دیروز در میانه مهرماه رئیسجمهور در حالی زنگ آغاز سال تحصیل دانشگاهها را به صدا درآورد که همچنان گزینه خود را برای وزارت علوم معرفی نکرده است.
حضور رئیسجمهور که طبق رسم سالهای گذشته بود، تنها با حضور ۳۰ دانشجوی از پیش تعیین شده در سالنی ۴۰۰ نفره مراسم صورت گرفت تا جایی که برخی در اینباره گفتند جلسه دانشجویان تبدیل به هیات دولت شده است.
روحانی سخنران آغازین این مراسم بود و سپس سیدضیاء هاشمی سرپرست وزارت علوم و سیدحسن قاضیزاده هاشمی، وزیر بهداشت در آن به سخنرانی پرداختند.
همچنین در ادامه نیز محمود نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران و عباسعلی کریمی سرپرست دانشگاه علوم پزشکی تهران درخصوص مسائل و موضوعات روز آموزش عالی کشور دیدگاهها و نقطه نظرات خود را بیان کردند.
جالب آنجا بود که دیروز فضای دانشگاه تهران با روزهای دیگر متفاوت بود و حضور چندین حراست در مقابل دربهای ورودی دانشگاه و اعتراضهایی که برخی از دانشجویان به امنیتی شدن فضا داشتند، بسیار جلب توجه میکرد، ماموران حراست به شدت کارتهای دانشجویی را کنترل میکردند و از ورود افراد بدون دعوتنامه یا کارت دانشجویی به دانشگاه جلوگیری میشد.
در این مراسم سمیرا سلیمانزاده آنطور که برگزارکنندگان گفتند به عنوان نماینده دانشجویان برای دقایقی سخنرانی کرد؛ در سخنان این دانشجو به مسائلی همچون فضای امنیتی دانشگاهها، کم بودن بودجه پژوهشی و همچنین بحث بلاتکلیف وزیر علوم اشاره شد. نکته قابل توجه در رابطه با این موضوع این است که وقتی با از برخی نمایندگان تشکلهای دانشجویی علت اینکه این دانشجو چرا به عنوان نماینده دانشجویان نام برده شد آنها گلایه داشتند و میگفتند در این رابطه هیچ هماهنگی با تشکلهای دانشجویی نشده است.
اما اینبار مجدداً سخنان رئیسجمهور حاشیه داشت گویی ایشان دوباره به فضای انتخاباتی برگشته اند . این درحالی است که بعد از انتخابات دولت دوازدهم کمتر شاهد اینگونه سخنرانیها از سوی رئیسجمهور بودیم. به نظر میرسد که روحانی از برخی جریانات سیاسی ناامید است و تلاش میکند که با موج سواری بر روی اشخاص و جریانات و استفاده از کلمه «تَکرار» عدهای را ذوق زده و عدهای را مشغول کند تا هر دو گروه از پیگیری مطالبات خود غافل شوند.
برجام پیروزی اخلاقی ما بود
حسن روحانی در این مراسم با تبریک آغاز سال تحصیلی به همزمانی آن با ایام سوگواری اباعبداللهالحسین(ع) اشاره کرد و این واقعه را بزرگترین منبع انگیزشی برای اصلاح و استقامت جامعه دانست. وی حادثه عاشورا و فرهنگ مکتب امام حسین(ع) را یک تابلوی کامل با همه دقتها و ظرافتها دانست و از اینکه معمولاً به گوشهای از این تابلو بیشتر توجه گلایه کرد.
رئیسجمهور اظهار داشت: امام حسین(ع) قبل از آغاز قیام ابتدا با حاکم مدینه صحبت کرد و استدلال آورد حالا نمیگوییم مذاکره چون عدهای بدشان میآید میگوییم حرف زد، سخن گفت.
به نظر میرسد که سمت و سوی رئیسجمهور در این سخنان، کسانی بودند که نسبت به اظهارات پیشین ایشان در اینباره اعتراض کرده و موجب تکدر خاطر رئیسجمهور شدند. امام حسین(ع) به او گفت که چرا من بدعت نمیکنم و دلایل خودش را برشمرد حاکم مدینه نپذیرفت.
این افراد در آن زمان به رئیسجمهور یادآور شدند که مذاکره به معنای بده و بستان است و این در حالی است امام حسین(ع) در قیام عاشورا بده و بستانی با کسی نداشت. ایشان و یارانشان حاضر به کمترین انعطاف از خط قرمز اسلام نشدند و تاجرمآبانه و با اصطلاح امروزی با کدخدای نساختند.
