اكرم شعباني: معضل تضاد غرب در موضوع هسته‌اي ايران، موضوعي نيست كه به تازگي موجب اعتراضاتي از سوي برخي از مقامات غربي شده باشد؛ تضاد آرا در اين پرونده از همان ابتداي تشكيل پرونده ضد جمهوري اسلامي بروز كرد؛ در شرايطي كه جمهوري اسلامي ايران گام‌هاي ابتدايي را براي فعاليت‌هاي هسته‌اي خود برمي‌داشت و عليرغم همكاري همه جانبه ايران با آژانس و بازرسان آن، تصويب تحريم‌هاي شوراي امنيت خود موجب بروز تضادها شد. با مشاهده همكاري‌هاي جمهوري اسلامي با بازرسان آژانس، از همان ابتدا برخي از مقامات و تحليل‌گران بر اين نكته تاكيد كردند كه اعمال تحريم‌ها عليه ايران قطعا ثمري در بر نخواهد داشت؛ بي نتيجه بودن تحريم‌ها با ادامه يافتن فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران بيش از پيش نمايان شد؛ چرا كه در آغاز تنها خواسته غرب از جمهوري اسلامي تعليق كامل فعاليت‌هاي هسته‌اي بود كه ادامه اين فعاليت‌ها نشان از شكست كامل سياست‌هاي غرب در قبال ايران داشت. با اين وجود تشديد تحريم‌ها و افزايش فشارها آن چيزي بود كه طي سال‌هاي گذشته به شدت از سوي غرب به سركردگي كشورهاي گروه 1+5 پيگيري شد، آنها تلاش داشتند تا با در پيش گرفتن اين سياست ايران را حداقل ناگزير به محدود كردن فعاليت‌هاي هسته‌اي كنند، اين در شرايطي بود كه جمهوري اسلامي تحت هيچ شرايطي حاضر به كوتاه آمدن از مواضع هسته‌اي خود نبود، سرسختي جمهوري اسلامي در مواضع هسته‌اي در شرايطي اعمال مي‌شد كه مقامات هسته‌اي ايران همكاري كامل را با بازرسان آژانس به عمل مي‌آوردند و گزارش‌هاي پي در پي دبير كل و بازرسان آژانس هم انحرافي را در برنامه هسته‌اي ايران تاييد نمي‌كرد. اين شرايط تا زماني ادامه داشت كه چهارمين قطعنامه پي در پي شوراي امنيت را غرب عليه ايران به تصويب رساند، اين قطعنامه در اقدامي فرافكنانه به مواضع جمهوري اسلامي در رابطه با توليد داخلي اورانيوم 20 درصدي آن هم در راه صلح آميز به تصويب رسيد، اگرچه قطعنامه چهارم و همينطور تحريم‌هاي داخلي برخي ديگر از كشورهاي غربي و تحريم‌هاي اتحاديه اروپا عليه ايران و تمديد آنها در سال جاري مانع جمهوري اسلامي براي اهداف هسته‌اي‌اش نبود اما موجب تشديد مواضع تحريمي غرب نسبت به ايران شد. پيشامد تحولات خاورميانه كه دست خالي غرب و آمريكا را به همراه داشت و در عين حال به تهديد امنيت رژيم صهيونيستي كشيده شد عامل مهمي براي آنها شد تا پس از يك دوره گفت‌وگو و انجام مذاكراتي كه در به نتيجه رسيدن آن رضايت نداشتند و سكوت پس از آن، با فاصله‌اي در حدود 5 ماه بار ديگر پرونده هسته‌اي ايران گشوده شود. دعوت اشتون از جليلي براي ادامه مذاكرات و واكنش وي نسبت به پاسخ نامه جليلي كه آن را فاقد نكات جديد خوانده بود، عامل بازگشايي پرونده هسته‌اي ايران شد، غربي‌ها، ايران را متهم به دنبال كردن تسليحات هسته‌اي و انحراف در برنامه هسته‌اي‌اش كردند و رسانه‌هايشان هم به اين شايعات دامن زدند تا تمام مواضع در پيش گرفته منجر به اقدامي بي سابقه از سوي آژانس و دبير كل آن شد. طي اين مدت آمانو براي اولين بار در گزارشي كه با توجه به گزارش‌هاي بازرسان از تاسيسات هسته‌اي ايران نوشت، جمهوري اسلامي را متهم به وجود انحراف در دستيابي به تسليحات هسته‌اي كرد، اين در حالي بود كه وي از افشاي اسنادي كه معتقد است نشان مي‌دهد ايران در برنامه هسته‌اي خود انحراف داشته است خودداري كرد؛ نشست شوراي حكام كه بلافاصله پس از انتشار گزارش آمانو برگزار شد منجر به تكرار مواضع جديد از سوي دبير كل آژانس شد، مواضعي كه بار ديگر زمزمه‌هاي تحريم را در بين مقامات غربي ايجاب كرد و اوباما در موضعي رسمي ادعا كرد نسبت به برنامه هسته‌اي ايران نگراني جدي