ترکیه یک سال پیش در چنین روزهایی شاهد کودتایی نافرجام علیه دولت به ریاست جمهوری اردوغان بود.
کودتایی که هر چند به نتیجه نرسید اما زمینهساز تحولاتی مهم در داخل و خارج ترکیه شد. کارنامه یک ساله این کودتا در حوزه داخلی را در چند محور میتوان بررسی کرد. نخست آنکه اردوغان توانست از شرایط مذکور برای حذف رقبا و مخالفان خود بهره گیرد چنانکه نه تنها بخشی از ارتش و کارمندان اداری بلکه نزدیکان و دستان سابق نیز به اتهام مشارکت در کودتا مورد بازخواست قرار گرفتند که از آن جمله گولن پدر معنوی اردوغان و عبدالله گل هم حزبی و رئیسجمهور سابق ترکیه است. آمارها نشان میدهد صدها هزار نفر بازداشت و یا از کار بیکار شدهاند. دوم آنکه اردوغان از شرایط مذکور برای قدرتیابی مطلقه نیز بهره گرفت که تصویب همه پرسی تغییر نظام سیاسی ترکیه از پارلمانی به ریاست جمهوری که راه را برای انحصار قدرت اردوغان همراه میسازد نمودی از آن است. اردوغان با این قانون به گفته ناظران سیاسی تا سال ۲۰۲۹ میتواند در مسند قدرت باشد.
نکته مهم دیگر در حوزه داخلی ترکیه پس از کودتا استمرار اعتراضهای مردم و جریانهای سیاسی به سیاستهای دولتمردان آنکاراست. هر چند که آنان در مقابله با کودتا ایستادند اما اعتراضهای خود در قبال عملکرد داخلی و خارجی اردوغان را ادامه دادند که فضایی امنیتی را بر کشور حاکم ساخته است. در طول این یک سال در عرصه سیاست خارجی چند اولویت برای دولت اردوغان مطرح بوده که بخش عمدهای از آن در قبال سوریه و عراق است. ترکیه با دخالت نظامی و حمایت از تروریستها تلاش داشته تا موقعیت برتر منطقهای را کسب کند اما نه در سوریه و نه عراق نتوانسته این امر را محقق سازد که آزادی حلب و نیز موصل از مهمترین این ناکامیها بوده است. تحرکات آمریکا در عراق و سوریه برای حمایت از اکراد که تهدید امنیت ترکیه است نیز از دیگر چالشهای ترکیه در این دوران بوده است. جالب توجه آنکه ترکیه در دو حوزه اروپا و متحدی همچون سعودی نیز نتوانست کارکرد چندانی داشته باشد. پس از سالها مذاکره در نهایت اروپا بر ادامه عدم پذیرش عضویت ترکیه تاکید کرد در حالی که دامنه این تقابل تا بدانجا بود که حتی به اردوغان اجازه سخنرانی در کشورهای اروپایی داده نشد. نکته دیگر چالشهای ایجاد شده میان ترکیه و سعودی و امارات است. در حالی که ترکیه برای برخی اشتراکات منطقهای در برابر نقش این کشورها در کودتای سال گذشته علیه اردوغان چشمپوشی کرده بود تقابل آنها با قطر و جریان اخوان زمینهساز خروج ترکیه از این وضعیت شده که نتیجه آن مواضع تند آنکارا در حمایت از دوحه بوده است. با توجه به این شرایط میتوان گفت که در طول یک سال گذشته هر چند اردوغان دستاوردهای بسیاری کسب کرده اما در نهایت ترکیه با ضعفهای بیشتری در داخل و بیرون همراه شده که گسست وحدت میان دولت و مردم و ناکامیهای شدید منطقهای نمودی از آن است.