رئیسجمهور در بخش دیگر سخنان خود تاکید کرد که اما حسین(ع) نگذاشت جنگ شروع شود حالا به چه دلیل بحث سر جای خودش است امام حسین مهلت خواست تا بیندیشد و در نهایت پاسخ دهد و در این فرصت از مدینه خارج شد. حالا اگر توضیح دهیم امام حسین(ع) مخفیانه از مدینه خارج شد عدهای ممکن است بدشان بیاید و بگویند امام حسین(ع) مرد شجاعت است و پنهانی خارج نمیشود و حتی ممکن است در آیه قرآن خدشه وارد کنند.
رئیسجمهور همچنین این اظهارات در واکنش به تذاکراتی گفتند که بسیاری از دوستان و خیرخواهان ایشان در مورد عدم مقایسه مذاکرات با ماجرای کربلا به ایشان دادند و یادآور شدند که در طول تاریخ بزرگانی همچون امام خمینی(ره) بهرغم کارهای بزرگ و انقلابی و جسورانهای که انجام دادهاند هیچگاه ذرهای از کار خود را به کار بزرگ و الهی امام حسین(ع) در کربلا شباهت نداده اند. با این حال رئیسجمهور همانطور که گفته بود برجام سایه جنگ را از سر مردم دورکرد تاکید دارد که از روشهای کربلاگونه در مذاکرات اخیر استفاده کرده است.
روحانی در ادامه سخنان خود با اشاره به ماندن امام حسین(ع) در مکه و فرستادن نامه برای مردم کوفه، گفت: امام حسین(ع) فرمود برای حرمت حرم از مکه خارج میشوم در روایات داریم که حرمت مؤمن همانند حرمت کعبه است و امام حسین(ع) برای اینکه حرمت کعبه شکسته نشود از کعبه خارج میشود و چقدر آسان در جامعه ما حرمت افراد و جایگاه و شخصیت آنها افراد خدوم و خدمتگزار و محبوب مردم چقدر راحت این حیثیت و این جایگاه شکسته میشود توسط برخی قلمها و برخی زبانها.
به این ترتیب بار دیگر رئیسجمهور به منتقدان خود اعتراص کرد گویی ایشان اظهارات پیشین خود را فراموش کردهاند. ایشان منتقدان را عدهای بزدل، ترسو، بیشناسنامه، تازه به دوران رسیده و از جای معدود تغذیه شده و بیسواد خطاب کرده که باید راهی جهنم شوند.
رئیسجمهور در ادامه سخنان خود با بیان اینکه دانشگاه پیوند جامعه با فرهنگ متعالی بشریت است اظهار داشت: در حال حاضر اکثریت قریب به اتفاق مدیران جامعه ما تحصیلکردههای دانشگاه و برخی نیز حوزه هستند. وی با بیان اینکه در گذشته برخی اساتید انقلابی، شجاع، اثر گذار و در کل متفاوت بودند، به موضوع استادان وجبی اشاره کرد و خاطرنشان ساخت برخی استادان را وجبی مینامیدند و ادامه داد: شما دانشگاهیان تربیتکنندگان مدیران جامعه و حل المسائل دادن برای مسائل معضل جامعه هستید. اولین معضل هم خود دانشگاه است ابتدا باید معضل دانشگاه را حل کنید، ممکن است ایرادهایی به مسئولین داشته باشید که حق هم باشد.
با این وجود به نظر میرسد که حل معضلات موجود در دانشگاهها موضوعی است که مورد توجه رئیسجمهور نیز قرار گرفته است و این موضوعی است که جای سپاس دارد. مشکلات فرهنگی و فاصله دانشگاهها با استانداردهای مورد نظر کشورهای پیشرو، نمرهگرایی و مدرکگرایی، عدم پویایی وکیفیت در آموزش و فعالیتها و رقابتهای ناسالم حزبی و جناحی و استفاده از احساسات جوانی دانشجویان و هزاران مشکل دیگر از جمله مشکلاتی است که بارها از سوی دلسوزان، متخصصین امر مورد اشاره قرار گرفته و مغفول مانده است اما نباید فراموش کرد که به نظر میرسد دولت هم به این موضوع بیتفاوت است و عدم انتخاب وزیر علوم تا این زمان تاییدی بر این مدعاست.
رئیسجمهور در ادامه سخنانش گذری نیز به انتخابات داشت. وی گفت : همه ما در انتخابات شرکت میکنیم آخر انتخابات همه باید تشویق شوند، هرکس در انتخابات تلاش داشته از این جناح و آن جناح باید جایزه بگیرند، این میشود انتخابات، این میشود مشارکت عمومی، این میشود سرمایه عمومی حالا البته شاید بعضی از دستگاهها بیکارند و باید شغلی داشته باشند ناچار هستند عدهای را احضار کنند یک جناحی از اول دیوارش کوتاه ساخته شده است، اگر کسی تأثیرگذاری زیادی هم داشته باشد، مثلا برای تشویق جامعه مردم را تکرار کند که پای صندوق بیایند خب آنها نباید تشویق شوند یک عده باید تشویق شوند یک عده تنبیه شوند تشویق و تنبیه برای همین است یک جناح تشویق و یک جناح تنبیه.
