حال هوا خوب نیست، هر گوشهای از ایران عزیز با چالشی زیستشهری مواجه شده و هنوز ابتکاری برای درمان آن یافت نشده است. ریزگردها که از شرق به غرب از جنوب به شمال میتازند و حتی گاهی نفس قلب کشور را به شماره میاندازند! خشکسالی هم امان مردم را بریده است اما هنوز از ابتکار، عملی برنیامده تا راهگشا باشد.
زمستان و وارونگی، تابستان و ریزگرد، پاییز و بهارهای سیلابی امان حاشیهنشینها را بریده اما... حالا خبر میرسد که اینبار نوبت مردم غرب کشور است که در هوای آلوده به ذرات ریزگرد تنفس کنند و منتظر رحمت آسمان باشند تا شاید بتوانند نفس بکشند! از صبح دیروز گزارش شد که هوای کرمانشاه و ایلام با ورود گرد و غبار در وضعیت بحران قرار گرفته و ادارات ایلام نیز ساعت ۱۲ تعطیل شدند.
ثریا قربانی رئیس اداره نظارت و پایش ادارهکل محیطزیست استان کرمانشاه گفت: میانگین ۸ ساعته گرد و غبار موجود در هوای استان از بامداد دیروز تاکنون به ۵۴۱ میکروگرم بر مترمکعب رسیده که بیانگر وضعیت بحران است. وی افزود: میزان ریزگردها در هوای استان هم اکنون ۵۷۰ میکروگرم بر متر مکعب هوا است.
اما احمدی کارشناس اداره کل هواشناسی استان کرمانشاه هم درباره حال هوای کرمانشاه در بعدازظهر چهارشنبه هم گفته که اکنون (عصر دیروز) دید افقی در قصر شیرین ۸۰۰متر، سر پل ذهاب ۵۰۰ متر، سومار ۷۰۰ متر، جوانرود هزار متر، اسلامآباد غرب، تازه آباد و گیلانغرب ۲ هزار متر و شهر کرمانشاه ۵ هزار متر است.
اما طبق اعلام مدیر ملی مقابله با پدیده گرد و غبار جبهه جدید گرد و غبار از عراق وارد کشور شده است. ضیاءالدین شعاعی با اعلام اینکه میزان غلظت گرد و غبار در ایلام ۷۶۰ گزارش شده که ۵ برابر حد مجاز است، گفت: جبهه نه چندان قوی گرد و غبار از شمال عراق و مختصری از مرز سوریه و عراق شکل گرفته بود چون جهت وزش باد شمال غربی بود به سمت ایران آمد و استانهای جنوب غربی ما را تحت تأثیر قرار داد.
وی ادامه داد: گرچه در استان اهواز هم تا حدودی گرد و غبار ظاهر شد ولی روند افزایشی از نیمه شب تا ۱۰ صبح ادامه داشت به گونهای که کمیته بحران ساعت کار ادارات در استان ایلام را به ساعت ۱۲ کاهش داده بود چون احتمال میداد این وضعیت تشدید شود.
اما این همه ماجرایی نیست که بر محیطزیست کشور حاکم شده، از طرفی مردم سیستان که بادهای ۱۲۰ روزه حیات بخش، به دلیل خشکی هامون به بلای جانشان تبدیل شده بود حالا دارند ماهیهای مرده را دور میریزند و حالشان خوب نیست.
ارسال ۵۰۰ تن ماهی خشک به کارخانههای پودر ماهی
بر این اساس طی چند روز گذشته بر اثر توفانهای مداوم، افزایش دمای هوا و تبخیر آب رودخانه، شاهد جان دادن هزاران قطعه ماهی در سیستان بودیم که عزم جزم اقشار مختلف مردم در نجات بسیاری از آنها موثر بود. فارس نوشته که طی چند روز اخیر شاهد بسیج همگانی اقشار مختلف برای جمعآوری و نجات ماهیها از بستر هامون صابوری بودیم، در این میان با توجه به افزایش دما و تبخیر آب بسیاری از ماهیها تلف شده بودند که با هدف ارسال به کارخانجات پودر ماهی جمعآوری شدند.
مدیرکل شیلات سیستان در این زمینه اظهار کرد: بر اثر قطع آب رودخانه هیرمند در ماه گذشته، وزش تندبادهای ۱۲۰ روزه و دمای بالای هوا، خشک شدن تدریجی دریاچه هامون به ویژه در هامون صابوری که امکان رهاسازی آب به آنجا نیست، اتفاقی اجتنابناپذیر است.
محبعلی سیستانی افزود: به دنبال این موضوع از ماه گذشته گروههای صیادی را برای صید و جمعآوری ماهیها ساماندهی کردیم و به بسیاری از صیادان امکانات لازم برای جمعآوری ماهیها تحویل شده بود.
این مسئول ادامه داد: طی چند روز اخیر و به دنبال توفانهای مداوم و تبخیر شدید آب، ماهیهای دریاچه و بسیاری از ماهیها که در خاک افغانستان هم بود به سمت هامون صابوری روانه شد.
وی گفت: برای جمعآوری ماهیهای زنده و خشک شده یک بسیج همگانی صورت گرفت و صیادان و تشکلهای مردم نهاد با همکاری یکدیگر برای جمعآوری ماهیها اقدام کردند.
سیستانی بیان کرد: ماهیهای خشک شده با هدف ارسال به کارخانههای پودر ماهی در سایر استانها و ماهیهای زنده نیز با هدف انتقال به استخرهای پرورش ماهی جمعآوری شد. وی ادامه داد: در این میان بسیاری از ماهیها که به وزن نرمال رسیده بودند به بازار مصرف عرضه شدند.
مدیرکل شیلات سیستان گفت: حدود ۸۰ درصد نیاز کشور به پودر ماهی از طریق واردات تامین میشود که جمعآوری این ماهیها و ارسال آنها به کارخانههای پودر ماهی یک فرصت اقتصادی برای صیادان است.
این مسئول افزود: پیشبینی میشود امسال بیش از ۵۰۰ تن ماهی خشک جمعآوری و به کارخانههای پودر ماهی ارسال شود. وی گفت: با توجه به این سه روش بهرهبرداری دیگر نمیشود گفت ماهیها تلف شدهاند زیرا صیادان بهرهبرداری لازم را حتی از ماهیهای خشک شده میکنند.
سیستانی بیان کرد: در حال حاضر بیش از ۱۵۰۰ استخر بتنی دو منظوره پرورش ماهی و حدود ۲۰۰ هکتار نیز استخرهای خاکی در سیستان و بلوچستان فعال است.
حال باید دید چه ابتکاری برای کمک به مردمی که از بیتدبیری و بیبرنامگی عدهای سرمایهشان را به پودر تبدیل میکنند خواهد شد و در کنار آن آیا به جز نابودی داعش!! راهی برای پایان بخشیدن به ریزگردها پیدا میشود و یا سازمان محیط زیست میخواهد همچنان صدای آنهایی که بارها و بارها گفتهاند حاضرند در مسیر نابودی گرد و خاکها گام بردارند نشنوند و همچنان مسیر قبلی را طی کنند.
مائده شیرپور