یک سال از هشدارهای رهبر انقلاب نسبت به پیگیری جدی مسئله فیشهای نجومی گذشت و درحالی که تاکید ایشان بر عدم مرور زمان در این امر بود اما در این ایام کمتر شاهد اقدام اثرگذار در این زمینه هستیم.
یک سال پیش در روزهایی که مسئله حقوقهای نجومی موضوع شماره یک رسانهها شده بود، رهبر انقلاب در دیدار رمضانی با رئیسجمهور و اعضای دولت، نسبت به پیگیری این مسئله تذکراتی صریح داده و خواستار رسیدگی فوری به مسئله شدند مسئلهای که همچنان در میان مردم و رسانهها حل نشده و شاید بتوان گفت نتیجهای از بررسیهای مسئولانه حاصل نشده است.
افشای فیشهای نجومی و انگشت اشاره به سوی دولت
۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۵ بود که در برخی رسانهها فیش حقوقی یکی از مدیران بیمه مرکزی منتشر شد که خبر از رقم بالای دریافتی داشت. این خبر در همان آغاز انتشار آنقدر انعکاس گسترده داشت که رسانه ملی نیز یک روز بعد یعنی در ۱۷ اردیبهشت، در یکی از بخشهای خبری خود در گزارشی پیرامون مسئله فیشهای حقوقی نجومی به دریافتیهای کلان برخی مدیران ارشد بیمه پرداخت. این اتفاق اما بهانهای شد تا کمتر از یک هفته بعد از انتشار خبر فیشهای نجومی، رئیس کل بیمه مرکزی از مسئولیت خود استعفا دهد.
جرقه خبر انتشار فیشهای نجومی اما باعث شد که در روزهای بعد اظهارنظرهای متعدد از سوی مقامات دولتی و رسمی کشور مطرح شود که البته این سخنان بیش از همه وجهه انتقادی داشت. تداوم افشای فیشهای حقوقی نجومی انگشت اشاره افکار عمومی را به سمت مدیران دولتی هدف گرفت و همین امر باعث شد که رئیسجمهور به معاون اول خود دستور پیگیری ماجرا و برخورد با دریافتکنندگان حقوقهای نجومی را داد.
موضوع حقوقهای نجومی هجوم به ارزشهاست
کمتر از یک ماه بعد یعنی ۲ تیر ماه ۹۵ رهبر انقلاب در دیدار رمضانی رئیسجمهور و اعضای کابینه با ایشان، به طور جدی به مسئله حقوقهای نجومی پرداخته و فرمودند: «موضوع حقوقهای نجومی، در واقع هجوم به ارزشها است اما همه بدانند که این موضوع از استثناءها است و اکثر مدیران دستگاهها، انسانهای پاکدست هستند، اما همین تعداد کم نیز خیلی بد است و باید حتماً با آن برخورد شود».
ایشان با اشاره به دستور رئیسجمهور به معاون اول برای پیگیری موضوع خاطرنشان کردند: «این موضوع نباید شامل مرور زمان شود بلکه باید حتماً به صورت جدی پیگیری، و نتیجه آن به اطلاع مردم رسانده شود».
حضرت آیتالله خامنهای البته تاکید کردند: «براساس اطلاعاتی که به من رسیده است، میزان دریافتی مدیران در بیشتر دستگاهها، در حد معقول است و دریافتیهای کلان، مربوط به تعداد اندکی از مدیران است که باید با همین موارد اندک هم برخورد قاطعانه انجام شود».
این سخنان رهبری علاوه بر آنکه مسئولیت پیگیری قانونی و برخورد با خاطیان را بر دوش مسئولان نهاد، به طور صریح مسئله ایجاد شفافیت و اصلاح نگاه افکار عمومی را هم مطالبه داشت. ایشان فرمودند که «مسئله حقوقهای نجومی هجوم به ارزشهاست که باید بدون مرور زمان نسبت به موارد تخلف رسیدگی و برخود شود».