بدین ترتیب رئیسجمهور نسبت به نقدهایی که به رئیس دولت اصلاحات میشود اعتراض کرد و آن را از سر بیکاری دانست. در حقیقت به نظر میرسد که ایشان از احضار برخی از اطرافیان خود هم ناراحت هستند که به برخی نهادهای امنیتی هم انتقاد کرده و با طعنه میگویند: شاید بعضی از دستگاهها بیکارند و باید شغلی داشته باشند، ناچار هستند عدهای را احضار کنند.
روحانی با بیان اینکه باید این مسیر را رها کنیم اظهار کرد: چند بار باید تجربه کنی یکبار در ۹۲ تجربه کردید و باز هم در ۹۴ تجربه کردید و در ۹۶ دوباره تجربه کردید بگذاریم یک رقابت آزاد در جامعه ما باشد.
اما جالب آنجاست که ایشان پیشتر در سخنان خود اشاره کرده بودندکه انتخابات دیگر تمام شده و همه باید به فکر رفع مشکلات مردم باشند در حالی که خود مجدداً به فضای انتخاباتی بازگشتند.
روحانی در ادامه سخنانش افزود: برای نقد و برای مشارکت همه را تشویق کنید، هر که نقد میکند باید تشویق شود. نقد باید آزاد باشد مخصوصا در دانشگاهها، مخصوصا استاد دانشگاهها، اگر کسی سر کلاس حرفی بزند و بحثی بکند یا استاد دانشجویی و مورد پسند ما نباشد او نظرش را گفته و نقد دلسوزانه کرده است او باید تشویق بشود و در مسیر تشویق قرار بگیرد.
این سخنان در حالی ایراد شد که برخی از دانشجویان عقیده دارند آقای رئیسجمهور گویا مطلع نیست که در دولت ایشان دانشجویان به جرم گذاشتن علامت تعجب در مقابل اظهارات او در قزوین، یا درج استیکر خندهدار روی نامه استاد اصلاحطلب دانشگاه در همدان، یا اعتراض به سوءمدیریت فرمانداری در آذربایجان شرقی و بسیاری نمونه بازداشت و محاکمه شدند.
خبرنگاران نیز میگویند گویی روحانی فراموش کرده وزیر کابینهاش میکروفون از دست خبرنگار بیرون میکشد و میگوید «تو یک جو عقل نداری» و در همان ایام رقبای ایشان را به هیتلر تشبیه میکنند. شاید هم ایشان در جریان نیستند که یکی از وزرایشان نیز به فرماندار دولت خودشان به جهت اعتراض به کمبود امکانات بیمارستانی گفته است «بیشعور، اگر گذاشتم یک روز بمانی اینجا» یا اینکه خبر ندارد که وزیر صنعت سابق وی معترضین و منتقدین به کیفیت پایین خودرو را خائن و ضد انقلاب نامید.
رئیس قوه مجریه با اشاره به برخی به عدم اشتغال دانشجویان فارغالتحصیل دانشگاهها انتقاد دارند تصریح کرد: آیا تمام مشاغل به تحصیلات تکمیلی نیاز دارند؟ مدیریت نیروی انسانی بر مبنای هرم امکانپذیر است نه استوانه، ما داریم استوانه درست میکنیم. ۴۰ تا ۴۵ درصد از مشاغل در جامعه ما نیاز به مشاغل دانشگاهی ندارد.
بسیار مهم است که ما دانشگاه را بر مبنای نیاز جامعه و رفع مشکلات جامعه بر این مبنا تنظیم کنیم البته این به آن معنا نیست که اگر همه اینها تنظیم شود ما امروز مشکلی برای اشتغال نداریم خیر برای اقتصاد مشکل داریم باید حل و فصل شود.
ایشان در این سخنان ابراز خوشحالی کردند که از پارسال تا امسال بیش از یک درصد بیکاری کم شده و از ۱۲.۷ به ۱۱.۵ رسیده است، موضوعی که هنوز در جامعه از سوی مردم حس نمیشود.
وی با تاکید بر اینکه نگذاریم عدهای جامعه ما را نسبت به آینده مأیوس کنند و کار ارزشمند ملت را زیر علامت سوال قرار دهند مجدداً به سراغ برجام و بدعهدیهای آمریکا هم رفت و با انتقاد از کسانی که از شرایط پسابرجام و بدعهدیهای آمریکا گله میکنند رفت و گفت: ممکن است در کشوری در موانعی یک آقایی بشود رئیسجمهور و همه دنیا را نگران کند و ممکن است بر ما هم فشار وارد شود. برخیها از اینکه کشور دچار مشکل شود خوشحال میشوند بعضیها نان خود را در دعوا میبینند چرا ما با هم نزاع کنیم تفکرات مختلف نظرات مختلف داشته باشند اشکالی ندارد با هم بحث کنیم اما در منافع ملی همصدا و همنظر باشیم.
