ماراتن هستهاي ايران و كشورهاي عضو ۱+۵ در حالي تنها ۴ روز ديگر به سرانجام نهايي براي توافق هستهاي احتمالي ميرسد كه به رغم تلاش مذاكرهكنندگان كشورمان براي حل اختلافات اما به دليل كارشكنيهاي پيدرپي امريكاييها با سناريوي در خواستهاي بيجا و زيادهخواهانه به كندي پيش ميرود و سبب شده تا شانس دستيابي به توافق هستهاي احتمالش به حداقل برسد.
وزير خارجه امريكا هشدار داده در صورتی که ایران تعهدات هستهاياش در توافق لوزان را انجام ندهد توافق هستهاي در کار نخواهد بود.
به گزارش رويترز جان كري كه این سخنان را در کنفرانس مطبوعاتی پایانی تست استراتژیک و اقتصادی آمریکا و چین مطرح کرده گفت: این احتمال وجود دارد که ایرانیها همه اقدامات مورد توافق در لوزان را انجام ندهند. در این حالت توافقی نخواهیم داشت.
خبرگزاری رویترز نوشت: این سخنان جان کری واکنشی به سخنان مقام معظم رهبري بوده است.
اظهارات جان كري در مورد بيانيه لوزان و تاكيد وي به انجام اين تعهدات در اين توافقنامه در حالي مطرح ميشود كه چند روز پيش نيز شاهد ادعايي مشابه اين از «سوزان رایس» مشاور امنيت ملي اوباما بوديم چنانچه وي گفته بود که همه طرفهای مذاکرات هستهای برای رسیدن به توافق تا آخر ژوئن تلاش میکنند ولی در صورت زیر پا گذاشته شدن هر یک از مفاد بیانیه لوزان، هیچ توافقی در کار نخواهد بود.
بيان چنين درخواستي يعني اجراي بيانيه لوزان در شرايطي كه شمارش معکوس براي سررسيد موعد توافق احتمالي آغاز شده است چه معني و مفهومي ميتواند داشته باشد؟
بسياري از ناظران سياسي پس از انتشار بيانيه لوازن نقدهاي زيادي به اين بيانيه داشتند يكي از بندهايي كه در بيانيه مطبوعاتي لوزان با انتقاد دلسوزان نظام همراه بود تعيين نيازهاي عملي کشور در صنعت هستهاي و پيشبيني رسيدن به آنها در توافق جامع بود که افق آن در ميزان غنيسازي رسيدن به ۱۹۰ هزار سانتريفيوژ اعلام شده است كه متاسفانه در اين بيانيه رعايت نشده يعني ايران پذيرفته که با کاهش ظرفيت موجود سانتريفيوژهاي نصب شده از قريب ۱۹ هزار موجود در نطنز و فردو به ۶۱۰۴ سانتريفيوژ کاهش يابد.
چنانچه در اين بيانيه آمده همچنان که ایران برنامه صلحآمیز هستهای خود را دنبال ميکند، سطح و ظرفیت غنیسازی و میزان ذخایر ایران برای دورههاي زمانی مشخص، محدود خواهد شد و نطنز تنها مرکز غنیسازی ایران خواهد بود. تحقیق و توسعه غنیسازی در ایران بر روی ماشینهاي سانتریفیوژ براساس یک جدول زمانی و سطح توافق شده، انجام خواهد شد.
فوردو از یک سایت غنیسازی به یک مرکز هستهای، فیزیک و فنآوری تبدیل خواهد گردید. در این مرکز همکاری بینالمللی در حوزههاي تحقیق و توسعه مورد توافق مورد تشویق قرار خواهد گرفت. مواد شکافپذیر در فوردو نخواهد بود.
در بخشي از اين بيانيه آمده که آژانس بينالمللي اتمي از فنآوريهاي نظارتي استفاده خواهد کرد و از دسترسيهاي توافق شده بيشتري از جمله به منظور روشن کردن موضوعات گذشته و حال برخوردار خواهد شد.
در ادامه اين بيانيه آمده مجموعه تدابیری برای نظارت بر اجرای مفاد برجام شامل کد اصلاحی ۳.۱ و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی مورد توافق واقع شده است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی از فنآوریهاي مدرن نظارتی استفاده خواهد کرد و از دسترسیهاي توافق شده بیشتری از جمله به منظور روشن کردن موضوعات گذشته و حال برخوردار خواهد شد.
اين دسترسيها در واقع امکان بازرسي از تاسيسات نظامي است که اين روزها تقاضاي نابهجاي آمريکاييها به عنوان شرط اصلي براي امضاي توافق هستهاي ميان ايران و ۱+۵ از سوي دولتمردان امريكايي مطرح ميشود
اين در حالي است كه مقام معظم رهبري چهارشنبه شب در ديدار با كارگزاران نظام بار ديگر با تعيين خطوط قرمزملت ايران با اين در خواست بيجاي آنان مخالفت صريح خود را بيان كردند ايشان در بيانات خود به عنوان اولین خط قرمز گفتند: ما برخلاف اصرار امریکاییها محدودیتهای بلندمدت ۱۰، ۱۲ ساله را قبول نداریم و مقدار سالهای مورد قبول محدودیت را به آنها گفتهایم.
