مذاکرات وین به گفته طرفین به مرحله مذاکرات کارشناسی و فنی و نگارش متن رسیده است. این ادعاها در حالی مطرح میشود که برخی رفتارهای تامل برانگیز در قبال مذاکرات مشاهده میشود. نخست آنکه تیم هستهای هر چند از بی اعتمادی به طرف مقابل می گوید اما در عمل تاکید بسیاری بر رویکرد طرفهای مقابل به لغو تحریمها دارد چنانکه اقای عراقچی تاکید می کند آمریکا آمادگی خود را برای بخش بزرگی از تحریمها اعلام کرده است. در همین حال در تهران نیز برخی مقامات ارشد از شکسته شدن دیوار تحریمها و لغو آنها در آینده نزدیک خبر داده اند. دوم آنکه تحولاتی همچون کاهش قیمت دلار به ۲۰ هزار تومان، افزایش ورود واکسن کرونا به کشور و.... در عرصه اقتصادی و اجتماعی کشور در روز های اخیر روی داده است که بعضا به دستاوردهای مذاکرات وین نسبت داده می شود حال آنکه عملا در وین هیچ تحولی روی نداده و این تغییرات صرفا برگرفته از برخی اقدامات بانک مرکزی در حوزه ارزی و نیز رایزنیها و توافقات صورت گرفته در خرید واکسن کرونا بوده است.
در عرصه سیاست خارجی نیز رویکرد سعودی به گفت و گو با ایران ارتباطی به وین ندارد و برگرفته از بحرانهای داخلی و منطقهای سعودی است. لذا نسبت دادن این مباحث به مذاکرات وین آدرس غلط دادن به جامعه که پیامدهای مثبتی به همراه نخواهد داشت.
سوم آنکه در حالی مذاکرات وین در جریان است که همزمان آمریکا و اروپا به تحریم افراد و شرکتهای ایرانی و در ارتباط با ایران ادامه میدهد، در همین حال بر عدم لغو تمام تحریمها تاکید و حتی زیاده خواهی گسترش دامنه توافق هسته ای، مباحث موشکی و منطقهای نیز مطرح میشود.
همچنین اروپا نیز به پیروی از سیاستهای تحریمی و فشار بر ایران تاکید دارد و چنانکه اخیرا لودریان وزیر خارجه فرانسه ایران را متهم به تهدید هستهای کرده و خواستار بازگشت سریع ایران به تعهدات برجامی شده است. این گونه رفتارهای غیر سازنده و سوال برانگیز طرف غربیها متاسفانه می رود تا در بین مواضع و نگاه خوش بینانه مطرح از سوی تیم هستهای و برخی مسئولان مبنی بر لغو تحریمها کم رنگ و حاشیه گردد.
مجموع مولفههای ذکر شد این تهدید را می تواند به همراه داشته باشد که محور مطالبه گری را از لزوم اقدام عملی طرف غربی برای لغو تمام تحریمها و راستی ازمایی آن به عدم رویکرد مذاکراتی ایران تغییر دهد.
به عبارتی این رفتار این تصور را میتواند در ذهنیت ملت ایجاد نماد که آمریکا و اروپا به دنبال و خواستار لغو تحریمها هستند و حتی مذاکرات مقدماتی نیز دستاوردهایی در این زمینه داشته است و این طرف ایرانی است که در روند احیای برجام و گشایش اقتصادی کم کاری میکند. بر این اساس جا دارد تا تیم هستهای و مسئولان ضمن بیان حقایق جاری در رفتار عملی کشورهای غربی، از امید درمانی نادرست مبنی بر لغو تحریمها و گشایش اقتصادی خودداری کرده و به جای تکرار شرطی سازی بازار بر اصل تکیه بر توان داخلی برای رفع ضعفهای مدیریتی و حل مشکلات اقتصادی کشور گام بردارند.
نویسنده: قاسم غفوری