این روزها آقای روحانی (رئیسجمهور محترم) مردمان را پندهای اخلاقی میدهد و آنها را از گناه برحذر میدارد. مباد آنکه در سرای بازپسین، دوزخ شان در برگیرد و کیفر الهی، سزای رفتار و گفتار ناپسندشان باشد. و چه خجسته رویکردی است برای ایشان. هم، شان لباس آقای روحانی چنین اقتضا میکند و هم، مسئولیتی که بر دوش گرفته است این شیوهی حسنه را میشاید.
آقای روحانی در جلسه هیات دولت، در چکهای از مواعظ اخلاقی خود گفته است: «در مطالب دروغ و تهمتآلودی که مینویسند و پخش میکنند، نویسنده مرتکب گناه بزرگ میشود، تهمت میزنند، خواننده مرتکب گناه بزرگ میشود، آنها را بیخودی میخواند. سومی مرتکب گناه میشود آن را پخش میکند، چهارمی فوروارد میکند و همه گناه میکنند. برای یک نفر که میخواهد مسئول شود، چقدر گناه میشود؟»
با این حال نمیدانم از چه رو، تحذیرهای حضرت روحانی دلچسب نیست. و همچنین، حبهی شیرینی از تاثیر در آن یافت نمیشود. شاید حافظه قلقکاش میشود و به یاد میآورد آنچه از نشایدهای بر زبان رفته را. و دریغ که نشایدها پرشمارن، توهین به منتقدان، استهزای مخالفان برنامهها، نسبتهای دروغ به رقیبان انتخاباتی و... دیده نشده و کسی روایت نکرده که در کتابهای اخلاقی و سخن پیران دیر اخلاق و کرامت نوشته یا گفته آمده باشد که یک تن، میتواند چشم فروبندد و به دیگران هر آنچه از بد و ناروا نثار کند، آنگاه که دچار گرفت و گیر شد و پس و پیش خود را انباشته از ناکامی و شکستهای خودساخته دید، بر منبر وعظ و خطابه بنشیند و دفتر و دستک اخلاق بگشاید و زبان به نصیحت و مواعظ اخلاقی باز کند.
نه آقای معلم اخلاق! این راه و این رویکرد قلابی هم ثمر بخش نیست. نخست در اصلاح خود بکوشید و امور را در مشورت با عاقلان و خیرخواهانِ کاربلد به نیکویی تدبیر کنید و گره از کار خلق درمانده بگشایید، آنگاه خواهید دید که برای گذران چند صباحِ پایانی عمارت و مسئولیت، نیاز نخواهید داشت که کلاس اخلاق به پا دارید و زبان به ارشاد دیگران بگشایید. چراکه مردمان و صاحبان قلم و گفتار نجیب و راست اندیش، بیآنکه بخواهی و توقع کنی، در تکریم و سپاس از حضرتات، به هیچ رقم کوتاهی نخواهند کرد.
اکبر نبوی - الف