اعضای اصلی ائتلاف ضد داعش به رهبری آمریکا دیروز در دانمارک دیدار کردند در حالی که روند تحولات از طراحی آنان برای بحرانسازی در منطقه بویژه علیه سوریه حکایت دارد.
گرچه مقامات هشدار میدهند اقدامات نظامی همچنان تا مدتی ادامه خواهد یافت، آنها به طور کلی درباره پیشرفت و شتاب گرفتن روند شکست داعش خوشبین هستند. داعش حالا و پس از ماهها نبرد خیابانی سخت، کنترل بخش بزرگی از شهر موصل را در عراق از دست داده است و در سوریه نیز عمدتاً در شهر رقه - مرکز اصلی این گروه تروریستی - منزوی شده است. جیم متیس، وزیر دفاع آمریکا و همتای دانمارکی وی «کلاوس جورج فردریکسون» در زمره سران ارشد ۱۵ کشوری هستند که در نشست دیروز سهشنبه شرکت کردند.
متیس پیش از رسیدن به دانمارک در این خصوص به خبرنگاران گفت: «قصد داریم به آینده نگاه کنیم و ببینیم به چه چیز دیگری نیاز داریم.» به گفته یک مقام ارشد دولت آمریکا، پلیس بینالملل از زنده بودن ۱۴ هزار تروریست خارجی که به سوریه سفر کرده اند خبر میدهد. بیشتر این افراد اهل تونس و عربستان سعودی هستند. به گفته این مقام که نخواست نامش فاش شود، هزاران نفر از اروپا به سوریه سفر کردهاند و کشور مبدأ حدود ۱۰۰ نفر از آنها نیز دانمارک بوده است. پلیس بینالملل به ائتلاف ضد داعش پیوسته است و شصت و هشتمین عضو آن محسوب میشود. این ائتلاف، پاییز سال ۲۰۱۴ کار خود را آغاز کرد. این ائتلاف تاکنون هزاران نفر از غیرنظامیان سوریه و عراق را قتلعام کردهاند. در ادامه سیاستهای بحرانساز امریکا، همزمان با تأکید مقامات اردن برای دفاع از مرزهای این کشور در عمق خاک سوریه، برخی منابع از تحرکات نظامی آمریکا، انگلیس و اردن در مرز سوریه خبر دادند. این منابع گفتند که تانکهای انگلیسی نوع «چلنجر» به همراه ۲ هزار و ۳۰۰ فرد مسلح و تعدادی بالگردهای نوع «کبرا» و «بلک هاوک» و نزدیک به ۴ هزار فرد مسلح که در اردن آموزش دیدهاند، در اطراف مرز سوریه حضور دارند.
شبکه المیادین گزارش داد که پایگاههای اردنی برای نیروهایی که قصد ورود به بیابانهای اردن را دارند، در نظر گرفته شده است و در این عملیات گردانهای توپخانه سنگین، موشکاندازهای آمریکایی نوع «هرماس» مشارکت دارند و این عملیاتها با حمایت هوایی و هلیبرن یک گروه از نیروی هوایی آمریکا در پایگاه الأزرق با همراهی بالگردهای هلندی و بحرینی جهت حمایت از نیروهای پیادهنظام صورت میگیرد.
در این میان هیأت عالی اطلاعاتی-نظامی ترکیه شامل رئیس ستاد مشترک ارتش و رئیس اطلاعات این کشور، در کاخ سفید با دونالد ترامپ و مقامهای ارشد آمریکایی دیدار کرده است. این سفر در حالی انجام شده که ترکیه، ایران و روسیه پنجشنبه هفته گذشته در «آستانه»، توافقی را برای ایجاد مناطق «کاهش تنش» در سوریه امضا کردند.
منابع رسانهای میگویند بررسی ایجاد مناطق «کاهش تنش» در سوریه، در دستور کار دیدار رئیسجمهور ترکیه با امیر کویت قرار دارد. بنابر اعلام دفتر رسانهای ریاست جمهوری ترکیه، بخش اعظمی از دستور کار دیدار اردوغان با شیخ «صباح الاحمد الجابر الصباح» امیر کویت بر روی مسائل منطقهای از جمله بحران سوریه و فعالیت بیشتر آنکارا در شورای همکاری خلیج فارس متمرکز است.
خبر دیگر آنکه وزیر دفاع آمریکا اعلام کرد که واشنگتن قصد دارد تا جزئیات توافق اخیر آستانه درباره ایجاد مناطق کاهش تنش در سوریه را به دقت بررسی کند. وزیر دفاع آمریکا در ادامه گفت: «بنابراین، ما این پیشنهاد [روسیه] را به دقت بررسی میکنیم و ببینیم آیا عملی است یا خیر».
در این میان «استفان دیمیستورا» نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه بامداد دیروز سهشنبه اعلام کرد که در حال تدارک گفتوگوهای صلح میان دولت سوریه و معارضان در ژنو در تاریخ ۱۶ ماه می (۲5 اردیبهشتماه) است. «ولید معلم» وزیر امور خارجه سوریه نیز روز دوشنبه اعلام کرده بود که دمشق به طرح روسیه برای ایجاد چنین مناطقی پایبند است البته در صورتی که معارضان مسلح نیز از آن پیروی کنند.
روسیه، ترکیه و ایران روز پنجشنبه یادداشت تفاهمی را درخصوص ایجاد ۴ منطقه کاهش تنش در سوریه به عنوان بخشی از گفتوگوهای صلح سوریه در آستانه به امضا رساندند.
وزیر خارجه قطر ضمن تأکید بر اینکه توافقنامه آستانه گامی مثبت است، گفت که البته این توافقنامه جایگزین انتقال سیاسی در سوریه نیست. «محمد بن عبدالرحمن آل ثانی» پس از دیدار با «ریکس تیلرسون» همتای آمریکایی خود در واشنگتن گفت که توافقنامه آستانه گامی مثبت است.
وی اظهار داشت که «اینکه مناطقی برای کاهش تنش وجود داشته باشد، خوب است اما این مسئله باید گامی در جهت دستیابی به راهحل بحران باشد نه اینکه بهانهای برای به تأخیر انداختن این راهحل و تعویق مسئله انتقال سیاسی قرار گیرد».