معاون سابق عربی - آفریقایی وزارت امور خارجه ایران و مدیرکل فعلی امور بینالملل مجلس شورای اسلامی و دستیار علی لاریجانی درخصوص پیامدهای مهم برگزاری رفراندوم کردستان هشدار میدهد و معتقد است: هرگونه تغییر در جغرافیای سیاسی عراق میتواند امنیت داخل عراق را تحت تاثیر قرار بدهد. اگر چه نگرانی جمهوری اسلامی ایران از کردستان ایران نیست، بلکه بیشترین نگرانی مربوط به بحث امنیت ملی است و در این خصوص آقای بارزانی دچار خطای استراتژیکی شده است که در آینده نزدیک پیامدهای آن گریبانگیر خود کردستان عراق خواهد شد.
حسین امیرعبداللهیان در همین زمینه به خبرگزاری شفقنا گفت: برخی تصور میکنند که نگرانی ما درباره تجزیه عراق در تراز نگرانی برخی از کشورهایی است که با پدیده معارضه کردی در داخل کشورشان مواجه هستند حقیقتاً نگرانی جمهوری اسلامی ایران از کردستان ایران نیست، بلکه بیشترین نگرانی و عمدهترین نگرانی ما برمی گردد به بحث امنیت ملی. بالاخره ما با عراق بیش از ۱۶۰۰ کیلومتر مرز مشترک از جمله مرز دریایی و خشکی داریم. هرگونه تغییر در جغرافیای سیاسی عراق میتواند امنیت داخل عراق را تحت تاثیر قرار بدهد و ناامنیها در عراق را تشدید کند.
وی افزود: بیش از یک دهه گذشته به ما اثبات شده که تحولات عراق، تغییر رژیم صدام، اشغال عراق توسط آمریکا، خروج آمریکاییها از عراق، طراحی بازگشت داعش و احیای داعش در عراق و مجدداً بازگشت نظامیان آمریکایی به بهانه مبارزه با تروریست در عراق همه این موارد میتواند تاثیرات جدی بر امنیت ملی ما بگذارد. اتفاق تروریستی داعش که در پارلمان مجلس و حرم مطهر امام خمینی افتاد امنیت ما را به خطر انداخت که میتوان گفت بخشی از آموزشها و ارتباطات آنها به سرویس موساد برمی گردد همچنین بخش دیگر نیز به مناطق کردستان عراق بر میگردد که در زمان مشخص همه اطلاعاتی که توسط بخشهای امنیتی ما جمع آوری شده به افکار عمومی اطلاعرسانی خواهد شد. لذا ناامنیها و تشدید ناامنیها در عراق بر امنیت ملی ما اثر میگذارد.
مدیرکل امور بینالملل مجلس ادامه داد: نگرانی ما از اکراد در ایران نیست که پیوند تاریخی قوی با حاکمیت و تمامیت ارضی شان در داخل کشور دارند. دوم، آقای مسعود بارزانی بخشی از آموزشهای چریکی خود را در اسرائیل سپری کرده است. درست است که ما همیشه از آقای بارزانی به عنوان یک دوست یاد میکنیم، درست است که در سالهای سخت ما در کنار هم بودیم اما هیچگاه این را در طراحیهایمان در روابط با اقلیم کردی عراق که چنین پیشینهای را از آقای مسعود بارزانی میشناسیم نادیده نگرفتهایم. اگر دانشمندان هستهای ما در ایران ترور شدند بخشی از عناصر کردی در کردستان عراق با سرویس موساد همراهی کردند و زمینه دسترسی آنها را فراهم کردند لذا در سطوح امنیتی همیشه مذاکرات صریح و روشنی با اکراد و با مقامات کردی در این رابطه انجام شده است.
وی ادامه داد: اولین خطای استراتژیک آقای بارزانی در دهه ۹۰ بود بدین صورت که در حالی که آقای بارزانی و طالبانی از دو حزب عمده کردی در شمال عراق در کنار هم قرار داشتند اما یکباره به دلیل اختلافاتی که در درونشان پیش آمد و نوع نگاه آقای بارزانی در ارتباط با ارتش صدام، علیه طالبانی و اتحادیه میهنی کردستان شدند و به سلیمانیه حمله کردند؛ یعنی ارتش عراقی که دشمن بارزانی بود، آمد و در کنار بارزانی قرار گرفت.
امیرعبدالهیان تصریح کرد: آن زمان همه ساکنین استان سلیمانیه به خاطر این جنگ و این عملیات مشترک نظامی پیشمرگهای کرد، در واقع ارتش صدام وارد مرزهای ایران شدند و چندماه میهمان مرزهای ایران بودند. بعد با پشتیبانی و حمایت جمهوری اسلامی ایران اینها توانستند دوباره برگردند و در استان سلیمانیه مستقر بشوند. یعنی مسعود بارزانی نشان داد که حتی یک همپیمان کرد خودش، آن هم یک چهره شناخته شده بینالمللی در حد آقای جلال طالبانی را در حالی که هم پیمان با او در مبارزه با صدام شده بود به راحتی میتواند بفروشد و عبور کند.
وی گفت: سقوط موصل و اشغال توسط داعش بخشی از توافق جبهه عربی، آمریکایی و عِبری و کردی مربوط به شخص آقای بارزانی و تیم ایشان شکل گرفته بود. چیزی که اولین شاهد مثال برای این موضوع هست به محض این که داعش بر موصل تسلط پیدا کرد فرماندهان داعش اولین پیام تلویزیونی خود را به خارج موصل از طریق یکی از شبکههای تلویزیون کردی که در اختیار آقای بارزانی است منتشر کردند و البته آقای بارزانی فکر میکرد در این بازی، داعش موصل را در آینده در اختیار کردستان عراق قرار خواهد داد.
