آذر ماه سال گذشته بود که ۷۰ نماینده مجلس پای طرحی را امضا کردهاند که در صورت تصویب، مجازات اعدام قاچاقچیان مواد مخدر در قانون حذف میشد اما این طرح موافقان و مخالفان زیادی داشت و هنوز هم دارد، موافقان از حمایت از خانوادههای بیسرپرست قاچاقیانی دم میزنند که بعد از اعدام سرپرستشان رها میشوند و دچار آسیبهای اجتماعی عدیدهای خواهند شد اما مخالفان از ترس افزایش میزان قاچاقچیان با لغو این حکم سخن گفته و در لفافه عنوان میکنند که اصل این طرح برای دل خوش کنی نهادهای حقوق بشری بینالمللی مطرح شده که خوشایند ما نیست.
اما در کنار این موافقتها و مخالفتهای کارشناسان و نمایندگان نهادی که به جز مجلس باید نظر دهد قوه قضائیه است و این قوه هم چند روزی است که درباره این موضوع نشستهایی را برگزار کرده و البته هنوز خروجی خود را اعلام نکرده است هر چند که در همان موقع جسته و گریخته از زبان افرادی چون دادستان کل کشور و سخنگوی قوه قضائیه شنیده بودیم که با اصل این طرحها که آن را کارشناسی نمیدانستند مخالفتهایی وجود داشت.
یادمان است که در همین راستا حجتالاسلام اژهاي در نشست خبري خود گفته بود که" اگر طرح جامعی درباره قاچاقچیان مواد مخدر آورده شود که جوانان ما با این مواد مواجه نشوند و مشکلات کشور در این خصوص کمتر شود آن موقع میتوان در مورد حذف اعدام قاچاقچیان تصمیم گرفت. به نظر شخصی بنده حذف مجازات اعدام برای قاچاقچیان مواد مخدر در شرایط کنونی به ضرر
کشور است."
اما در همین اوصاف گاه اخباری مخابره میشود که کاممان را تلخ میکند وقتی خبر میرسد که قاچاق مواد مخدر ۴۰ درصد افزایش داشته است! چطور میشود درباره حذف اعدام این بلای خانمان سوز حتی فکر کرد؟!
رئیس دادگاه انقلاب:
با حذف کامل اعدام قاچاقچیان مخالفم
اما در همین زمینه یکی دیگر از درون قوه قضائیه روز گذشته اظهارنظری داشت که به نظر میرسد میتوان آن را به اکثر حقوقدانان و قضات این قوه بسط داد. رئیس دادگاه انقلاب تهران با تأکید بر تعدیل و نه حذف کامل اعدام قاچاقچیان موادمخدر گفت: مجازات اعدام در حمل مسلحانه یا حمل تشکیلاتی و گسترده باید به جای خود باقی بماند.
حجتالاسلام موسی غضنفرآبادی که از پیشنهاددهندگان طرح تغییر در مجازات اعدام قاچاقچیان موادمخدر در دوره قبل مجلس شورای اسلامی بود، در گفتوگو با تسنیم، درباره ادامه پیگیری این طرح و اینکه به نظر میرسد موافقتی کلی بین مسئولان برای اجرای این موضوع وجود دارد اظهار داشت: بحث من تعدیل در اعدام بود نه حذف کامل آن. نظر من این بود که حمل مسلحانه مواد مخدر، حمل گسترده و توزیع موادمخدر و موارد اینچنینی اعدامش باقی بماند و بقیه موارد حبس ابد باشد.
رئیس دادگاه انقلاب تهران با تأکید بر اینکه البته این تعدیل و تغییر قانون هم باید با اصلاح ساختار فعلی زندان و زندانبانی همراه باشد گفت: نباید اینگونه باشد که هرکس حبس ابد داشت مثلا بعد از ۱۸ سال حبس آزاد شود. شیوه اجرای حبس به ویژه حبسهای طولانی باید اصلاح شود.
