اينجا براي نفس كشيدن هوا كم است، با هر تنفس مقدار آلودگي ريه به گرد و غبار چنان بالا ميرود كه تو را به سرفه مياندازد اما چارهاي جز دم و بازدم در اين هواي آلوده نيست. ريزگردها آنقدر كوچك شدهاند كه حتي از بين پارچههاي رنگارنگ لباس خانومهاي محلي وارد ريه بچهها ميشود و آنها را با مشكل مواجه ميكند. مردم اين ديار روزي كنار هامون لحظات خوشي را گذراندهاند و الان از آن خاطرات خوش تنها هاموني خشك مانده كه نفس شهر را به شماره انداخته است. اينجا قلب استان سيستان و بلوچستان است استاني كه هميشه محروم بوده و با وجود پتانسيلهايي عجيب براي مردم استان اما مناطق اقتصادي بكر باقي مانده تا مردم محروم بمانند و چشم به راه دستاني باشند تا استان پهناورشان را بسازد.
اما چند سالي است كه به اين محروميتها خشك شدن هامون كه روزگاري هم معيشت خانوادهها را تامين ميكرد و هم موجب تفريح آنها ميشد اضافه شده و زمين خشك را با ريزگردهاي زياد به جان مردم انداخته است! از زماني كه حق آبه هامون توسط طالبان و پاكستان قطع شد هامون رو به افول رفت تا هم سيلي از مردم شهر را فراري دهد و هم عدهاي كه مانده بودند را زمينگير كند.
امروز سه روز از توفان سيستان ميگذرد و ۷۷۶ نفر به دليل غلظت گرد و غبار و مشكلات تنفسي راهي بيمارستانها شدهاند!
در همين رابطه رئيس دانشگاه علوم پزشکی زابل درباره آخرين اوضاع بیماران ناشی از توفان گرد و خاک را تا ساعت هشت صبح ديروز (سهشنبه) را ۷۶۶ نفر اعلام کرده است.
دکتر علیاکبر نصیری گفته كه تا ساعت هشت صبح سهشنبه ۴۱۵ نفر از متاثران توفان گرد و خاک استان سیستان و بلوچستان به اورژانسهاي بیمارستانی و پیشبیمارستانی مراجعه کردند که ۵۳ نفر از آنان بستری و ۳۶۲ نفر به صورت سرپایی ویزیت شدند. علاوه بر این، ۳۵۱ نفر نیز بیمار ناشی از پدیده گرد و خاک اخیر به مراکز بهداشتی روستایی مراجعه کردند. اكنون تمام اورژانسها و مراکز درمانی دانشگاه علوم پزشکی زابل آماده ارائه خدمات درمانی به بیماران تنفسی هستند.
۳ شهرستان و ۴۸ روستا تحت تاثیر توفان شن سیستان و بلوچستان
سرپرست معاونت عملیات سازمان امداد و نجات جمعیت هلالاحمر در تشریح گزارش عملیات امدادرسانی در توفان شن سیستان و بلوچستان گفت: هشت تیم عملیاتی، امدادرسانیها را در سه شهرستان و ۴۸ روستای تحت تاثیر توفان شن در استان سیستان و بلوچستان انجام ميدهند.
حسین درویشی افزود: سه شهرستان زابل، هیرمند و زهک تحت تاثیر توفان شن استان سیستان و بلوچستان قرار دارند.
این مقام سازمان امداد و نجات با اشاره به خدمترسانی هشت تیم عملیاتی شامل ۶۳ امدادگر و نجاتگر در توفان شن استان سیستان و بلوچستان، گفت: همچنین ۵۵۰ بسته غذایی در روستاها و مناطق تحت تاثیر توزیع شده است.
توزيع ۹۸ هزار و ۱۰۰ ماسک بین مردم توفانزده
مدیرعامل جمعیت هلالاحمر سیستان و بلوچستان گفت: ۹۸ هزار و ۱۰۰ عدد ماسک از روز یکشنبه تاکنون بین مردم توفانزده شمال استان توزیع شده است.
رسول راشکی افزود: با آغاز وزش شدید باد همراه با گرد و خاک و حرکت شنهاي روان از روز یکشنبه در شهرستانهاي زابل، هیرمند، هامون، زهک و نیمروز واقع در شمال استان نیروهای عملیاتی هلالاحمر در منطقه حاضر شدند.
