نمی‌شود و مناطق دورافتاده و روستاها نیز از بلایای ناشی از منابع آلاینده هوا در امان نیستند.
در این گزارش آمده است: «۹۲ درصد از جمعیت جهان در مناطقی زندگی می‌کنند که آلودگی هوا در آنها از سطح محدودیت‌های تعیین شده از سوی سازمان بهداشت جهانی فراتر رفته است.»
سازمان بهداشت جهانی برای تهیه این گزارش، میزان آلودگی بیش از ۳ هزار محدوده در سراسر جهان را با پیشرفته‌ترین وسایل اندازه‌گیری کرده است. در این چارچوب، به‌ویژه میزان ریزگردهای موسوم به PM ۲.۵ موجود در هوای آلوده مورد بررسی قرار گرفته است. این ریزگردها و انواعی که قطری کمتر دارند، بیشترین تاثیر منفی را بر روی سیستم قلبی عروقی بدن می‌گذارند. تنفس هوای آلوده به‌طور کلی سبب بیماری‌های قلبی، تنفسی، سرطان ریه و سکته‌ی مغزی می‌شود.
وضعیت نگران‌کننده کشورهای آسیایی
بنا به گفته ماریا نیرا، شدت آلودگی هوا به ویژه در کشورهای در حال رشد در آسیا "نگران‌کننده" است. او وضعیت کنونی این کشورها را "وخیم" ارزیابی کرد و یادآور شد که هوای آلوده در مکان‌های بسته، به ویژه در کشورهایی که پخت و پز با چوب و زغال سنگ صورت می‌گیرد، خطرات جانی بسیاری به‌بار می‌آورد.
سازمان بهداشت جهانی پیشتر در ماه مه گزارشی در این زمینه منتشر کرده بود. آمار جدید شامل مشخصات محدوده‌هایی است که به‌ویژه میزان آلودگی‌ها را نشان می‌دهد. بنا به گفته سخنگوی این سازمان، گام بعدی ایجاد "ایستگاه‌های نظارت" به منظور مقابله با افزایش میزان آلایندگی در این مکان‌ها است.
مرگ۳ هزار نفر سالانه در تهران
در همین راستا نماینده مجلس شورای اسلامی گفته است که سالانه ۳ هزار نفر در تهران بر اثر آلودگی هوا می‌میرند.
مهرداد لاهوتی با بیان اینکه ۸۰ درصد آلودگی هوای تهران به علت آلایندگی خودروهاست گفت: در صورت اجرای قانون معاینه فنی، میزان قابل توجهی از آلایندگی هوای این شهر کاسته می‌شود. وی با اشاره به این که سالانه ۳ هزار نفر در تهران بر اثر آلودگی هوا به کام مرگ می‌روند، اظهار کرد: در زمینه کاهش آلودگی هوای این کلان‌شهر باید اقدامات اساسی صورت گرفته و طرح‌های کارآمد مانند طرح کاهش اجرا شود.
لاهوتی با بیان این که به جای توقف اجرای طرح کاهش که به تضعیف این طرح می‌انجامد، باید بستر تقویت طرح‌های «سلامت محور» فراهم شود، تصریح کرد: در حال حاضر، کلیه مراکز معاینه فنی پایتخت مجهز به تجهیزات مناسب بوده و دارای استاندارد مطلوب هستند.
وی با اشاره به این که اگر شهروندان به موقع به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند، شاهد صف‌های طولانی برای انجام معاینه فنی نخواهیم بود، اشاره کرد: تعداد مراکز موجود معاینه فنی تهران، جوابگوی نیاز شهروندان است و در این زمینه هیچ‌گونه کمبودی احساس نمی‌شود.
با همه این تفاسیر اما روند مهار آلودگی در کشور ما توفیقی حاصل نکرده است بد از بحرانی که مردمان سیستان و بلوچستان بر اثر خشکی هامون پشت سر گذاشتند این‌بار استان‌های جنوبی کشور درگیر مشکلات آلودگی هوا شدند.
میزان ریزگردها در اهواز
به ۱۰ برابر حد مجاز رسید
طبق اعلام رئیس روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان میزان ریزگردها در اهواز یک هزار و ۴۲۹، سوسنگرد یک هزار و ۲۲۱، شوشتر ۵۸۹، امیدیه ۳۸۳، بهبهان ۱۳۷ و اندیمشک ۲۱۰ میکروگرم بر مترمکعب گزارش شده است که روند افزایش را نشان می‌دهد و ده برابر حد مجاز است.
بر همین اساس رئیس روابط عمومی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان خوزستان گفت: میزان ریزگردها در آسمان اهواز یک هزار و ۵۳۶میکروگرم برمترمکعب گزارش شده است که ۱۰ برابر حد مجاز است. شهریار عسکری گفت: طبق پیش‌بینی هواشناسی استان دلیل این ریزگردها وزش بادشدید در داخل کشور و نیز کشور عراق است که تا پایان امروز ادامه دارد.
آخرین پدیده گرد و غبار شنبه هفته جاری در چهار شهرستان خوزستان رخ داد که بیشترین میزان گرد و غبار در شهرستان ماهشهر ۴.۴ برابر حد مجاز بود.
توزیع ۲ هزار ماسک توسط یک نیکوکار در اهواز
در حالی از شنیدن شدت آلودگی هوا در اهواز شوکه هستیم که رئیس جمعیت هلال‌احمر اهواز درباره کمک‌های دولتی به آنهایی که درگیر این پدیده شده‌اند گفت: با بروز پدیده گرد و غبار در خوزستان، یک فرد نیکوکار ۲ هزار ماسک تهیه کرد و آنها را برای توزیع بین مردم اهواز در اختیار هلال‌احمر این شهرستان گذاشت.
فتح‌الله هاشم نژاد بیان کرد: ماسک‌های تهیه شده توسط این نهاد میان مردم توزیع شد اما هیچ‌گونه اعتباری برای خرید ماسک به جمعیت هلال‌احمر اختصاص نیافته است. وی اظهار کرد: پارسال جمعیت هلال‌احمر خوزستان چهار میلیارد ریال از اعتبار خود ماسک خریداری کرد که این پول به جمعیت بازنگشت. وی عنوان کرد: همچنین جمعیت هلال‌احمر اهواز ۲ دستگاه آمبولانس در شهر برای رسیدگی به مردم در شرایط هوای ناشی از ریزگردها مستقر کرده است.
طبق آمار رسیده از اداره کل حفاظت محیط‌زیست خوزستان میزان ریزگردها در اهواز ۲ هزار و ۶۰۳ میکروگرم بر مترمکعب و ۱۷ برابر حد مجاز است!
اما آنطور که شاهد بودیم حتی اعتبار تهیه یک ماسک هم تامین نشده است! انگار تنها علاج این آلودگی‌ها را در تعطیلاتی می‌بینند که تازه‌ترین اقدام محیط‌زیست برای مهار آلودگی در فصل پاییز و زمستان نام گرفته است و این اقدام در کنار منتشر نکردن گزارش کیفیت بنزین که سال پیش با اصرار محیط‌زیست مبنی بر آلودگی بنزین موجود و واردات بنزین یورو ۴ صورت گرفت شبهه‌های علت اصلی آلودگی را بیشتر می‌کند.
مائده شیرپور
