عراق در سال ۲۰۱۴ شاهد فاجعهای بود که در نتیجه آن برخی ناظران سیاسی و امنیتی حتی از فروپاشی یکپارچگی این کشور و تسلط تروریسم و مخالفان یکپارچگی عراق بر این کشور سخن گفتند. داعش که در سوریه شکست خورده بود با هماهنگی بعثیها و برخی جریانهای داخلی عراق وارد موصل شده و به سمت مرکز پیشروی کردند. حرکتی که تنها عامل بازدارند آن فتوای مرجعیت دینی و تشکیل نیروهای مردمی همچون الحشدالشعبی بود که نابودی امارت داعش در عراق را رقم زد چنانکه «حیدر العبادی» نخستوزیر سابق عراق، نهم دسامبر ۲۰۱۷، آزادسازی سراسر عراق از دست داعش را اعلام کرد و فردای این روز، تعطیل رسمی و یومالنصر نامگذاری شد.
اکنون یک سال از آن زمان میگذرد و شرایط عراق بیانگر لزوم توجه به اصولی است که برای مقابله با تهدیدات و نیز تحقق مطالبات مردم و اهداف دولتمردانش ضروری مینماید. نخست آنکه سرانجام تلاشهای غرب برای پیروزی داعش کاملا ناکام ماند و پس از ماهها مبارزه نیروهای مشترک عراقی در جبهههای مختلف به ویژه برنامهریزیهای دقیق نیروهای الحشدالشعبی که با فتوای مرجعیت عالی شیعیان در سال ۲۰۱۴ تشکیل شد، تروریستها مجبور شدند که به حاشیه مرزها پناه ببرند.
داعش با از دست دادن شهر موصل در عراق، دیگر پایان خود را به چشم دید. نبردهای عراقیها با داعش برای شکست این گروه تروریستی که سال پیش محقق شد، یک عملیات آزادسازی غیرممکن نظامی با حداقل خسارت به شمار میآید. نیروهای امنیتی عراق تحت عناوین مختلف پیروزی علیه داعش را رقم زدند امروز اگرچه، این گروه تروریستی هیچ شهری را در کنترل و سلطه خود ندارد اما این امر به معنای خاموشی و پایان داعش نیست بلکه هستههای خاموش این گروه تروریستی همچنان در حال انجام حملات تروریستی و تهدید امنیت عراقند و هنوز این نگرانی وجود دارد که برخی کشورهای عربی و غربی با حمایت از بقایای داعش، از آن در راستای منافع خود بهرهبرداری کنند. بر این اساس استمرار آمادگی نظامی و تقویت ارتش و نیروهای مردمی میتواند از اصول اساسی برای مقابله با بقایای تروریستها و تقویت امنیت عراق باشد.
دوم آنکه مبارزه با فساد یکی از مهمترین دغدغههای دولت و پارلمان جدید عراق برای ترمیم ساختار سیاسی این کشور به شمار میرود و در کنار آن، ضرورت بازسازی این کشور به دلیل اشغالگریهای داعش، از دیگر نیازهای مبرم ملت عراق به شمار میرود. اما با وجود گذشت یک سال از آزادسازی عراق از دست داعش، هنوز بازسازی این کشور جنگزده به صورت جدی کلید نخورده است. اما بحرانهای سیاسی جاری در عراق، هر بار موجب ناکام ماندن پروژه بازسازی مناطق جنگزده در این کشور به دلیل اقدامات داعش میشود. ضمن اینکه عدم حل و فصل مشکلات سیاسی در این کشور موجب شده که کشورهای متعهد به بازسازی این کشور، تاکید میکنند که تزریق کمک مالی به کشوری که از نظر سیاسی دچار شکاف است، میتواند به تغذیه شبکههای فساد مالی در این کشور که از سوی شخصیتها و مسئولان سیاسی اداره میشود، منجر شود لذا به همین بهانه نیز، اجرای تعهداتشان در این زمینه را به تاخیر میاندازند. در این میان رسیدن همگان به نقطه واحد حفظ یکپارچگی و تمامیت ارضی کشور و خودداری از رویکردهای جداییطلبانه مولفهای مهم در تحقق این اهداف است.
نویسنده: علی تتماج