عضو سابق کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه با حذف کلیت اعدام این محکومان مخالف هستم گفت: مجازات اعدام قاچاقچیان موادمخدر باید تعدیل شود. مثلا مجازات اعدام در حمل مسلحانه یا حمل تشکیلاتی و گسترده باید به جای خود باقی بماند. آنهایی که توزیع میکنند و به صورت تشکیلاتی و شبکهای کار میکنند باید اعدام شوند. اما آن کس که فریب خورده و حتی ۳۰ گرم هروئین همراه دارد یا جوانی که هنوز به ۳۰ سالگی نرسیده و یک بار مرتکب جرم شده، نباید اعدام شود. حبس ابد هم البته جرم سنگینی است ولی نه به شیوه فعلی که در حال اجراست. اجرای محکومیتهای طولانی حبس در حال حاضر اینگونه است که محکومان اینچنینی، چند سال در حبس میمانند و بعد چند سال از رأی باز استفاده میکنند و در نهایت آزادی میشوند.
سیاستهای کیفری تغییر پذیرند
غضنفرآبادی با تأکید بر اینکه اگر قرار است چنین اصلاحاتی در مجازات اجرا شود، زیرساختها هم باید فراهم شود گفت: وقتی چنین چیزی تصویب شد همه زیرساختها و قوانین باید متناسب با آن اصلاح شوند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا نگرانیای بابت اینکه این نوع تغییرات در مجازات اعدام ابزار و اهرمی برای اعمال برای فشارهای نهادهای بینالمللی به بهانههای مختلف از جمله حقوق بشر وجود ندارد؟ گفت: نه چنین چیزی نیست. خودشان(نهادهای بینالمللی) هم در برخی کشورها چنین مجازاتهای سنگینی دارند. همیشه سیاستهای کیفری قابل تغییر هستند.
رئیس دادگاه انقلاب تهران در پاسخ به این سوال که با تفسیر شما از انجام این تعدیل و تغییر مجازات اعدام قاچاقچیان، چه میزان از اجرای مجازات اعدام کاسته میشود گفت:ما باید حالت بازدارندگی را حفظ کنیم و حتی تشدید کنیم. اگر این شیوه تغییر کند حتما بازدارندگی خواهد داشت. بحث دوم این است که فکر میکنم درصد قابل توجهی از اعدامها با این اقدام منتفی میشود.
غضنفرآبادی درباره اینکه اگر قاچاقچیان موادمخدر اعدام نشوند، اجرای حبس بلند مدت هم با شرایط فعلی اجرای محکومیتها شاید چندان بازدارندگی نداشته باشند خاطرنشان کرد: قطعا باید در این زمینه فکر کنیم. باید در جاهای دیگر از این محکومان استفاده باشد و اجرای محکومیت حبس آنها صرفا نباید محدود به خوردن و خوابیدن در زندان باشد. این تغییرات نیاز به تحقیق دارد؛ استفاده در برخی کارهای سخت از جمله این تدابیری است که باید اندیشیده شود. این محکومان باید کار سخت را هم داشته باشند.
وی درباره اینکه آیا اجرایی شدن تعدیل در مجازات اعدام قاچاقچیان را در کوتاهمدت متصور هستید گفت: بررسیهای این کار و جمعآوری نظرات کارشناسان و همه گروههای صاحبنظر طول میکشد و فعلاً صرفاً در حد یک طرح است.
حال باید منتظر ماند و دید مسئولان تشخیصشان در شرایط کنونی کشور چه خواهد بود آیا قرار است اعدام قاچاقچیانی را که هر روز با زندگی جوانان کشور بازی می کنند حذف شود یا بازتعریفی از کلمه قاچاقچی ارائه شود و یا تلاشی شود تا احیانا دل نهادی به اصطلاح حقوق بشر بینالمللی را خوش کنیم که سراسر قصور است و کوتاهی و با رفتارهای عجیب و غریب خود آبروی حقوق بشر را به خطر انداخته است هر چند که پیشنهاد دهندگان این طرح خود را از توجه به خواسته حقوق بشر بینالملل مبری میدانند و صرفا توجه به خانواده اعدامیان را دلیل مطرح کردن خواسته خود میدانند اما عدهای از حامیان این طرح گوشه چشمی هم به خواسته این نهاد نگاه میکنند! چیزی که باید تکلیف آن کاملا مشخص شود و بعد درباره این قانون داخلی کشور تصمیم نهایی گرفته و به نوعی مصلحت کنونی کشور مورد توجه قرار گیرد.
سوشیانت آسمانی