مذاکرات هسته‌ای میان جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۴ در وین در حالی در جریان است که علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در باب مذاکره مستقیم با تیم آمریکایی در وین عنوان کرده است که تا کنون ارتباط با هیئت آمریکایی حاضر در وین با مبادله نوشتار غیر رسمی انجام شده و نیازی به بیش از این نیز نبوده و نخواهد بود. این روش ارتباطی تنها زمانی با روش‌های دیگر جایگزین می‌شود که توافق خوب در دسترس باشد. پیش از این نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه کشورمان عنوان کرده بود که طرف آمریکایی از طرق مختلف پیام‌هایی را به ما می‌دهد که خواهان سطحی از مذاکرات مستقیم با ایران است. مذاکرات ما با ۱+۴ به طور مستقیم است و مذاکرات با آمریکا از طریق تبادل نوشتار و آقای مورا و یکی دو کشور عضو برجام در وین است. از این رو اینکه بعضا در برخی از کانال‌های مجازی منتشر می شود که ایرانی ها در حال مذاکره مستقیم با آمریکا هستند، صحت ندارد اما در عین حال اگر در روند مذاکرات به مرحله‌ای برسیم که رسیدن به یک توافق خوب با تضمین بالا لازمه‌اش این باشد که سطحی از گفت‌وگوها را با آمریکایی‌ها داشته باشیم این را هم نادیده نخواهیم گرفت. در همین حال مسئولان ایرانی عنوان کرده‌اند که آماده اجرای توافقات گذشته در باب آزادی زندانیان میان ایران و آمریکا می‌باشند.
این مواضع از سوی مقامات جمهوری اسلامی در حالی مطرح شده است که در باب آن چند نکته قابل توجه است نخست پیش شرط آماده بودن شرایط برای توافق خوب برای پذیرش گفت و گوی مستقیم با طرف آمریکایی در مذاکرات است. توافق خوب از نگاه جمهوری اسلامی یعنی لغو تمام تحریم‌ها و راستی آزمایی این لغو در کنار تضمین های عینی و عملی مبنی بر تکرار نشدن بدعهدی‌ها و خروج‌های گذشته از برجام است. تا زمانی که آمریکا و اروپا رسما در باب تحقق این اصول ضمانت نداده باشد معنای فراهم بودن شرایط توافق خوب ایجاد نشده است و لذا طرف آمریکایی نمی‌تواند خواستار ورود ایران به گفت و گوی مستقیم با این کشور در وین باشد. به عبارتی دیگر آمریکا زمانی که شرایط را برای بازگشتش به برجام فراهم ساخت آن زمان می‌تواند در جمع گروه ۱+۴ قرار گیرد و در غیر این صورت ایران هیچ عجله و برنامه‌ای برای پذیرش مذاکره مستقیم با آمریکا در وین در دستور کار ندارد. بر این اساس اعلام آمادگی ایران برای مذاکره مستقیم با تیم آمریکا در وین به معنای عقب نشینی از اصول اولیه اعلامی برای لغو تحریم‌ها و راستی آزمایی و ضمانت نمی‌باشد بلکه اقدامی برای محک میزان جدیت طرف مقابل در بیان ادعای آمادگی برای مذاکره مستقیم برجامی است که معیار آن نیز ضمانت دادن آمریکا و اروپا مبنی بر پذیرش و اجرای کامل سه شرط ایران است. دوم آنکه در باب تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا نیز نکته اساسی آن است که آمادگی جمهوری اسلامی در این زمینه نه برگرفته از ادعای افرادی همچون رابرت مالی مبنی بر پیش شرط بودن آزادی زندانیان آمریکایی برای آنچه بازگشت آمریکا به برجام نامیده‌اند بلکه برگرفته از اصل انسان دوستی و نوع دوستی و تعهد جمهوری اسلامی به حمایت از تمام اتباع خویش در سراسر جهان است که ایران از گذشته تا به امروز بر آن تاکید داشته است چنانکه همزمان با دور ششم مذاکرات وین نیز این مسئله مطرح و تهران آمادگی خود را برای تبادل زندانیان نه به عنوان بخشی از مذاکرات هسته‌ای بلکه به عنوان موضوعی جدا و انسان دوستانه اعلام داشت و این آمریکا بود که زیر میز توافقات اولیه صورت گرفته در این زمینه زد.