وی گفت: به نظر من، سومین خطای راهبردی آقای مسعود بارزانی، خطای برگزاری رفراندوم است. آقای بارزانی دچار محاسبات غلط شده است و این محاسبات غلط اولاً ،با امنیت کردستان عراق بازی میکند. ثانیا،ً امنیت عراق را به بازی گرفته است و ثالثاً، امنیت منطقه را به بازی گرفته است. البته ما از این که آمریکاییها مخالفت کردند این که مثلاً بگویم آمریکاییها نیت خیر دارند، کدهایی که ما داریم اینطور نیست. آمریکاییها در ورای بحث تجزیه کشورهای اسلامی منطقه قرار دارند و به ظاهر بر روی میز از وحدت و یکپارچگی عراق صحبت میکنند اما در ملاقاتهای پنهانی که با آقای بارزانی و برخی مقامات کردی دارند به نوعی گفتگو میکنند که حداکثر خواسته آنها تعویق رفراندوم است. یعنی آنها پذیرفتند که رفراندوم در عراق برگزار بشود که عمق این مسئله خیلی خطرناک است. یعنی آمریکاییها به دنبال تجزیه عراق و تجزیه سوریه هستند حتی اگر بتوانند به دنبال تجزیه جمهوری اسلامی نیز هستند. اما سعی میکنند که با روشهای پیچیده در واقع این اقدام را انجام بدهند. من فکر میکنم پیامدهای فوری این رفراندوم، متوجه اقلیم کردستان عراق خواهد شد. آقای بارزانی کردستان عراق را با این تصمیم نادرست خود در معرض یک خطر بزرگ و جدی قرار داده است و رفاه و امنیت مردم کرد را به بازی گرفته و بعد تبعات آن همه کشورهای منطقه و امنیت منطقه را با خود درگیر خواهد کرد.
امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: تبعاً اگر عراق ناامن بشود به عنوان یک همسایه بزرگ و مهم ما، این ناامنی میتواند تاثیر مستقیم بگذارد بر نوار مرزی کشور ما و حتی بر بخشهای دیگری از کشور ما و در سرزمین جمهوری اسلامی ایران. به همین دلیل ما در موضوع تامین حداکثری امنیت ملی خودمان هیچ تعارفی نه با آقای بارزانی داریم نه با حزب دموکرات و نه با دیگر رهبران کردی در عراق. ما معتقد هستیم در چارچوب قانون اساسی فدرالی عراق، کردستان عراق میتواند به فعالیت خود ادامه بدهد و هر اقدام و زیاده خواهی فراتر از آن را حتماً جمهوری اسلامی ایران وقتی که در حوزه مخاطرات امنیتی برایش قرار بگیرد در مقابل آن پاسخ خواهد داد و برخورد خواهد کرد.
وی افزود: در سطوح سیاسی و در سطوح امنیتی پیشبینیهای لازم برای این موضوع شده که هرگام متناسب با تحولات در داخل عراق اجرایی خواهد شد. نگاه ما به امنیت عراق است. نگاه ما به امنیت همه اقوام و همه طرفها در عراق است. اعم از شیعه، ترکمن، کرد، و سنی نگاه ما به حاکمیت و تمامیت ارضی عراق هست. ممکن است از طریق یک معادله کلی تشکیل یک کشور شیعی در جنوب عراق بتواند قدرت شیعه را در عراق بیش از پیش تحکیم کند، اما نگاه جمهوری اسلامی ایران حتی در موضوع شیعه هم به حاکمیت، وحدت ملی و تمامیت ارضی عراق برای رفاه و امنیت همه مردم عراق و برای امنیت منطقه و از جمله امنیت جمهوری اسلامی ایران است.
مدیرکل امور بینالملل مجلس ادامه داد: رفراندومی که در چارچوب قانون اساسی عراق برگزار نشود، اصلاً این رفراندوم قانونی نیست. از اساس این رفراندوم مشکل دارد. یعنی اگر قرار باشد که اقلیم کردی بخواهد خودش رأساً رفراندوم برگزار کند اصلاً این مغایر با قانون اساسی است و اصل رفراندوم باطل است. یک هیجانی را به نظرم آقای مسعود بارزانی با این کارش دارد ایجاد میکند که متأسفانه بازخورد این هیجان تشدید ناامنیها و تشدید درگیریها است. در واقع بدبختی برای اقلیم کردی عراق خواهد بود و فکر میکنم آقای بارزانی باید از توهم فاصله بگیرد و با مردم کرد بازی نکند. تاریخ کردی نشان میدهد که مردم کرد سختیهای زیادی را متحمل شدند، نباید با عدم دوراندیشی و با رفتارهای احساسی و با تفکر قومگرایانه آینده مردم کرد را به بازی گرفت. حقوق مردم کرد در چارچوب قانون اساسی عراق پیشبینی شده است. اگر هرگونه ملاحظهای راجع به این مسئله وجود دارد این بایستی در چارچوب گفتگو و مذاکره به نتیجه برسد. آقای بارزانی در همسایگی عراق دیدند که در سوریه به جای راهحل سیاسی و گفتوگو استفاده از تروریستها و روشهای نظامی و امنیتی توسط برخی از کشورها و بازیگران اعمال شد، نتیجه آن کشته شدن دهها هزار مردم سوریه بود.