وزیر آموزش و پرورش با وجودی که یک مشکل را چهار بار نتوانسته برطرف کند اما همچنان بر صندلی وزارت تکه زده و میخواهد برای دانشآموزان کلاس برجام بگذارد!
علیاصغر فانی اگرچه تنها وزیری نیست كه از مجلس كارت زرد گرفته اما با چهار كارت، ركورد دریافت این كارت را بین دولتمردان زده است و بیشترین هشدار و تذكر از نمایندگان را از آن خود کرده است و با ۴ کارت زرد و یکبار استیضاح همچنان وزیر آموزش و پرورش است.
هر چهار کارت زرد وزیر بابت پرسشهای تقریبا مشترک داده شده و او را به ورطه استیضاحی دوباره نزدیک میکند. البته او یکبار گفته بود که از استیضاح و کارت زرد نمیترسد و اصلا نگران آن نیست، شاید هم به همین دلیل است که او هربار به مجلس میآید، هیچ تلاشی برای ارائه پاسخ صریح و قانعکننده به نمایندگان نمیکند. اما با هم کارتهای فانی را مرور میکنیم.
اولین اخطار
مجلس شورای اسلامی برای نخستینبار در سی و یکم فروردین سال گذشته کارت زرد را رو به وزیر آموزش و پرورش گرفت تا او در ابتدای بهار حساب کار دستش بیاید، ماجرا از این قرار بود که «امیرحسین قاضیزاده» و «مهرداد بذرپاش» دو نماینده تهران، فانی را به دلیل «توقف هوشمندسازی مدارس، مشخص نشدن وضعیت تعطیلی پنجشنبهها، پرداخت نکردن اضافه کاری نیروها، ناکارآمدی صندوق ذخیره فرهنگیان، بیتوجهی به وضعیت رفاهی معلمان و البته انتصابهای سیاسی» مورد سوال قرار دادند.
فانی «انتخاب مدیران براساس اعتقاد به سیاست دولت» را حق طبیعی خود دانست و مدرک تحصیلی اکثر مدیرانش را بالای فوقلیسانس اعلام کرد و حتی گفت که تنها سه بازنشسته در بدنه وزارتخانه به کار گرفته شده است اما صحبتهای او بیفایده بود و در نهایت با ۱۱۵ رای مخالف در آستانه هفته معلم استیضاح شد.
در انتهای جلسه نیز، مهرداد بذرپاش با اعلام اینکه ۹۳ امضا برای استیضاح فانی جمعآوری شده است، او را تهدید به اخراج از دولت کرد. و با قان نشدن صحن علنی از وزیر کارت زرد اول درکارنامه فانی ثبت شد.
کارت زرد دوم
کارت زرد دوم را فانی هفتم بهمنماه سال ۹۳ از مجلس دریافت کرد، این بار نادر قاضیپور، نماینده مردم ارومیه، فانی را در چند موضوع از جمله «تعیین تکلیف معلمان پیش دبستانی و شرکتی، برگزاری آزمون استخدامی و مطالبات حقوقی فرهنگیان» بازخواست کرد و پاسخهای وزیر را قانعکننده ندید.
وزیر آموزش و پرورش هم در آن جلسه گفت که « به دلیل اختلال در سیستم بودجه این وزارتخانه امکان جذب نیروهای جدید نیست و از طرفی استخدامهای بیشمار در دولت قبل موجب افزایش نیروی انسانی شده در حالیکه روند رشد دانشآموزان نزولی است.» و بعد هم «ارائه خدمات رفاهی به فرهنگیان را منوط به ساماندهی نیروی انسانی در این وزارتخانه» عنوان کرد.
او همچنین درباره استخدام مربیان پیش دبستانی گفته بود که «موضوع را منتفی نمیداند و در جستوجوی راهی برای پاسخگویی به خدمات آنهاست». پاسخهای فانی در آن جلسه کارساز نبود و در نهایت با ۱۱۴ رای مخالف، کارت زردی گرفت که او را به استیضاح رساند.
استیضاح نافرجام
تیرماه بود که استیضاح فانی انجام شد. بالاخره طرح استیضاح فانی که بارها نمایندگان مجلس در رسانهها از آن سخن گفته و هر بار آماری متفاوت از امضاکنندگان آن ارائه میدادند، رخ داد. نمایندگان موافق مدعی شدند که هیچ شائبه سیاسی پشت این استیضاح نیست اما در موضوعاتی که ارائه میدادند، برخی رگههای سیاسی هم دیده میشد.