بر این اساس می‌توان گفت که مسائل مطرح شده در باب مذاکره مستقیم میان نمایندگان ایران و آمریکا در وین و یا تبادل زندانیان به منزله عقب نشینی ایران از اصول مذاکراتی از پیش اعلام شده‌اش در وین نمی‌باشد بلکه در کنار آزمودن میزان جدیت ادعای آمریکا برای به نتیجه رسیدن مذاکرات، گامی دیگر برای اجرای تعهدات جمهوری اسلامی در حمایت از تمام شهروندانش در سراسر جهان است که حلقه تکمیلی آن را نیز طرح‌های فراگیر دولت سیزدهم برای عبور و مرور آسان ایرانیان خارج از ایران به کشور است.
نویسنده: قاسم غفوری
این مواضع از سوی مقامات جمهوری اسلامی در حالی مطرح شده است که در باب آن چند نکته قابل توجه است نخست پیش شرط آماده بودن شرایط برای توافق خوب برای پذیرش گفت و گوی مستقیم با طرف آمریکایی در مذاکرات است. توافق خوب از نگاه جمهوری اسلامی یعنی لغو تمام تحریم‌ها و راستی آزمایی این لغو در کنار تضمین های عینی و عملی مبنی بر تکرار نشدن بدعهدی‌ها و خروج‌های گذشته از برجام است. تا زمانی که آمریکا و اروپا رسما در باب تحقق این اصول ضمانت نداده باشد معنای فراهم بودن شرایط توافق خوب ایجاد نشده است و لذا طرف آمریکایی نمی‌تواند خواستار ورود ایران به گفت و گوی مستقیم با این کشور در وین باشد. به عبارتی دیگر آمریکا زمانی که شرایط را برای بازگشتش به برجام فراهم ساخت آن زمان می‌تواند در جمع گروه ۱+۴ قرار گیرد و در غیر این صورت ایران هیچ عجله و برنامه‌ای برای پذیرش مذاکره مستقیم با آمریکا در وین در دستور کار ندارد. بر این اساس اعلام آمادگی ایران برای مذاکره مستقیم با تیم آمریکا در وین به معنای عقب نشینی از اصول اولیه اعلامی برای لغو تحریم‌ها و راستی آزمایی و ضمانت نمی‌باشد بلکه اقدامی برای محک میزان جدیت طرف مقابل در بیان ادعای آمادگی برای مذاکره مستقیم برجامی است که معیار آن نیز ضمانت دادن آمریکا و اروپا مبنی بر پذیرش و اجرای کامل سه شرط ایران است. دوم آنکه در باب تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا نیز نکته اساسی آن است که آمادگی جمهوری اسلامی در این زمینه نه برگرفته از ادعای افرادی همچون رابرت مالی مبنی بر پیش شرط بودن آزادی زندانیان آمریکایی برای آنچه بازگشت آمریکا به برجام نامیده‌اند بلکه برگرفته از اصل انسان دوستی و نوع دوستی و تعهد جمهوری اسلامی به حمایت از تمام اتباع خویش در سراسر جهان است که ایران از گذشته تا به امروز بر آن تاکید داشته است چنانکه همزمان با دور ششم مذاکرات وین نیز این مسئله مطرح و تهران آمادگی خود را برای تبادل زندانیان نه به عنوان بخشی از مذاکرات هسته‌ای بلکه به عنوان موضوعی جدا و انسان دوستانه اعلام داشت و این آمریکا بود که زیر میز توافقات اولیه صورت گرفته در این زمینه زد.
بر این اساس می‌توان گفت که مسائل مطرح شده در باب مذاکره مستقیم میان نمایندگان ایران و آمریکا در وین و یا تبادل زندانیان به منزله عقب نشینی ایران از اصول مذاکراتی از پیش اعلام شده‌اش در وین نمی‌باشد بلکه در کنار آزمودن میزان جدیت ادعای آمریکا برای به نتیجه رسیدن مذاکرات، گامی دیگر برای اجرای تعهدات جمهوری اسلامی در حمایت از تمام شهروندانش در سراسر جهان است که حلقه تکمیلی آن را نیز طرح‌های فراگیر دولت سیزدهم برای عبور و مرور آسان ایرانیان خارج از ایران به کشور است.
نویسنده: قاسم غفوری