سرمـــایهگذاری مستقیم خارجی یکی از اصلیترین نمودهای "جهانی شدن" است و امروزه اقتصاددانان و دولتها همگی بر اهمیت حیاتی سرمایهگذاری خارجی اتفاق نظر دارند. از دید آنها این مسأله به نیرویی، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، برای ایجاد طیف وسیعی از تحولات اقتصادی به حساب میآید.
کارشناسان و تحلیلگران اقتصادی بر این باورند که سرمایهگذاری خارجی میتواند ابزاری برای رشد و توسعه باشد و اغلب کشورها، به ویژه کشورهای در حال توسعه که امکانات اقتصادی کمتر و نقدینگی پایینتری دارند، برای اجرای طرحهای اقتصادی و رشد اقتصادی - صنعتی خود، به دنبال جذب سرمایههای خارجی هستند. بدین سبب سرمایهگذاری خارجی دارای ابعاد سیاسی و اقتصادی وسیعی است.
با وجود اهمیت سرمایهگذاری مستقیم خارجی در فرآیند حرکت به سمت اقتصاد جهانی، متأسفانه سهم ایران از سرمایهگذاری مستقیم خارجی جهان بسیار ناچیز بوده است اما روز گذشته رییس کل سازمان سرمایهگذاری پیشبینی کرده که در سال ۹۴ بیش از ۷ میلیارد دلار طرح مصوب و دارای مجوز سرمایه خارجی مستقیم جذب خواهد کرد. خزاعی مدعی است از اجرای برجام بیش از دو هفته نمیگذرد اما پیشبینی میکنیم که در سال ۹۴ بیش از هفت میلیارد دلار طرح مصوب و دارای مجوز سرمایه خارجی مستقیم جذب خواهند کرد.
این ادعای وی در حالی مطرح شده که تا پیش ازاین گزارش سازمان آنکتاد از کاهش ۳۱ درصدی آمار سرمایهگذاری خارجی در کشور نسبت به سال گذشته خبر داده بود. در همان زمان سازمان سرمایهگذاری و کمکهای فنی و اقتصادی درتشریح دلایل این مساله اعلام کرد که آمار منفی سرمایهگذاری خارجی در کشور از دولت قبل آغاز شده است و رقم ۲ میلیارد و ۱۰۵ میلیون دلار سرمایهگذاری که در سال گذشته در کشور انجام شده، یک دستاورد به حساب میآید.
با وجود این موارد روز گذشته خزاعی مدعی شد که جذب سرمایهگذاری این طرحها عمدتا در حمل و نقل، صنعت، گردشگری و کشاورزی خواهد بود و پیش بینی کرد که در سال ۹۵ و یا ۲۰۱۶ میلادی ظرفیت کشور برای جذب فاینانس خارجی بین ۴۵ تا ۵۰ میلیارد دلار باشد.
معاون وزیر اقتصاد تبیین این رقمها براساس گفتوگوها و مذاکراتی میداند که مراحل ابتدایی و مقدماتی را گذراندهاند و جواب خواهد داد و قابل دسترسی است و ما مشکلی برای تامین آن نمیبینیم.
به گفته وی این رقم برای واردات کالا و خرید نیست بلکه فاینانسهایی است که پس از طی مراحل قانونی همچون اخذ مجوز از هیئت دولت، شورای اقتصاد و دستگاههای ذیربط برای کشور وجود دارد.
خزاعی گفت: البته تاکید ما جذب این فاینانسها در طرحهای زیربنایی و به صورت خودگردان است تا از محل اجرای این طرحها بازپرداخت اقساط ان نیز صورت گیرد.
خزاعی با اشاره به فعالیت کمیته تحریم ایران در شورای امنیت گفت: این کمیته کاملا منحل شده است. کمیته تحریم ایران در شورای امنیت تمام حرکتهای اقتصادی ایران و حتی نقل و انتقالات کمپولی و مالی را در نظر داشت.
وی گفت: برخی از افراد به خاطر نقل و انتقالات کوچک پولی با ایران موجب پیگرد سیاسی و امنیتی آمریکا و دیگر اعضای این کمیته قرار میگرفتند.
رئیس کل سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران و معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: این کمیته به نیمی از کشورهای دنیا آدم میفرستاد و بر هر نوع اطلاعات اقتصادی و نقل و انتقالات پولی ایران نظارت میکرد که خوشبختانه با رفع تحریمها و اجرای برجام این کمیته چند هفته است که کاملا منحل شده است.
رییس کل سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران و معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به رفع تحریمها و اشتیاق سرمایهگذاران خارجی برای سرمایهگذاری در ایران گفت: ما به هر سرمایهگذاری خوشآمد نمیگوییم.