بدین ترتیب باز هم منتقدان برجام را زیر سوال برد و نگفت که وعده حل رکود، رفع تحریمها، رفع مشکلات اقتصادی و هزاران وعدهای که در مورد برجام داده شده بود چه شد.
روحانی در ادامه مجددا بر مواضع سابق خود در مورد برجام تاکید کرد و افزود: ما در مذاکرات هستهای و در توافق برجام به مواردی رسیدیم و به منافعی رسیدیم غیرقابل بازگشت که هیچکس نمیتواند آنها را باز گرداند نه آقای ترامپ نه ۱۰ تا ترامپ دیگر، اینها غیرقابل بازگشت است. ما در صحنه دیپلماسی موفق شدهایم و برجام به دنیا ثابت کرده که ما راست میگفتیم و بدخواهان ما دروغ میگفتند این قابل بازگشت است، خیر.
رئیسجمهور با اشاره به توافق هستهای و عهدشکنیهای آمریکا گفت: ایستادن پای عهد به ضرر کسی نیست که معاهده را انجام داده است بلکه به ضرر کسی است که عهد را زیر پا میگذارد. وی یکی از وظایف مهم دانشگاهها را وظایف سیاسی عنوان کرد و تصریح کرد: باید واقعیات را از طریق کلاس، مصاحبه و فضای مجازی با مردم درمیان گذاشت. در میان شما اساتید سیاسی، حقوقی، فنی و سایر رشتهها وجود دارد که هرکدام به تناسب خود برای کشور ایفای نقش میکند.
روحانی با بیان اینکه مردم در سال ۹۲ راهی را انتخاب کردند و در ۹۴ و ۹۶ باز همان راه را تایید کردند، اظهارداشت: عدهای میخواهند بگویند مردم اشتباه کردهاند، خیر مردم اشتباه نکردند راه مردم درست بوده است. به این ترتیب مجددا ً به فضای انتخاباتی را یادآور شد و باز هم از رقیبان انتخاباتی خود انتقام گرفت.
رئیسجمهور به گلایههای دانشجویان اشاره کرد و ادامه داد: شما دانشجویان گلایه میکنید که ساختمان دانشگاها فرسوده است، آزمایشگاههای ما تجهیزات ندارند و مشکلاتی از این قبیل. درست است اما این مشکلات مربوط به دولت یازدهم و دوازدهم نیست. این مشکلات از قبل به ارث رسیده است. برخیها پدرشان پولدار است و موقع مرگ برای فرزندانش ارث خوبی به جا میگذارد اما برخی نیز چیزی از خود به جای نمیگذارد ما از آن دسته هستیم که چیزی برای ما به جا نمانده است.در این جا نیز مشخص است که دولت برای فرار از پاسخگویی فرافکنی کرده و میخواهد دیگران را مسئول همه مشکلات کشور بدانند آنچنان که برخی میگفتند دولت یازدهم خرابهای را تحویل گرفته است.
تجمع اعتراضی در مقابل سالن سخنرانی
همزمان با این سخنرانی بخشی از دانشجویان که بنا به دلایلی موفق به حضور در سالن جلسه سخنرانی رئیسجمهور نشده بودند و از نمایندگان آنها برای سخنرانی در حضور رئیسجمهور دعوت نشده بود با دستنوشتههایی تلاش کردند که پیامها خود را به رئیسجمهور برسانند.
دانشجویان از روحانی خواستند که مسئولیت تبعات ناشی نقض برجام از سوی آمریکا را بپذیرد. آنها همچنین خواستار پاسخگویی رئیسجمهور در قبال مسائل اقتصادی و معیشتی مردم شدند و در دستنوشتههای خود، از وضعیت رکوداقتصادی، تورم و افزایش نرخ بیکاری انتقاد کردهاند.
همچنین برخی نیز به مسائل صنفی خود، نداشتن خوابگاه اعتراض داشتند. در این میان حراست دانشگاه برای اینکه این تجمعها مراسم را تحت تاثیر قرار ندهد تلاش میکرد دانشجویان را پراکنده و ساکت کند. با پایان این مراسم، رسما زنگ آغاز سال تحصیلی جدید برای دانشگاهیان به صدا درآمد و آموزش عالی رسما کار خود را برای یک سال تحصیلی دیگر بدون وزیر علوم آغاز کرد.