ترامپ رئیس جمهور آمریکا در حالی این روزها درگیر انتخابات است که وزرای ارشد وی به هند سفر کردهاند. مایک پمپئو و مارک اسپر وزرای خارجه و دفاع آمریکا برای مذاکرات با مقامات هند به دهلی نو سفر کرده اند. حال این سوال مطرح است که اهداف سفر همزمان مقامات نظامی و سیاسی آمریکا به هند چیست؟ بخشی از این سفر برگرفته از اهداف هند است. سران دهلی نو طی سالهای اخیر تلاش کرده اند تا با رویکرد به آمریکا و اروپا در کنار جذب سرمایههای اقتصادی و نیز گسترش تعاملات اقتصادیشان از این روابط برای برخی اهداف منطقه ای و جهانی نیز بهره گیرند. برتری نظامی و سیاسی در برابر پاکستان و چین و نیز تحقق رویای عضویت دائم در شورای امنیت سازمان ملل ابعاد این طراحی را تشکیل میدهد.
در نقطه مقابل آمریکا نیز در کنار آنکه هند را بازار مصر بزرگی برای کالاها و سرمایههای آمریکایی میداند تلاش دارد تا از ظرفیتهای هند برای برخی اهداف در شرق آسیا بهره گیرد. بخشی از این سیاست در قالب ایجاد تنش در شرق آسیا برای فشار بر چین صورت میگیرد. آمریکا در کنار ایجاد تنشهای مرزی برای پکن به دنبال ایجاد جنگ تسلیحاتی در منطقه است تا در کنار سوق دادن منابع اقتصادی این منطقه به خریدهای تسلیحاتی از این مسئله برای فروش تسلیحات بهره گیرد. رفتاری که نمود آن را در دریای چین جنوبی نیز میتوان مشاهده کرد که با پروژه چین هراسی ، کشورهای شرق آسیا را گرفتار رقابت نظامی کرده است. بعد دیگر تحرکات آمریکا در قبال هند را محدود کردن جایگاه نظامی روسیه تشکیل میدهد. به طور سنتی روسیه کانون تامین نیازهای تسلیحاتی هند است در حالی که آمریکا با قراردادهای نظامی به دنبال تغییر این موازنه است تا ضمت کاهش نفوذ روسیه، از مولفه سلطه نظامی برای سلطه اقتصادی بهره گیرد. نکته مهم آنکه آمریکا همزمان هند را به توافقات نظامی و امنیتی با رژیم صهیونیستی نیز سوق میدهد چنانکه طی دوران نخست وزیری مودی بر هند قراردادهای نظامی متعددی میان طرفین منعقد شده است. نکته دیگر آنکه آمریکا با رویکرد نظامی به هند تلاش دارد تا پاکستان را تهدید و این کشور را از رویکرد به چین، ایران و روسیه منصرف سازد تا برتری خود را در شبه قاره حفظ و پاکستان را به همکاری با آمریکا در افغانستان وادار سازد. به هر تقدیر میتوان گفت که سفر مقامات نظامی و سیاسی آمریکا به هند هر چند میتواند در تامین نیازهای نظامی هند موثر باشد اما نتیجه نهایی آن تشدید بحران در شرق آسیا خواهد بود که هزینههای نظامی و اقتصادی سنگینی بر هند تحمیل خواهد کرد.
نویسنده: علی تتماج