محاصره و حمله داعش به «کوبانی»، شهری کردنشین در شمال سوریه و در مجاورت مرز مشترک با ترکیه، تبدیل به خبر اول شبکههای اجتماعی و رسانههای منطقهای و بینالمللی شده است. بهراستی اینک «کوبانی» قلب تپنده جهان و آوردگاه میان سیاهی و روشنی شده است. گروه رادیکال و تروریستی داعش طی ماههای اخیر در پهنه جغرافیایی دوکشور عراق و سوریه شهرهای مختلفی را به تصرف خود درآورده و همچنان در تلاش برای گسترش توام با خشونت عریان قلمرو خلافت خودخواندهاش است و منطقا «کوبانی» نه نخستین شهری است که آنان به دنبال تصرفش بودهاند و نه آخرین آنها! اما «کوبانی» را باید متفاوتترین شهری دانست که تاکنون داعشیان با آن مواجه شدهاند؛ متفاوت از این منظر که برخلاف عمده شهرهای دیگر «کوبانی» درواقع به تنهایی گرفتار شده است و عملا به جز مردم مسلح شده خود با تجهیزات سبک اعم از زن، مرد، پیر و جوان، هیچ دولت و سازمان مهم سیاسی و نظامی را به عنوان پشتیبان در پشتسر خود نمیبیند، شاید مورد آمرلی (شهر ترکمنهای شیعی در عراق) از نظر مقاومت شبیه به «کوبانی» باشد اما در آنجا دولت عراق، پیشمرگان کرد، حملات و حمایتهای متحدان منطقهای و فرامنطقهای در شکستن محاصره به کمک مردم شجاع آمرلی آمد؛ امری که تا به امروز در مورد «کوبانی» رخ نداده است و تنها چند حمله پراکنده و کمتاثیر هوایی از سوی ائتلاف ضد داعش رخ داده است.
خبر برافراشته شدن پرچم گروه موسوم به دولت اسلامي بر فراز منطقه شرقي کوباني از آن دست خبرهايي است که قلب هرانساني را مچاله و روان هر بينندهاي را تيره ميسازد. پس از چند هفته نبرد پر کش و قوس و مبارزه جانانه مدافعان شهر،داعشيان به يمن برخورداري از سلاحهاي پيشرفتهتر و البته حد بالاي درنده خويي توانستند به شرق شهر کوباني راه يابند و با اين وصف روشن نيست که با ورود جمعي از بدترين زبالههاي انساني به کوباني چه سرنوشتي در انتظار ساکنان شهر و کودکان و سالمندان نشسته است! اين که کدام کشورها منافعشان به حيات و قدرت گيري داعشيان گره خورده است نکته ايست که دير يا زود براي همگان مشخص خواهد شد اما آنچه در اين چند ماهه در رفتار و کردار داعشيان بيش از همه نظر گير است ويژگي يا خصلت «آناکرونيسم» يا نا بهنگامي اين گروه جنايتکار است. تاريخ بشر را به يک تعبير با خون نيز نوشته اند و به راستي در اين هيچ اغراق نيست به عبارت ديگر هيچ فصلي از زندگي انسان بر روي اختر زمين ورق نخورده که در آن خبري از کشتار و ويراني و آوارگي نبوده باشد. اما اين همه ماجرا نيست. تاريخ نشان داده که (اگر از چند استثنا بگذريم) هرچه بر دايره دانش و تجربه آدمي افزودهتر شد گرچه سلاحها کشندهتر شد اما جنگها نيز (تا حد ممکن) رنگ و بوي انساني تري به خود گرفت. قوانين مربوط به اسراي جنگي، زخميها و غير نظاميان و... گواه اين مدعا است . داعشيان اما با نمايش دل به هَمزني که از وحشيگري و رذالت دادند از همان آغاز بر روي خصلت (نابهنگامي) خود تاکيد گذاشتهاند. اوباشي که بيلرزه دستي، سر ميبرند و با آسودگي يک يقين علمي، گروه گروه انسان را به گناه ناکرده روانه ديار عدم و بيابانهاي بيآب و علف ميسازند، در جهان امروز با تمام کاستيها و اين پا آن پا کردنهاي کشورهاي متمدنش،دير يا زود قرباني خصلت نابهنگام خود خواهند شد.
در خصوص تحرك جديد گروه افراطي داعش در كوباني بيان نكات ذيل ضروري به نظر مي رسد :
۱-تركيه هزينه هاي سياسي و اجتماعي خودداري از كمك به كردهاي سوريه را در كوباني در مقابله با داعش مي پردازد. اين نكتهاي است كه بيشتر ناظران بين المللي برآن تأكيد دارند و شواهد آن را مي توان در شعله ور شدن اعتراض ها در تركيه مشاهده كرد.
۲- كارشناسان مي گويند پيوستگي پديده هاي سياسي- اجتماعي در سطوح داخلي و منطقهاي كردها موجب سرايت اوضاع بحراني كوباني به داخل تركيه مي شود و به نظر مي رسد اعتراض ها در شهرهاي كردنشين به كل تركيه گسترش يابد. به ويژه اينكه تركيه در دو سال اخير شاهد اعتراض هاي گسترده مردمي بوده كه همچنان جسته و گريخته شعله ور مي شود.
