اردن این روزها با تحولات قابل توجهی همراه است که محور آن را رایزنی مقامات عربی و آمریکایی و البته سفر مقامات اروپایی تشکیل میدهد. در روزهای اخیر، «جرد کوشنر» داماد و مشاور رئیسجمهور آمریکا با سران عربستان سعودی، اردن، مصر، قطر و رژیم صهیونیستی دیدار و درباره تلاشهای دولت ترامپ برای تحقق سازش بین تشکیلات خودگردان فلسطین و رژیم صهیونیستی گفتوگو کرده است.
در حالی که رایزنیهای فرستادگان رئیسجمهور آمریکا با مقامهای ارشد برخی کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی درباره طرح موسوم به «معامله قرن» ادامه دارد، وزیر خارجه آمریکا در واشنگتن از پادشاه اردن میزبانی کرد.
در همین حال «عبدالله دوم» در اولین دیدارش با مقامهای آمریکایی، با «مایک پامپئو» دیدار کرد و میزبان آمریکایی برای او «شام کاری» ترتیب داد. در همین حال روزنامه صهیونیستی «معاریو» در خبری نوشت که به گفته برخی منابع اردنی، در سفیر دوشنبه هفته گذشته «بنیامین نتانیاهو» نخستوزیر رژیم صهیونیستی به اردن، «محمدبنسلمان» ولیعهد عربستان نیز در کاخ پادشاهی اردن حضور داشته است
پیش از این نیز آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان در سفری دورهای باردیگر راهی خاورمیانه شده است. محور این سفر را نیز اردن و لبنان تشکیل میدهد. صدر اعظم آلمان در دیدار با عبدالله دوم در اردن، خواستار مقابله با سیاستهای ایران در خاورمیانه شد و این سیاستها را تهاجمی و ستیزهجویانه خواند. نکته قابل توجه آنکه در یک هفته اخیر و پیش از سفر آنجلا مرکل، نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی و «جرد کوشنر» داماد و مشاور ترامپ نیز به ترتیب به اردن سفر کردهاند. نکته مهم دیگر آنکه اخیر در عربستان دیدار چهارجابنهای با حضور ریاض، اردن، کویت و امارات برگزار شد که حاصل آن کمک چند میلیارد دلاری به اردن بوده است.
حال این سوال مطرح میشود چرا اردن به کانون تحولات مبدل شده است؟ پاسخ به این پرسش را در طراحی غربی، عربی و عبری در قبالآنچه معامله قرن نامیده میشود میتوان جستوجو کرد. براساس این طرح قرار است مسئله فلسطین در توافق عربی و صهیونیستی حل شود بدون آنکه توجهی به مطالبات مردمی شود. بخش عمدهای از این طرح در قالب حق بازگشت و تعیین وطن جایگزین است. این وطن احتمال زیاد شامل بخشهایی از اردن میشود که اکنون نیمی از جمعیت آن را فلسطینیها تشکیل میدهند. براساس این طرح آوارگان فلسطینی در اردن اسکان داده میشوند و اردن نیز در ازای آن مبالغی را دریافت خواهد کرد. برخی بر این عقیدهاند که طرح گرفتن مسئولیت اردن در قبال قدس و واگذاری آن به عربستان نیز مطرح است که در نتیجه آن عملا کشورهای عربی در قبال قدس بیتفاوت شده و حاکمیت صهیونیستها بر آن را میپذیرند.
بر این اساس میتوان گفت رویکردهای صورت گرفته به اردن نه برای کمک به این کشور بلکه در قالب سوق دادن این کشور در مسیر روند سازش است که طراحی آن را صهیونیستها، ابلاغ آن را آمریکاییها و اجرای آن را کشورهای عربی با محوریت عربستان صورت میدهند.
نویسنده: قاسم غفوری