بسیاری از ناظران سیاسی بر این باورند با توجه به اقدامات متعدد آمریکاییها درنقض برجام دولتمردان ما نیزچشمشان را به روی واقعیت باز کرده و نسبت به این گونه رفتارها و نقض فاحش برجام اقدامی مناسب و انقلابی انجام دهند.
سند برجام در شرایطی صدمین روز اجرایی شدن خود را سپری میکند که کارشکنیها و سنگ اندازیهای آمریکاییها در مسیر اجرای آن تمامی ندارد و هیئت حاکمه آمریکا هر روز مانع جدیدی را در این مسیر ایجاد میکند؛ و این در حالی است که طرف ایرانی به تمامی تعهدات برجامی خود جامه عمل پوشانده است.اکنون که بیش از ۷ ماه از انعقاد قطعنامه برجام و سه ماه از عملیاتی شدن آن میگذرد، آنچه در عمل شاهد بودیم صداقت و اجرای همه تعهدات ایرانی در مقابل همه کارشکنیها و بیتعهدیهای طرف غربی بویژه آمریکاییها! به زبان ساده تر باید بگوییم که جمهوری اسلامی ایران تمام تعهدات خود را بصورت حداکثری و صد در صدی و حتی جلوتر از موعد مقرر انجام داده است و همین امر باعث شده اکنون، دست ما از اینکه بتوانیم فشاری را بر آمریکاییها برای انجام تعهداتشان وارد کنیم، کاملا خالی باشد.
زبان آمریکاییها، زبان تهدید و تحریم است
به گزارش میزان ،آمریکاییها با استراتژی خاص خود، علی رغم اینکه به صورت زبانی از لغو و توقف تحریمها علیه کشورمان سخن میگویند اما در عمل با بالا بردن ریسک سرمایه گذاری در ایران، شرکتهای اروپایی را برای سرمایه گذاری در ایران به هراس و تردید انداختهاند.
سند برجام در شرایطی صدمین روز اجرایی شدن خود را سپری میکند که کارشکنیها و سنگ اندازیهای آمریکاییها در مسیر اجرای آن تمامی ندارد و هیئت حاکمه آمریکا هر روز مانع جدیدی را در این مسیر ایجاد میکند؛ و این در حالی است که طرف ایرانی به تمامی تعهدات برجامی خود از جمله خروج ۹۸ درصد از ذخایر اورانیوم غنی شده از کشور، خارج کردن ۱۴ هزار سانتریفیوژ از مدار و انبار کردن آنها، تخریب قلب رآکتور آب سنگین اراک و ... جامه عمل پوشانده است.
طبق مکانیزم ماشه که سازوکار آن در سند برجام قید شده است و یک عامل دافعه برای شرکت اروپایی جهت سرمایه گذاری در ایران محسوب میشود، تحریمهایی که به موجب برجام به حالت تعلیق درآمدهاند، در صورت تخطی ایران از اجرای مفاد برجام مطابق با حالت اولیه و در مواردی سختگیرانهتر برقرار خواهند شد. نکته قابل تامل اینکه، مرجع تشخیص تخطی ایران از مفاد برجام، کمیسیونی است که کفه آن به سمت طرف غربی سنگینی میکند.
کارشناسان حقوقی معتقدند علی رغم انعقاد و اجرایی شدن برجام و اظهارات گاه و بیگاه مقامات آمریکایی مبنی بر نبود مانع بر سر راه تجارت با ایران، موانع راه به دلایلی از جمله «مکانیزم ماشه» هنوز پابرجاست و طبق این مکانیزم در نهایت تمامی قوانین محدودیتزا سابق میتواند دوباره بازگردد و همین امر سبب میشود که تجار با احتیاط با ایران تجارت کنند و حمایتهای کامل و قوی قراردادی در صورت بازگشت تحریمها را درنظر بگیرند و ایران نیز در این حوزه با ریسک بالا باقی بماند.
عباس عراقچی مسئول ستاد رسیدگی و نظارت بر اجرای برجام و از مذاکره کنندگان ارشد هستهای کشورمان اواسط فروردین ماه در یک گفتوگوی زنده تلویزیونی تلویحا اعلام کرد که آمریکاییها در روند اجرای برجام و متعاقب آن در روند رفع تحریمها کارشکنی میکنند و تمایلی به جداسازی و شفافسازی تحریمهای اولیه و ثانویه ندارند؛ معاون امور حقوقی و بینالملل وزارت امور خارجه، این نکته را هم البته به صورت صریح اعلام کرد که ما میدانستیم "در صحنه اجرا با بدعهدی و بدقلقی آمریکاییها مواجه خواهیم شد".
