تئوریسین جریان اصلاحات با بیان اینکه افکار عمومی جامعه ما میان دولت و جریان اصلاحطلبی چندان تفکیکی قائل نمیشود، میگوید: جریان اصلاحطلبی باید پاسخگوی ناکارآمدیها و کژکارکردیهای دولت کنونی باشد، اندک اندک به این نتیجه رسیدند که نوعی فصل و فاصله انتقادی با دولت داشته باشند تا بتوانند جریان اصلاحطلبی را از ورطهای که گرفتارش شدهاند خارج کنند.
محمدرضا تاجیک که خود از تئوریسینهای برجسته جریان اصلاحات محسوب می شود در تمام این سالها با ادبیات سیاسی منحصر به فرد و نقدهای صریحاش بارها بر پیکر اصلاحات نواخت و بشارت و انذار به دوستان اصلاحطلب اش را پیشه کرد. او معتقد است «برخی از دوستان به نام عقلانیت سیاسی جریان اصلاحطلبی را در پای نیروهای دیگری که اصالتا اصلاحطلب نبودند ذبح کردند و امروز میبینم که پیکر این شهید عزیز بر روی دست ما مانده است».
تاجیک معتقد است؛ جریان اصلاحطلبی یک مکتب و رویکرد انتقادی است و نقد عامل حیات و بالندگی جریان اصلاحطلبی است. باید درهای گفتمان خود را به روی نقد بگشاییم.
وی با بیان این که مشکل جدی دولت کنونی این است که آنچه میگوید با آنچه انجام میدهد، متفاوت است؛ گفت: دولت از نقد استقبال میکند، اما نقدی که مقبول و مشروع است که مقوم دولت کنونی باشد نه...؛ نقدی که ناظر بر برجسته کردن توانمندیها و زیباییهای دولت باشد نه ناکارآمدیها.
فعال سیاسی اصلاحطلب افزود؛ اساساً فرهنگ نقد در میان ما ایرانیان جا نیفتاده است؛ عمدتا نقد به نوعی مترادف نق شمرده میشود.
تاجیک با بیان این که جریان اصلاحطلبی نمیتوانست مستقیما با کارت خودش بازی کند،افزود؛ اصلاحات سرمایه اجتماعیاش را تجمیع و تجهیز کرد و پشت جریانی قرار داد که هویت غیرشفاف و خاکستری داشت؛ نه کاملا اصلاحطلب بود نه اصولگرا. در یک مقطع زمانی بین اصلاحطلبان و روحانی عقد و صیغه موقت جاری شد؛ چنین عقدی نمیتوانست ذاتا دائم باشد.
وی در همین زمینه افزود؛ در پس ذهن برخی اصلاحطلبان این عقد دائمی بوده، اما از نظر من نمیتوانست دائمی باشد و اکنون هم شاهد نوعی واگرایی میان جریان اصلاحطلبی و جریان کنونی دولت هستیم.
تاجیک گفت؛ برخی از دوستان به نام نامی عقلانیت سیاسی جریان اصلاحطلبی را در پای نیروهای دیگری که اصالتا اصلاحطلب نبودند، ذبح کردند.
این فعال اصلاحطلب معتقد است؛ جریانهای اصلاحطلبی و اصولگرایی برای اینکه خود را نجات دهند، باید پوست اندازی کنند در غیر این صورت به حاشیه رانده خواهند شد.
وی از رویکرد اصولگرایان در نوگرایی استقابل کرد و گفت؛برخی از دوستان اصولگرا از نواصولگرایی پردهبرداری کردند؛ جریان اصلاحطلبی هم نیاز به نو شدن دارد.
وی به آسیب شناسی جریان اصلاحات پرداخت و گفت؛برخی مانع از آن شدند که نیروهای جوان با طراوت با فکر جدید بتوانند مجالی برای آبیاری نهال اصلاحطلبی بیابند.شبه اصلاحطلبانی که از اصلاحطلبی یک برج بابل ساختند برای اینکه از او بالا بروند و به عرش قدرت برسند.
تاجیک افزود؛ عدهای خاص به نام جریان اصلاحطلبی همه جا و همه وقت هستند؛ کسانی که همواره در مناصب مختلف کپی و جایگزین می شوند و حد یقف ندارند.
وی از لیستی رأی دادن به نوعی انتقاد کرد و گفت؛ در مدح و بطن لیستی رای دادن، گاه نوعی ناآگاهی نهفته است و گاه نوعی آگاهی. اما آن چیزی که در ۹۲ واقعا اتفاق افتاد از نظر بیشتر از نوع اول است.
این فعال اصلاحطلب به نسبت اصلاحات با دولت اشاره کرد و گفت؛ هزینه ناکارآمدی دولت خواه یا ناخواه بر جریان اصلاحطلبی بار میشود و اصلاحات نمیتواند خودش را مصون بداند.
وی در همین زمینه افزود؛ فضای افول مقبولیت و مشروعیت جریان اصلاحطلبی تا حدود زیادی متاثر از کژ کارکردی دولت درمدیریت اجرایی کشور است و به این نتیجه رسیدند که نوعی فصل و فاصله انتقادی با دولت داشته باشند تا بتوانند جریان اصلاحطلبی را از ورطهای که گرفتارش شدهاند خارج کنند. نمیشود با فرافکنی از زیر بار سنگین هزینهها شانه خالی کرد.
تاجیک گفت؛ باید فاصله دولت با جریان اصلاحطلبی برجسته شود و مردم ببینند که جریان اصلاحطلبی در گفتمان و منش درکجاها با دولت کنونی و رئیس جمهور متفاوت است؛ نباید اجازه داده شود آن چیزی که دولت انجام میدهد به نام اصلاحطلبی نوشته شود.
وی درباره عملکرد جریان اصلاحات در نهادهایی که در دست دارد گفت؛ در مورد عملکرد جریان اصلاحطلبی در فراکسیون امید، شورای شهر و در دولت، اگر نخواهم بگویم ردی ندارد، اما باید بگویم که تجدیدی دارد و میگویند مشکل از من نیست و از مداد یا معلم یا مدرسه و... بود. وی گفت؛ دولت کنونی درخور هنگامههای سخت نیست؛ دوران پیچیده، مدیران پیچیده میطلبد و احساس میکنم که پیچیدگی شرایط بسیار افزونتر از پیچیدگی دولتمردان امروز ماست.
تاجیک افزود؛ دولت کنونی با تمام تغییراتی که در سطح وزیران و افراد به عمل میآورد، آینده متفاوتتری از امروزش نخواهد داشت. این دولت نمی تواند گشایش جدی در ساحتهای مختلف جامعه ایجاد کند. شرایط جامعه نشان می دهد که مردم نمره قبولی به دولت کنونی نمیدهند. بی تردید هردو (شعار دولت تدبیر و امید) با بحران مواجه اند. الف