دونالد ترامپ، در روزهای پایانی ریاست جمهوری خود در آمریکا قرار دارد، انتخابات ریاست جمهوری در این کشور، شرایط ویژهای دارد که یکی از آن شرایط نتایج نظرسنجیهایی است که درباره مقبولیت و محبوبیت دو نامزد انتخابات این کشور به دست میدهد.
ترامپ احساس خطر کرده است، خطری که از شکست احتمالی او در انتخابات ریاست جمهوری مقابل رقیب دموکرات خود خبر میدهد، ترامپ نمیخواهد کاخ سفید را در یک دوره چهار ساله از دست بدهد به همین خاطر سراسیمگی سیاسی در رفتار و کردار او و تیم همراهش دیده میشود.
پایبند نبودن دولت ترامپ به معاهدات و قوانین بین المللی که از زمان روی کار آمدن او در آمریکا آغاز شد، کنش و واکنشهایی بود که او با بیتجربگی، اشتباهات فاحش در محاسبات سیاسی و حتی اقتصادی و نظامی باعث شد تا نه تنها در میان افکار عمومی داخل آمریکا با سقوط مقبولیت و محبوبیت همراه شود، بلکه در افکار عمومی جهان نیز ذهنیت منفی را برای خود شکل دهد. با این وجود، میبینیم که دونالد ترامپ، همچنان سیاستهای غلط خود را در تصمیماتی که میگیرد، اعمال میکند.
یکی از اقداماتی که دونالد ترامپ انجام داد، خروج آمریکا از توافق هستهای بود، توافقی که میان ایران و ۱+۵ امضا شد و دو طرف تعهداتی داشته و دارند که باید انجام داده و میدادند. بحث برجام و تعهدات طرفین تکراری است، اما برای از یاد نرفتن این توافق که باعث خسارات فراوانی برای ایران شد، باید بارها درباره آن سخن گفت و تحلیل ارائه داد. ایالات متحده بیش از دوسال پیش رسماً از توافق هستهای خارج شد و اروپا هم تعهدات خود را اجرا نکرد، اما ایران همچنان پایبند به برجام است.
اکنون شرایط برای دونالد ترامپ به خاطر عملکرد چهار سال گذشته دولت او، وخیم تر شده است. اوضاع سیاسی و اقتصادی این کشور به هم ریخته به گونهای که دولت حاکم ناتوان از کنترل شرایط شیوع ویروس کرونا است و مردم نیز همچنان در خیابانها هستند و نسبت به تبعیض نژادی و شرایط ناعادلانه اقتصادی و اجتماعی نظام سرمایه داری آمریکا معترضند.
ترامپ یکی از برگ برندههای خود را توافق با ایران میداند، در حالی که پس از روی کار آمدن او در آمریکا، این کشور تعهدات توافق هستهای را زیر پا گذاشت و با وجود برجام، خواهان توافق تازه با جمهوری اسلامی ایران شد. به تازگی نیز رئیس جمهور آمریکا در یک کنفرانس خبری مدعی شده است که؛ «چنانچه در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی برسد، خیلی زود با ایران به توافق دست پیدا خواهد کرد.» این خوشبینی و امیدواری نسبت به دست یافتن به توافق با ایران از کجا سرچشمه میگیرد؟ صریح و قاطع باید گفت که، ترامپ رئیس جمهور کنونی آمریکا همچون دیگر رؤسای جمهور این کشور غیرقابل اعتماد است. در واقع او غیرقابل اعتمادترین رئیس جمهور تاریخ آمریکا است. دونالد ترامپ از بسیاری پیمانهای بین المللی و سازمانهای جهانی خارج شده است وحتی پیش بینی میشود چه بسا با ادامه حضور او در کاخ سفید، آمریکا از سازمان ملل نیز خارج شود.
دولت ترامپ اگر خواهان توافق با ایران بود، باید تعهد خود را نسبت به توافق هستهای ثابت میکرد و به آن پایبند باقی میماند، اما در شرایطی که او توافق هستهای را زیر پا گذاشته، آیا میتوان به مذاکره و توافق جدید با آمریکا اندیشید؟ دست ترامپ به خون سردار سپهبد قاسم سلیمانی آغشته است، فرمانده سپاه قدس به دست نیروهای تروریست آمریکا در عراق ترور و به شهادت رسید، تحریمهای اقتصادی برای فشار حداکثری را علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کرد تا جایی که حتی اجازه فروش دارو و تجهیزات پزشکی به ایران را نداد.
چگونه میتوان با چنین فرد و رژیمی مذاکره و توافق کرد؟
ترامپ نیازمند مذاکره و توافق با جمهوری اسلامی ایران است و وعده او برای پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری در دور دوم شیوه تبلیغاتی او برای پیروزی است. ترامپ به درستی گفته است که «ایران دوست دارد من رئیس جمهور نشوم.» گرچه این خواسته بسیاری از مردم جهان است هر چند تفاوتی میان رئیس جمهور دموکرات و جمهوری خواه آمریکا وجود ندارد. حتی اگر ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری هم پیروز شود، توافقی که او وعده آن را داده به سرانجام نخواهد رسید. جمهوری اسلامی ایران شروط خود را اعلام کرده است، اگر آمریکا به برجام بازگردد، تعهدات خود را اجرا کند، تحریمهای اقتصادی و نفتی ایران را لغو کند و توبه کند، مانند دیگر کشورهای باقی مانده در برجام میتواند حاضر شود. حتی اگر جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز شود، شروط ایران همان است که اعلام شده و تفاوتی میان ترامپ و بایدن وجود ندارد. نکته در این است که هیچ یک از دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا اعتقادی به فراهم شدن شرایط بهبود اوضاع اقتصادی و پیشرفت در ایران ندارند و هر آنچه که تاکنون علیه ایران از سوی آمریکا اعمال شده برای جلوگیری از پیشرفتهای جمهوری اسلامی در زمینههای اقتصادی، صنعتی، فناوری، نظامی و سیاسی بوده است. آیا تصور میشود آمریکا خواهان ایران پیشرفته در همه زمینهها است؟!
نویسنده: محمد صفری