وی اظهار داشت: ۱۵ تیم عملیاتی هلالاحمر استان کار امدادرسانی به پنج شهرستان و بیش از ۵۰ روستای تحت تاثیر توفان شن در منطقه سیستان را برعهده داشتند. وی افزود: با توجه به مشکلات ناشی از توفان شن تعدادی از تیمهاي امدادی همچنان در برخی شهرستانهاي منطقه در حال خدماترسانی به مردم هستند.
مدیرعامل جمعیت هلالاحمر سیستان و بلوچستان گفت: تاکنون علاوه بر ماسک، ۵۵۲ سبد غذایی در میان توفانزدگان منطقه سیستان توزیع شده است. وی خاطرنشان کرد: ۹۸ هزار عدد ماسک در شهر زابل و ۴۸ روستای استان سیستان و بلوچستان توزیع شده است.
علت توفان و زمان اتمام آن
به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی زابل خشک شدن تالاب هامون و خاک این تالاب باعث ایجاد توفان شن در منطقه سیستان شده است.
اما اين توفان به اين زوديها تمام نميشود بر اين اساس به گفته کارشناس هواشناسی سیستان و بلوچستان، وزش باد همراه با گرد و خاک همچنان تا اواخر هفته در منطقه سیستان تداوم دارد اما از اواسط وقت سهشنبه از شدت آن کاسته ميشود.
گفتني است استان سیستان و بلوچستان به دلیل بروز خشکسالی ۱۷ ساله و وزش بادهای موسمی ۱۲۰ روزه در سیستان و مونسون در دریای عمان و سواحل چابهار همواره با بادها و توفانهاي شدید و گرد و غبار روبروست که بعضا سبب کاهش دید و آلودگی هوا بیشتر از ۲۰ برابر حد استاندارد ميشود اما از زماني كه هامون خشك شد اين اوضاع بدتر شده و مردم مشكلات عديده اي را تجربه كردهاند كه نياز به يك راهحل اساسي دارد.
گلايه نماينده سيستان و بلوچستان از بيتوجهي به هامون
همين چند روز پيش بود كه حليمه عالي در صحن علني مجلس با گلايه به ابتكار از او خواست مانند درياچه اروميه براي هامون همفكري كند.
ناصر كاشاني عضو كميسيون اجتماعي و نماينده مردم زاهدان به سياست روز گفت: توفان بحث مربوط به سيستان است تعداد زيادي از مردم سيستان در اثر وسايل ريزگردها دچار مشكل و بيماري تنفسي شدند. وي افزود: اوضاع برخي افراد حاد بوده و در مراكز استان و همچنين ستاد بحران تشكيل شده است. اما افراد در ناحيه پرخطر شناسايي شدند و بين آنها ماسك توزيع شده است. وي با اشاره به اينكه خشكي هامون دليل اين ماجرا است، خاطرنشان كرد: حق آبه هامون بايد توسط افغانستانيها داده شود و در اين زمينه وزارت خارجه رايزنيهايي داشته و بيشتر نمايندههاي سيستان در جريان هستند.
كاشاني با اشاره به سخنراني عالي در صحن علني و گلايه از ابتكار گفت: همانطور كه گفته شد به هامون كمك قابل توجهي در مقايسه با درياچه اروميه نشده است. وي ادامه داد: خواسته مردم استان را چند روز پيش خانم عالي در مجلس به خانم ابتكار گفت كه تالاب هامون كه از جمله تالابهاي مهم كشور بوده و معيشت مردم را تامين ميكرده بايد زنده شود چراكه به جز بحران ريزگرد باعث مهاجرت خيليها از منطقه شده است.
اما ظاهرا خانم ابتكار نميخواهد به اين منطقه محروم توجه كند چراكه در صحبتهاي روز سهشنبه از معضل محيطبانان تا حل مشكل درياچه اروميه صحبت كرده و باز هم به توفاني كه سه روز است نفس مردم سيستان را به شماره انداخته توجهي نكرده است!!
توفان سيستان و بلوچستان اينبار هم بالاخره فروكش ميكند اما بايد راهي يافت براي توفانهاي بعدي كه ريه مردم شهر را نشانه گرفته است.
مائده شيرپور