فارغ از بحث سوئیفت که باز شدن یا مسدود ماندن آن ظرف یکماه گذشته به کشمکش محافل سیاسی و رسانهای موافق و مخالف دولت دامن زده بود، نگاهی گذرا به اقوال و اعمال مقامات و مسئولان آمریکایی نشان میدهد که آنها اگرچه (به گفته مسئولان دولتی) تاکنون مفاد برجام را زیر پا نگذاشتهاند اما با سلسله اقدامات خود از جمله تنگ کردن دایره نوع مراوده تجاری سایر کشورها با ایران و اتخاذ تدابیر و تمهیدات تنبیهی برای آنها در صورت عدول از این دایره تنگ، عملا نه در روی کاغذ که در صحنه اجرا، رفع تحریمها را غیرممکن و یا بیاثر کردهاند.
حدود سه هفته پیش بود که "مارک تونر" سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که دولت متبوعش فعلا قصد ندارد برای ایران و شرکتها و بانکهای خارجی طرف معامله با این کشور مجوز استفاده از دلار را صادر کند؛ همچنین "کریس بکمیر" معاون هماهنگ کننده تحریمهای ایران در وزارت خارجه آمریکا گفته است که بانکهای خارجی میتوانند با ارزهای دیگر (به غیر از دلار) با ایران کار کنند، مشروط بر آنکه طرف ایرانی مشمول تحریمهای آمریکا نباشد؛ این امر به معنای بالا بودن ریسک سرمایهگذاری و مراوده تجاری با ایران است که طبعا در عادی سازی روابط اقتصادی ایران با جهان خارج(آنطور که دولتمردان وعده داده بودند) خلل ایجاد میکند. ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی هم که چندی پیش برای شرکت در اجلاسیه صندوق بینالمللی پول به آمریکا سفر کرده بود، در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ از عدم تحقق وعدههای برجامی آمریکا سخن گفت و تصریح کرد:" تقریبا هیچ چیز(در نتیجه برجام) اتفاق نیفتاده است؛ به طور کلی ما قادر نیستیم از پولهای خود در خارج استفاده کنیم".
به هر ترتیب بنا به اعتقاد کارشناسان از قبل هم پیش بینی میشد که آمریکاییها در مذاکرات هستهای به دنبال تحقیر و از بین بردن اقتدار و بزرگی ایران اسلامی هستند و میخواهند به کشورهای آزادیخواه منطقه و جهان که امید به جمهوری اسلامی و اقتدار آن بستهاند، اینگونه القا کنند که ایران هم در برابر سیاستهای آمریکا زانو زده و مجبور به تبعیت از سیاستهای آمریکا شده است.ناظران سیاسی بر این باورند هر چقدر آنها از موضع دشمنی با ما برخورد میکنند ما از موضع حسن نیت و دوستی محورانه با آنها رفتار میکنیم در حالیکه آنها تمام تعهدات خود را درباره برجام روی زمین گذاشتند و به بهانههای واهی دائما در حال انتقال تحریمها از موضوع هستهای به موضوعات موشکی و حقوق بشری هستند.
اگر دیدیم که آمریکاییها پروندهای از زمان قاجار هم بیرون کشیدند و آن را علیه ایران علم کردند، نباید تعجب کنیم چرا که آمریکاییها به دنبال باجخواهی و غارتگری و سرقت دولتی از منابع جمهوری اسلامی هستند و اینها همه دلالت بر این نکته دارد که ما باور کنیم آمریکاییها به دنبال برد برد نیستند بلکه به دنبال ساختارشکنی در فضای موجود هستند.باید بگوییم شاهدیم که بعد از برجام رفتارهای آمریکاییها درقبال جمهوری اسلامی ایران خصمانهتر شده است به گونهای که شاهدیم روز به روز دولتمردان این کشور با برگزاری دادگاههای صوری دامنه اقدامات ضد ایرانی خود را با بلوکه کردن اموال کشورمان افزایش میدهند.
اینکه آمریکاییها میگویند ما به برجام عمل میکنیم به هیچ وجه قابل قبول نیست زیرا درعمل دولتمردان آمریکایی رفتارهایی برخلاف برجام صورت میدهند.
و سخن آخر
انتظار میرود با توجه به اقدامات متعدد آمریکاییها درنقض برجام دولتمردان ما نیز واقعیت را ببینند و نسبت به این گونه رفتارها و نقض فاحش برجام وارد عمل شوند.