۳- متخصصان براين باورند كه شواهد نشان مي دهد آنچه براي آنكارا اهميت دارد، استفاده از بحران هاي پيش آمده در سوريه براي اهداف شكست خورده چند سال اخير است : ازيك طرف ترك ها تلاش دارند با استفاده از داعش، توان نظامي و انساني كردهاي «پ. ك. ك» را تضعيف و همزمان ، به بهانه رويارويي با خطرداعش،آمريكا را به حملات گسترده عليه مواضع ارتش سوريه متقاعد كنند.اما اين اهداف منطقهاي تركيه با پيامدهاي داخلي مواجه شده است.
۴- معترضان كرد معتقدند دولتمردان ترك نگاهي ابزاري به كردها دارند و شواهد نشان مي دهد در برخورد با حقوق بشر از استانداردهاي دوگانه استفاده مي كنند.آنكارا سياست كينه جويانه خود را نسبت به بشاراسد در سوريه با عنوان دفاع از حقوق بشر توجيه مي كند، اما براي ساقط كردن دولت اسد،از كردهاي سوريه به عنوان ابزار استفاده مي كند.
۵- تركيه متهم به حمايت مالي و تسليحاتي گروه تروريستي داعش است. تركيه اكنون نه تنها از سوي افكار عمومي جهان، بلكه افكار عمومي در داخل اين كشور متهم به همكاري و حمايت مستقيم و غير مستقيم از تروريست هاي داعش است.اين اعتراض هايي كه در شهرهاي كردنشين و برخي شهرهاي بزرگ تركيه از جمله استانبول در پشتيباني از كردهاي محاصره شده كوباني شكل گرفته است، راه حل سياسي را كه تركيه در سال هاي گذشته براي پيشبرد گفت و گوها با كردها در پيش گرفته است با شكست رو به رو مي كند. در اين زمينه، «عبدالله اوجالان» رهبر كردهاي تركيه، تا ۱۵ اكتبر به دولت اردوغان فرصت داده است كه گفت وگو با كردها را به نتيجه برساند. شكست گفت و گوهاي صلح مي تواند دور تازهاي از درگيري ها بين دو طرف را در فضاي متشنج كنوني در خاورميانه ايجاد كند و از سوي ديگر، فشارهاي سياسي اتحاديه اروپا به دولت مركزي تركيه را افزايش دهد و روند الحاق اين كشور به اتحاديه اروپا را با چالش رو به رو كند.
۶- رسانه هاي نزديك به دولت تركيه اعلام كرده اند حتي در صورت سقوط شهر كوباني بدون ايجاد منطقه حايل در خاك سوريه و مشخص شدن هدف نهايي كشورهاي ائتلاف، ارتش اين كشور وارد خاك سوريه نخواهد شد. بنابراين گزارش ها، دولت تركيه زيربار فشارهاي كردها نخواهد رفت و به كردها كمك تسليحاتي نخواهد كرد.
۷- با پيشروي تروريست هاي داعش در منطقه عين العرب (كوباني) سوريه، ايران نسبت به شرايط انساني فاجعه آميز در اين منطقه هشدار داد.مرضيه افخم، سخنگوي وزارت خارجه ايران بر ضرورت حمايت از دولت و ملت سوريه براي مقابله با تروريست هاي مهاجم تاكيدكرد . سخنگوي دستگاه ديپلماسي از بي تفاوتي جامعه بين المللي نسبت به سرنوشت مردم اين منطقه انتقاد كرد و گفت: جمهوري اسلامي ايران به زودي كمك هاي انساني خود را براي ساكنان و آوارگان اين منطقه از طريق دولت سوريه ارسال خواهد كرد.
جان كلام :
داعشيان براي جهاني که- گرچه افتان و خيزان- سير ناگزيرش را به سوي حقوق بشر پيش ميگيرد اندکي ديرآمده اند و چندان دورنيست که در درياي خون و رنجي که در عراق و سوريه و حالا کوباني به راه انداخته اند غرق خواهند شد.داعش بي شک دُمل چرکين روزگار ِما است. دُملي که اگرچه از بسياري از لاف و گزافهاي حقوق بشري پرده برداشت اما به راستي از اين نيز هيچ گريزي نيست که نشان داد خاورميانه پرورشگاه بينظيري براي بذر خشونت طلبي و افراطي گري است.
واقعیت این است که ائتلاف بینالمللی در حملات هوایی خود به سوریه با عراق به طور آشکارا حاکمیت سرزمینی این کشورها را نقض کرده است لیکن نتوانسته به طور کامل این گروه تروریستی را از بین ببرد و دامنه آشوب و آشفتگی را وسیعتر نیز کرده است.
ائتلاف بینالمللی به یاد نمیآورد که داعش و دیگر گروههای تروریستی ساخته و پرداخته همین کشورها هستند و در این کشورها آموزش نظامی دیدهاند به همین دلیل این تروریستها به راحتی قلع و قمع نمیشوند و نیش ماری که غربیها در آستین خود پرورش دادهاند گریبانگیر خود آنها را خواهد گرفت. گسترش عملیات نظامی و دخالت نیروهای زمینی، آمریکا را در جنگی فرسایشی و طولانی گرفتار و مشکلات این کشورها را بیشتر خواهد کرد.