این روزها در حالی که تنها ۷ ماه به انتخابات ریاست جمهوری و پایان دولت یازدهم باقی مانده است زمزمههایی مبنی بر تغییر کابینه شنیده میشود.
این در حالی است که بر خلاف انتظار افکار عمومی به نظر میرسید که این تغییر در حوزه اقتصاد روی نخواهد داد و حتی علیرغم درخواست اصلاحطلبان، تغییر وزیر ساختمان فاطمی نیز به نتیجه نرسید. براساس شنیدههای رئیسجمهور در سال پایانی دولت یازدهم تصمیم به تغییر در سه وزارتخانه آموزش و پرورش، ورزش و جوانان و فرهنگ و ارشاد اسلامی گرفته است.
رئیسجمهور روحانی به جنتی، گودرزی و فانی اعلام کرده است که از سمت خود استعفا بدهند. این استعفا بعد از مشخص شدن گزینههای اصلی رئیسجمهور برای این سه وزارتخانه به طور رسمی اعلام خواهد شد. گزینههای جانشینی این سه وزیر هنوز مشخص نشده است.
از سوی دیگر برخی از منابع خبری نیز میگویند: در آینده نزدیک ۳ وزارتخانه مهم ارشاد، آموزش و پرورش و ورزش و جوانان در دولت ترمیم شده و در حوزه صنعت و اقتصاد نیز تغییراتی صورت میگیرد. این منبع آگاه همچنین افزود: تغییرات در یک یا دو جایگاه ارشد دولتی نیز شامل این تغییرات خواهد بود.
در سه سال و اندی که از عمر دولت روحانی گذشته است رئیسجمهور روحانی ترجیح داده هیچ یک از اعضای کابینه خود را تغییر ندهد. او از زمان رای اعتماد مجلس به وزرایش به آنها اعتماد کرده است و لقب دولت باثبات را به نام خود ثبت کرد.
دولت روحانی در این زمان تنها شاهد یک تغییر بود و آن هم استیضاح وزیر علوم بود که روحانی را مجبور کرد در راس وزارت علوم تغییر ایجاد کند و فرهادی را جانشین فرجیدانا کند.
این روزها اما بحث استعفای وزیر ارشاد مطرح است. جنتی گفته است طی روزهای آینده وضعیت او و وزارت ارشاد مشخص خواهد شد. اگر استعفای جنتی از سوی روحانی پذیرفته شود، این اولین تغییر در دولت روحانی در سطح وزراست.
تغییر و ترمیم کابینه
تغییر و ترمیم کابینه همواره از موضوعاتی است که دولتها در پس زمان به آن فکر میکنند، شاید یکی از جدیترین ترمیمها در دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد انجام میشد چراکه خود او داعیهدار این حرکت بود و میگفت با وزرا عهد اخوت نبسته است و همیشه همه اعضای کابینه باید خود را موقتی بدانند و این حرکت هم چندینبار در هر کابینه انجام شد.
در این میان بسیاری از کارشناسان بر این باورند که تغییرات در بدنه دولت باعث امیدواری مردم به آینده و کسب رای بیشتر برای شخص روحانی به عنوان رئیسجمهوری در انتخابات سال ۹۶ میشود. این گروه میگویند در صورت ثبات و تداوم وضع موجود مردم ممکن است رویکردشان نسبت به رئیسجمهورعوض نشود و این تغییرات باید در همه سطوح انجام شود و روحانی چارهای دیگر ندارد و باید تغییرات را انجام دهد.
گروه دیگر نیز نظری متفاوت دارند و معتقدند که تا ضرورت خاصی ایجاب نکند لزوم تغییر هم در دولت معنا ندارد.
فشار از سوی منتقدان
این درحالی است که بسیاری میگویند منتقدان دولت مسبب این تغییرات هستند. آنها جنجالهای اخیر علیه برگزاری کنسرتها و مسابقه فوتبال ایران و کره جنوبی را نمونهای از این فشارها دانستند و بر این عقیده هستند که منتقدان دولت تمرکز خود را بر روی انتخابات ریاست جمهوری پیشرو قرار داده و با استفاده از اهرم فشار در حوزههای فرهنگی و اجتماعی میخواهند این تصویر را از روحانی رئیسجمهوری ایران به رایدهندگان ارائه دهند که وعدههای او درباره گشایش فضای اجتماعی و فرهنگی در ایران توخالی بوده است و او نتوانسته کار درخوری انجام دهد.
از سوی دیگر این عده میگویند تغییر وزرا در این شرایط جایز نیست چراکه وزرای جدید در این بازه زمانی نه تنها نمیتوانند اقدامی را انجام دهد، بلکه این جابهجایی سبب جشن و پایکوبی جریان مقابل نیز خواهد شد. همچنین ممکن است که وزرای جدید همگام با جریان مقابل دولت گام بردارند و دولت را در ماههای پایانی عمر خود با مشکل مواجه سازند.
اگرچه ترميم جدي در كابينه ميتواند يكي از نشانههاي اظهارات غيرواقعي رئيسجمهور درباره كابينه باشد. وزرايي كه ابتدا به عنوان ژنرالهاي دولت معرفي ميشدند، حالا يا در معرض استيضاح هستند يا گمانهزني بركناريشان به گوش ميرسد.
اما آنچه که مسلم است این است که این شمارش معکوس برای تغییر در کابینه نه از سوی منتقدان بلکه از سوی اصلاحطلبان برای تغییر کابینه به دولت آغاز شده است. این گروه بارها در سخنان خود تاکید کردهاند که دولت روحانی به استراتژی جدیدی برای حضوری نوین در سپهر سیاسی ایران نیاز دارد و لزوم این کار تحقق کابینه است.
این گروه تصریح کردهاند که خواستههای آنان که یکی از آن خواستهها حضور در تیم روحانی است فراهم نشده و تنها با رویکردی که خواستههای آنها را اجابت کند حاضر به حمایت از روحانی در انتخابات آتی هستند.
چندی پیش محمدرضا عارف رئیس فراکسیون امید تاکید کرد که اگر رئیسجمهور نسبت به ترمیم کابینه تصمیمگیری کند بسیار بهتر از آن است که مجلس بخواهد وزیری را استیضاح کند. وی با اشاره به انتقاد برخی اصلاحطلبان نسبت به عملکرد برخی وزرا و ضرورت تغییر در کابینه دولت گفت: بحث ترمیم کابینه برعهده دولت است که امیدوارم رئیسجمهور هرچه سریعتر موضع خود را در این زمینه روشن کند.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه انتقاد سازنده یک ضرورت است، اظهار داشت: انتقاد با سازوکاری سازنده و تأثیرگذار نسبت به تمام دولتها و افراد را وظیفه خود میدانیم.