دارد و در نتيجه با در نظر گرفتن عدم توجه جمهوري اسلامي به نگراني‌هاي جامعه بين‌الملل بايد دور جديد تحريم‌ها را عليه ايران در نظر بگيرد. زمزمه‌هاي دور جديد تحريم‌ها عليه ايران بار ديگر تضاد آرا در بين مقامات غربي را آشكار كرد، در اين باره فرمانده سابق آمريكا در خاورميانه و شمال آفريقا، با توصيف غرب به‎عنوان جامعه بين الملل گفت: ترديدي نيست كه تحريم‎ها نتيجه سرخوردگي جامعه بين الملل است. در اين باره روز گذشته جام نيوز گزارش داد: فرمانده سابق آمريكا در خاورميانه و شمال آفريقا، با توصيف غرب به عنوان جامعه بين الملل گفت: ترديدي نيست كه تحريم‌ها نتيجه سرخوردگي جامعه بين‌الملل و بي‎اعتنايي ايران به درخواست شوراي امنيت سازمان ملل مبني بر شفاف سازي است. درياسالار ويليام فالن، فرمانده سابق ستاد مركزي نيروهاي آمريكايي در خاورميانه و شمال آفريقا، در مصاحبه‌اي با شبكه دولتي صداي آمريكا، در مورد برنامه هسته‌اي ايران گفت: با توجه به موج تغييراتي كه در منطقه خاورميانه در حال رخ دادن است، موجب شده لفاظي‌هاي تند و آتشين به چند دليل نسبت به برنامه هسته‌اي ايران كاهش يابد. وي افزود: از آنجا كه فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران با مشكل فني روبه‏رو است[!]، مي‌بينيم كه حتي از تهران هم كمتر سخني شنيده مي‌شود. از ديگر سو، عمده توجه رهبران كشورهاي عربي به اوضاع داخلي و اعتراضات مردمشان است و رسانه‌ها هم موضوع داغشان اوضاع خاورميانه شده و به همين خاطر موضوع جديد، جايگزين نگراني قبلي شده است.البته اين موقعيت ممكن است زمينه را براي مذاكرات پشت صحنه با ايران مهيا كند. فالن در مورد تحريم‌ها عليه ايران نيز گفت: ترديدي نيست كه تحريم‌ها نتيجه سرخوردگي جامعه بين‌الملل و ناشي از بي‎اعتنايي ايران به درخواست شوراي امنيت سازمان ملل مبني بر شفاف سازي است. جامعه جهاني در راستاي تلاش براي تعامل[!] و پرهيز از رودررويي نظامي با ايران، ناخشنودي خود را در قالب فشار به واسطه تحريم نمايان كرده است. البته ناگفته پيداست كه منظور اين نظامي آمريكايي از جامعه جهاني آمريكا و چند هم‎پيمان اروپايي آن است وگرنه بسياري از كشورهاي جهان مخالف تحريم ايران هستند و همچنان روابط خود با ايران را ادامه مي‌دهند. اين فرمانده اسبق ارتش آمريكا توضيح نداد كه اگر واقعاً در برنامه هسته‌اي ايران نقص فني وجود دارد، پس به چه دليل آژانس بين‌المللي اتمي در جديدترين گزارش سياسي خود عليه ايران، از پيشرفت‌هاي هسته‌اي جمهوري اسلامي ابراز نگراني كرده است؟! از سوي ديگر رئيس پيشين موساد از سخنان جنجال‌برانگيز مير داگان مبني بر اين كه حمله رژيم صهيونيستي به تاسيسات هسته‌اي ايران، برنامه هسته‌اي تهران را از كار نخواهد انداخت، حمايت كرد. در اين باره روزنامه اورشليم پست نوشت: زوي زامير ـ رئيس پيشين موساد ـ درباره سخنان ميرداگان، يكي ديگر از رئيسان‌ پيشين موساد گفت كه داگان هيچ قانوني را نقض نكرده و چيزي را نگفته است كه محرمانه باشد. داگان ماه گذشته حمله نظامي به ايران را ايده‌اي احمقانه خواند كه به معناي جنگ منطقه‌اي خواهد بود و بهترين دليل را براي تداوم برنامه هسته‌اي در اختيار ايران قرار خواهد داد. اما در موضعي بي سابقه روز گذشته خبرگزاري‌ها نوشتند كه تعدادي از سفيران پيشين اروپايي در ايران در مقاله‌اي توقف بزرگنمايي‌ها در خصوص برنامه هسته‌اي ايران را خواستار شدند. گيوم ميتن از بلژيك، فرانسوا نيكولو از فرانسه، روبرتر توسكانو از ايتاليا، ريچارد دلتون از انگليس، ايستن هوي كريستنسن از سوئد و پل فون مالتساهن از آلمان شش سفير قديمي كشورهاي اروپايي در ايران هستند كه جمعه گذشته در مقاله‌اي در 10 روزنامه جهان اعلام كردند كه وقت‌كشي‌هاي طولاني مدت در مساله هسته‌اي ايران را نمي‌پذيرند. آنها بيان كردند كه مواضع كشورهاي اروپايي و آمريكا در قبال برنامه هسته‌اي ايران ظاهرا سخت نيست. اين ديپلمات‌ها افزودند: ما اساسا مي‌دانيم كه هرگونه راه‌حلي براساس نوع بازديدهايي است كه آژانس بين‌المللي انرژي اتمي انجام مي‌دهد. به گزارش خبرگزاري فرانسه، به گفته اين ديپلمات‌ها، ما به توانايي‌هاي آژانس در نظارت بر تماي كشورهاي عضو از جمله ايران اعتماد داريم. آنها با طرح اين سوال كه تهديد كجاست؟ آيا همان غني سازي اورانيوم در سانتريفيوژ‌ها است؟ افزودند: (غني سازي) فعاليت هسته‌اي حساس در منطقه‌اي حساس است اما چيزي در معاهده NPT وجود ندارد كه اصولا اين فعاليت را منع كند. اين ديپلمات‌ها بيان كردند: ساير كشورها به جز ايران هم چه آنهايي كه NPT را امضا كردند يا خير برنامه هسته‌اي را دنبال مي‌كنند بدون اينكه به تهديد براي صلح متهم شوند. سفيران پيشين اروپايي در ايران ادامه دادند: آژانس بين‌المللي انرژي اتمي هرگز در ايران چيزي مبني بر قاچاق مواد هسته‌اي براي اهداف نظامي نيافته است. آنها با طرح اين سوال كه آيا تهديد صلح در پيشرفتي است كه برنامه‌هاي سري براي ساخت سلاح هسته‌اي به دست مي‌آورند؟ عنوان كردند كه حداقل از سه سال پيش سازمان اطلاعات آمريكا اين فرضيه را در پيش گرفته است. ديپلمات‌هاي اروپايي گفتند: پيش از اتهام‌زني به اين كشور (ايران) مبني بر سنگ‌اندازي بر سر مذاكرات، زمان آن رسيده كه بگوييم ادعاي برچيدن نهايي يا موقتي دستگاه‌هاي سانترفيوژ در ايران ادعايي غيرواقعي است كه موجب بحران فعلي شده است. همچنين شبكه خبري صداي آمريكا كه هميشه مواضع خود را عليه جمهوري اسلامي تقويت مي‌كرد در گزارش روز جمعه خود تاكيد كرد كه آژانس هيچ مدركي عليه ايران در دست ندارد. در اين باره كارشناس شبكه دولتي صداي آمريكا، با اشاره به گزارش آژانس بين المللي انرژي اتمي عليه جمهوري اسلامي گفت: آژانس هيچ مدركي جدي براي سخن‌هاي خود ندارد. مهران مصطفوي، كارشناس سياسي شبكه دولتي صداي آمريكا، با اشاره به گزارش جديد آژانس بين المللي اتمي عليه ايران گفت: گرچه ايران از ابتداي آغاز فعاليت‌هاي هسته‌اي خود به دنبال دستيابي به سلاح اتمي بوده است. ولي الان بنابر گزارش‌هاي مختلف به خصوص گزارش سازمان‌هاي اطلاعاتي آمريكا، ايران از سال 2004 ديگر به دنبال ساختن سلاح اتمي نيست، هر چند به دنبال دستيابي به تكنولوژي آن است. وي ادامه داد: به همين خاطر است كه آژانس هيچ مدركي جدي براي سخن‌هاي خود ندارد. حتي در اين گزارش اخير آژانس هم گفته شده به نظر مي‌رسد تا اين اواخر ايران اين فعاليت‌ها را انجام مي‌داده است ولي مدرك محكمه پسندي نتوانسته ارائه دهد. مصطفوي براي اثبات ادعاي خود مبني بر تلاش اوليه ايران براي دستيابي به بمب هسته‌اي گفت: از آنجا كه آغاز فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران از سال 64، همزمان با تضعيف شدن ايران در برابر عراق بخاطر استفاده از بمب شيميايي از سوي صدام حسين بود، از ابتدا ايران به دنبال استفاده نظامي از انرژي هسته‌اي بوده است!» كارشناس شبكه دولتي صداي آمريكا ادامه داد: «غرب در حالي به ايران فشار مي‌آورد كه ايران خواهان اين مسئله است، چرا كه به دنبال بحران است. از ديد من اين سياست، سياست اشتباهي است كه غرب در پيش گرفته است.» به نظر مي‌رسد تشديد تضادها در جبهه غرب در رابطه با پرونده هسته‌اي ايران اگرچه به زبان خاص غربي‌ها در حمايت از سلامت فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران باشد، نشانگر آن چيزي است كه سال‌هاست مقامات جمهوري اسلامي آن را بازي سياسي غرب در رابطه با پرونده هسته‌اي مي‌خوانند.