مجلس «منزلت اجتماعی، مسائل پرورشی، حقوقی و رفاهی آموزش و پرورش» را محور استیضاح عنوان کردند و از به کارگیری مدیرانی که در تشکلهای غیرقانونی فعالیت داشتهاند، گلایه کردند. بیشتر موضوعاتی که نمایندگان موافق استیضاح مطرح میکردند از دل همان سوالهایی بود که قبلا از وزیر پرسیده شده بود. سوالاتی درخصوص چرایی عدم استخدام مربیان پیشدبستانی، وضعیت نامناسب بازنشستگان، عدم تحرک، مقبولیت و محبوبیت فانی و ایجاد سستی در وزارتخانه.
اگرچه این استیضاح رای نیاورد اما نشان داد که تنش سنگینی که بین وزیر آموزش و پرورش و نمایندگان مجلس از ابتدا وجود داشته، به قوت خود باقی است و هر دو طرف نتوانستهاند مشکلات را بین هم حل کنند.
سومین کارت که اخراجی نداد!
اما بعداز دو کارت زرد و یک استیضاح فانی مجددا به مجلس رفت تا سویم کارتش را بدون احراجی بگیرد!
بار سوم، سیدمهدی موسوینژاد، نماینده مردم دشتستان در سیام آذرماه ۹۴ باعث دریافت کارت زرد فانی شد و او را که یک استیضاح سنگین از سر گذرانده بود، سه کارته کرد. موسوینژاد، وزیر آموزش و پرورش را برای پاسخ به سوالهایی درباره «استفاده از نیروهای ناکارآمد و بازنشسته در آموزش و پرورش، عدم توجه به منابع انسانی و فرهنگیان از لحاظ بیمه سلامت، حقوق و سایر مزایا و تعطیلی مدارس راهنمایی در روستاها و بعضی از شهرها» فراخوانده بود. سوالهای مشترکی که گویا پایانی بر آن نبود.
وزیر آموزش و پرورش اینبار هم پشت تریبون مجلس قرار گرفت و گفت «علت تعطیلی مدارس راهنمایی در برخی از روستاها، کمبود معلم است و دانش آموزان آن مدارس را به مدرسه شبانهروزی فرستادهایم». او بار دیگر در پاسخ به این سوال که چرا نیروهای ناکارآمد را به کار گرفتهاید؟ همان پاسخ تکراری مدرک تحصیلی مدیران خود را داد و حتی از نظر افزایش شاخص ایثارگری مدیران خود را با دورههای قبل مقایسه کرد. اما این پاسخها هم به مذاق نمایندگان خوش نیامد و فانی را با ۸۳ رای مخالف از ۱۹۴ نماینده حاضر تنبیه کرده و با کارت زرد سوم از زمین مجلس بیرون کردند.
رکورد دار اخطار
اما این پایان سوال و جوابهای مجلس نبود بلکه فانی کارت زرد چهارم را دوشنبه همین هفته یعنی بیست و هشتم دیماه ۹۴ در مدت کمتر از یک ماه از مجلس دریافت کرد تا باز هم در معرض استیضاح قرار بگیرد.
وزیر آموزش و پرورش این بار کارت زرد را باز هم به واسطه یک سوال تکراری از سوی «حلیمه عالی» نماینده مردم زابل مبنی بر «مدیریت و انتصابات ضعیف در آموزش و پرورش» با ۹۹ رای دریافت کرد.
فانی این بار هم پاسخ مشترک و تکراری به سوال خانم عالی داد و گفت که سابقه مدیریت منصوبان وی ۹ سال است در حالی که برای مدیران پیشین سه سال بوده است. او گفت «ضابطه انتصاب در آموزش و پرورش اعتقاد به ولایت فقیه، سیاستهای رئیسجمهور، تجربه و تخصص افراد، استعلام از وزارت اطلاعات توسط حراست وزارت آموزش و پرورش بوده است.» اما کارت زرد دوشنبه پارلمان به فانی موجب شد که او رکوددار دولتمردان در دریافت کارت زرد باشد و تنها چهارکارته کابینه نام گیرد.