رهبر انقلاب ادامه کار تحقیق و توسعه و ساخت و ساز حتی در زمان محدودیت را دومین خط قرمز ایران اعلام کردند و افزودند: آنها ميگویند در مدت ۱۲ سال هیچ کاری نکنید اما این، یک حرف زور مضاعف و غلط مضاعف است.
رهبر انقلاب در توضیح سومین خط قرمز هستهاي تأکید کردند: تحریمهاي اقتصادی، مالی و بانکی چه مربوط به شورای امنیت، چه کنگره امریکا و چه دولت امریکا باید فوراً هنگام امضای موافقتنامه لغو و بقیه تحریمها هم در فواصل معقول برداشته شود.
ایشان افزودند: امریکاییها درباره تحریمها یک فرمول پیچیده، چندلایه و عجیب و غریب مطرح ميکنند که معلوم نیست از آن، چه چیزی در ميآید اما ما صریحاً مطالبمان را ميگوییم.
حضرت آیتالله خامنهاي در ادامه بحث درباره خطوط قرمز مذاکرات هستهاي افزودند: لغو تحریمها نباید به اجرای تعهدات ایران منوط شود نگویند شما تعهدات را انجام دهید بعد آژانس گواهی دهد تا تحریمها لغو شود ما این مسئله را مطلقاً قبول نداریم.
حضرت آیتالله خامنهاي در نوعی جمع بندی از روند مذاکرات تأکید کردند: تأمل و مطالعه در روند مطالبات امریکاییها نشان ميدهد هدف آنها ریشهکن کردن صنعت هستهاي ایران، از بین بردن ماهیت هستهاي کشور و تبدیل آن به یک کاریکاتور و تابلوی بیمحتوا است.
سياستهاي مغرضانه امريكاييها در حالي در روند مذاكرات هستهاي همچنان ادامه دارد كه یک مقام ارشد دولت آمریکا گفته است متن هر توافق احتمالی هستهای با ایران، از جمله ضمیمههای جزئیات فنی، توسط طرفهاي مذاکرهکننده امضا نمیشود و تنها رونمایی ميشود.
این مقام آمریکایی که در آستانه سفر جان کری به وین، محل برگزاری مذاکرات به خبرنگاران توضیح میداد افزود: این نوع از توافقات عموما امضا نمیشوند.
دهم تيرماه در حالي موعد امضاي توافق هستهاي احتمالي است كه با اين ادعا جديت كشورهاي عضو ۱+۵ بالاخص امريكاييها براي رسيدن به توافقي برد - برد با ابهام قابل تاملي روبرو شده است!
جان كربي سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نيز در نشست خبری روز پنجشنبه خود گفت: تلاش میکنیم به توافقی درست دست یابیم که به نفع امنیت ملی آمریکا و امنیت منطقه باشد.
به هر ترتيب با همه اما و اگرهايي كه بخاطر رويكرد فريبكارانه و زيادهخواهانه امريكايي براي رسيدن به توافق هستهاي احتمالي بر پيكره مذاكرات بوجود آمده جمهوري اسلامي ايران خواهان توافق خوب و عزتمندانه است چنانچه همانطور كه مقام معظم رهبري نيز فرمودند توافق خوب از نظر ایران یعنی توافق عادلانه و منصفانه.
در تاييد اين بيانات وزیر امور خارجه کشورمان نيز در حساب توئیتری خود نوشت همانگونه که رهبر معظم انقلاب تاکید کردند ایرانیها خواستار توافقی عزتمند هستند و زیاده خواهیها را رد میکنند. محمدجواد ظریف افزود: به وین ميرویم تا یک توافق بادوام و منصفانه را بدست آوریم.
مذاكرات هستهاي در حالي همچنان ادامه دارد كه سیدعباس عراقچی معاون وزیر خارجه کشورمان در گفتوگو با خبرگزاري صدا و سيما گفت: نگارش، کار سختی است، به خصوص در این قسمتهای آخر، بعضی از مشکلات عمدهای وجود دارد که هنوز مانع کار است ولی در جزئیات و در بعضی از موارد عمومی پیشرفتهای خوبی انجام شده است.
وی افزود: ضمائم چون درگیر جزئیات بسیار زیادی است، یک مقدار مشکلتر است. نمیشود درصد خاصی اسم برد. بعضی از موضوعات هنوز مانده است و از نظر کیفی اهمیت بیشتری دارد و برخی از موضوعات هست که حل شده و اهمیتش کمتر است.
عراقچی با اشاره به اینکه محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران امروز وارد وین میشود، افزود: فکر میکنم روزهای شنبه و یکشنبه ملاقاتهای دوجانبه بین وزرای خارجه و بعضاً چند جانبه برگزار شود و بعد دوباره کار نگارش ادامه پیدا خواهد کرد.
معاون وزير خارجه در پاسخ به موضوع تمدید مذاکرات گفت: بحث تمدید الان در دستور کار ما وجود ندارد، بنای ما این است که تا زمان تعیین شده بتوانیم به یک توافقی برسیم و اگر لازم باشد چند روزی کار را ادامه میدهیم، تا در پایان به یک جمع بندی برسیم.