خزاعی افزود: سرمایهگذاری مطلوب و مورد نظر ما سرمایهگذاریای است که ارزش افزوده در کشور ایجاد کند که منجر به ایجاد اشتغال، افزایش صادرات و انتقال فناوری به داخل کشور شود. وی گفت: نگاه ما این است که سرمایهگذاری خارجی حتماً اهداف اقتصادی مقاومتی ابلاغی رهبر معظم انقلاب را محقق کند.
خزاعی با بیان اینکه اقتصاد مقاومتی سرلوحه کار دولت و سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران است افزود: ۱۱ برنامه ملی در چارچوب اقتصاد مقاومتی تعریف شده است.
وی با بیان اینکه کارگروه ویژهای به عنوان برونگرایی اقتصادی به مسئولیت وزارت امور اقتصادی و دارایی در همینباره تشکیل شده است گفت: درصدد هستیم مجموعه فاینانسها و سرمایهگذاری را طوری تنظیم کنیم که در این چارچوب قرار بگیرد.
خزاعی با اشاره به اینکه اولویت دیگر ما این است که اول سرمایهگذاری داخلی تقویت شود و بعد پذیرای سرمایهگذاری خارجی باشیم، اظهار داشت: معتقدیم باید اول فرش قرمز را برای سرمایهگذار داخلی پهن کنیم. خزاعی با بیان اینکه ما بینیاز به سرمایهگذاری خارجی نیستیم افزود: اما اگر در سرمایهگذار داخلی موفق نباشد، اثرات آن بر سرمایهگذاری خارجی نیز تحمیل خواهد شد.
وی حرکت از تجارت به سمت سرمایهگذاری را دیگر اولویت دولت و دستگاه متبوع خود خواند و گفت: باید به جای آنکه از سرمایهگذاری خارجی برای ورود صِرف کالا به کشور استفاده شود به سمتی برویم که برندها و شرکتهایی که کالاهای عمده به ما میفروشند بخشی از تولیدات خود را به داخل کشور منتقل و با کار ایرانی آنها را در داخل کشور تولید کنند و به کشورهای دیگر نیز صادر شود.
رییس کل سازمان سرمایهگذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران و معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: در جذب فاینانس خارجی اولویت دولت این است که به سمت فاینانس خودگردان برویم یعنی بار استقراض دولت را افزایش ندهیم.
خزاعی در ادامه افزود: در مذاکرات نیز به طرفهای خارجی گفتهایم که ما از فاینانس استقبال میکنیم اما باید به سمت طرح هایی، فاینانس را هدایت کرد که بازپرداخت فاینانس را خود این طرحها تضمین و تأمین کند.
وی گفت: به روال گذشته که ما وام میگرفتیم و اقساط آن را در بودجه سالانه میگذاشتیم و دولت آن را پس میداد دیگر نخواهد بود و دست ما در این زمینه بسته است مگر اینکه طرح خاصی در دولت و شورای اقتصاد مصوب شود و مجوز ویژه بگیرد.
خزاعی افزود: اولویت دیگر ما در پذیرش فاینانس خارجی آن است که سعی شود در طرحهای زیربنایی کشور سرمایهگذاری شود.
وی گفت: اگر هر بشکه نفت را معادل ۲۵ دلار حساب کنیم با جذب یک میلیون دلار سرمایه خارجی معادل ۳۵ هزار بشکه نفت فروختهایم بنابراین با توجه به نوسانات شدید قیمتهای نفت جذب سرمایهگذاری خارجی در اولویت ما قرار دارد.
خزاعی از وضع ایران در بانک زیرساخت آسیا که چین آن را تأسیس کرده خبر داد و افزود: جمهوری اسلامی ایران با بیش از دو درصد سهم جز سهامداران قابل نام و ذکر این بانک است و از دو هفته پیش در اولین جلسه افتتاحیه آن شرکت کردایم.
وی با بیان اینکه ایران در گروه روسیه، قزاقستان، تاجیکستان این بانک قرار گرفته است گفت: با توجه به سهم این کشورها ما در بین ۱۲ گروه این بانک از نظر حجم رأی و سهم در رده دوم بعد از چین قرار داریم. وی افزود: در دوران پساتحریم در نظر داریم تا رتبه اعتباری کشور از ۷ فعلی به ۵، سپس به ۴ و ۳ تقلیل یابد.
وی از حل و فصل تسویه معوقات بانکهای ایران که به خاطر تحریمها نمیتوانستند اقساط خود را بپردازند خبر داد و گفت: قرار شد ظرف یک سال آینده این معوقات که حدود دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار است و رقم قابل توجهی نیست تسویه شود. کل معوقات ما کمتر از مطالبه ما از شرکت شِل است.