چهار سوال مشترک و چهار کارت زرد
به گزارش مهر، یک بررسی ساده نشان میدهد که پرسش نمایندگان مجلس در هر پنج دورهای که او را به مجلس فرخواندهاند تقریبا مشترک است، چه روزهای عادی و چه روز استیضاح. محور اغلب پرسشها از وزیر آموزش و پرورش «چرایی به کارگیری نیروهای بازنشسته و ناکارآمد، علت عدم استخدام مربیان پیش دبستانی، چرایی عدم پرداخت مطالبات فرهنگیان و بیتوجهی به مدارس روستایی» بوده است. اما واقعا چرا فانی چهار کارت زرد کمتر از دو سال از مجلسیها دریافت کرده است؟ چرا او هربار که مورد پرسشهای قبلی نمایندگان مجلس قرار میگیرد، همان پاسخهای تکراری را ارائه میدهد و سعی نمیکند آنها را قانع سازد؟
مرتضی نظری، کارشناس مسائل آموزشی ر این زمینه معتقد است که اکثر نمایندگان مجلس و فرهنگیان انتظار تحول و بهبود شرایط فعلی را دارند و نسبت به روزمرگی و کم تحرکی این وزارتخانه انتقاد دارند ولی باید واقعا ببینیم که نمایندگان چرا دائم این پرسشهای مشترک را تکرار میکنند و چه منظوری را میخواهند برسانند.»
این کارشناس مسائل آموزشی با اشاره به اقدامات و برنامههایی که تاکنون در این وزارتخانه صورت گرفته است، اظهار داشت: فانی برخلاف افراد سابق خیلی اهل در بوق و کرنا کردن فعالیتهای خود نیست و همین باعث شده که مانند وزیران قبل او را به کار شاخصی نشناسیم و نتوانیم درباره او قضاوت درستی کنیم. شاید این یکی از دلایلی باشد که نمایندگان فکر میکنند فانی توانمند نیست.
نظری آفت اصلی این وزارتخانه را روزمرگی شدید و بیتحرکی دانست و تاکید کرد: اگرچه فانی در هیجانزدایی و هیاهوزدگی و منطقیسازی برخی روندها موفق بوده اما آرامش بیش از حد هم خوب نیست و منجر به این میشود که عدهای فکر کنند در وزارتخانه هیچ اتفاقی نمیافتد. همچنین انتقاد نمایندگان درباره سالمند بودن مشاوران و معاونان وزیر به جاست و باید پذیرفت که وزارت آموزش و پرورش در دهه آینده با بحران مدیریتی مواجه میشود.
علیرضا سلیمی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس درباره علت اینکه چرا نمایندگان از پاسخهای فانی قانع نشده و چهار مرتبه کارت زرد گرفته گفت: علت مشخص است، مشکلات این وزارتخانه حل نشده، فانی باید با تحرک بیشتری دنبال استیفای حقوق معلمان باشد. او تاکنون پاداش پایان خدمت بازنشستهها را نداده و از سوی دیگر استراتژی مشخصی درباره استخدام نیروهای حقالتدریس ندارد.
وی نداشتن برنامه برای اجرای سند تحول بنیادین و عدم تعیین تکلیف مدارس روستایی و مجتمعهای آموزشی را از دیگر نقاط ضعف فانی دانست و افزود: اینها خواسته عمومی مردم و نمایندگان است و تا وقتی محقق نشود پرسش از فانی ادامه دارد.
وزیر بیشتر دنبال سیاسیکاری است
همچنین عبدالوحید فیاضی دیگر عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: واقعیت این است که آقای فانی اگرچه تئوریسین قوی و حرفهای هستند ولی از لحاظ مدیریتی موفق نیستند و نمیتوانند امور مربوط به معلمان را دنبال کنند. مشکل دیگر این است که ایشان نیروهایی را در استانها انتخاب کرده که پیشینه سیاسی داشته و بیشتر دنبال فعالیتهای انتخاباتی هستند و این مطلوب ما نمایندگان مجلس نیست.
اغلب نمایندگان مجلس و برخی از کارشناسان آموزشی معتقدند که وزیر آموزش و پرورش تحرک کافی را برای اداره این وزارتخانه ندارد. آنها میگویند که او در استیفای حقوق معلمان ناموفق است و نتوانسته آن طور که باید و شاید آنها را راضی نگه دارد و از طرفی دیگر انتصابهای او را در استانها بسیار سیاسی و معارض با خواسته نمایندگان میدانند.
برخی کارشناسان دیگر نیز معتقدند که مدیران ضعیف فانی در ساختمان قرنی همچون بطاحی، معاون پشتیبانی او قدرت چانهزنی در دولت برای دریافت بودجه بیشتر در این وزارتخانه و پرداخت مطالبات مالی معلمان را ندارد و همین مسئله موجب دور باطل کارتهای زرد وزیر شده است. درست یا غلط، فانی دو کارت زرد جدید گرفته و دوباره روی لبه تیغ استیضاح قرار گرفته است.
سوشیانت آسمانی