کلیه دستگاهها موظفند نسبت
به پرداختهای غیرمتعارف حساسیت نشان دهند
مطالبه رهبر انقلاب نسبت به پیگیری پدیده حقوقهای نجومی به اینجا ختم نشد و ایشان در پاسخ به نامه اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهور در خصوص همین موضوع، فرمودند: « کلیه دستگاهها موظفند نسبت به پرداختهای غیرمتعارف حساسیت نشان دهند و قاطعانه با موارد تخلف برخورد کنند. دفتر هم موظف است ضوابط مصوب دولت را در مجموعههای وابسته به خود مورد توجه و امعان نظر قرار دهد.»
معاون اول رئیسجمهور در این نامه به تاریخ ۲۵ خرداد، خواستار همکاری و مشارکت همه دستگاهها و نهادهای عمومی کشور با دولت در ایجاد انضباط به ویژه در امور مالی و رعایت کامل قوانین و مقررات و حرکت بر مدار قانون شده بود که البته پاسخ کوتاه اما متقن رهبری همه را بر پاسخگویی و همکاری و دولت را به پرهیز از شانه خالی کردن از بار مسئولیت موظف کرد.
اینگونه نباشد که ما سر و صدا کنیم و بعد قضایا را تمام کرده و بهکلی به دست فراموشی بسپاریم
حضرت آیتالله خامنهای البته تنها به این تذکرات بسنده نکردند. ایشان تنها چند روز بعد از اولین واکنش شان و در ۱۶ تیر ماه در خطبههای نماز عید فطر با اشاره به اینکه «موضوع سیاست داخلی کشور موضوع حقوقها و برداشتهای غیرمنصفانه و ظالمانه از بیتالمال است که بین مردم رایج شده و خبر آن دهان به دهان نقل میشود» فرمودند: «این برداشتها نامشروع است، این برداشتها گناه است، خیانت به آرمانهای انقلاب است، دریافتهای نامشروع باید برگردانده شود و کسانی اگر بیقانونی کردند مجازات شوند و اگر سوءاستفادهای از قانون شده است باید آنها را از این کارها برکنار کرد. اینها کسانی نیستند که لیاقت داشته باشند در این مراکز قرار گیرند».
رهبر معظم انقلاب همچنین افزودند: «قطعا در گذشته کوتاهی هایی شده است، غفلت هایی شده است که باید جبران شود و اینگونه نباشد که ما سر و صدا کنیم و بعد قضایا را تمام کرده و بهکلی به دست فراموشی بسپاریم».
سخنان رهبری در روز عید فطر و هشدار جدی در خصوص مسئله فیشهای نجومی و ضرورت برخورد قاطع با این پدیده نشان داد که تا آن زمان هیچ اتفاق قابل توجهی در برخورد با سواستفاده کنندگان و تنویر افکار عمومی صورت نگرفته و همچنان موضوع برخورد با این پدیده در میان افکار عمومی و مسئولان کشور در صدر اهمیت قرار دارد.
سخنرانی رهبر انقلاب در روز عید فطر اما با چند محور اساسی تبیینکننده مسیر حرکت مسئولان اجرایی و قضایی شد و ایشان در این سخنانی بر مجازات کسانی که در اینباره بیقانونی کردند تاکید فرمودند.
این تاکیدات و هشدارهای مکرر رهبری اگرچه در ابتدای کار با استعفا و عزل تعداد معدودی از مدیران مواجه شد و بهانهای شد که رئیس دولت در بیانیهای خطاب به مردم قول دهد که از این فرصت برای ساماندهی«نظام شفافیت اطلاعات» بهره خواهد برد اما با گذشت یک سال از این هشدارها به جرات میتوان گفت که امروز شاهد کمترین اقدام جریان ساز برای اصلاح پدیده فیشهای نجومی و تنویر افکار عمومی صورت نگرفته است. بماند که دریافتکنندگان این حقوقها هم «ذخیره نظام» خوانده شدند.
بدون شک هنوز ذهن عموم مردم با علامتهای سوال متعددی در زمینه دریافتی مدیران مواجه است، مقاماتی که قرار بود، خادم مردم باشند و فرصت مسئولیت را محملی برای خدمت بدانند نه «سفرهای» بر منفعت.
فاطمه کرمانی - مهر