با وجود سركوب شديد تظاهرات مردمي در عربستان سعودي، اعتراضات همچنان ادامه دارد و مقامات آل سعود از اين نگرانند كه دامنه تظاهرات از شرق به كل نقاط كشور سرايت كند.
گزارشها حاكيست در چند روز اخير هم بر شدت اعتراضات و هم بر تعداد تظاهركنندگان افزوده شده است. معترضان عربستاني كه اكثرا از اقليت شيعه اين كشور هستند ضمن تاكيد بر احقاق حقوق اجتماعي، مذهبي و سياسي شان خواستار آزادي رهبرشان، شيخ «نمر النمر» شدند. اين روحاني شيعه ۸ جولاي(۱۸ تير) مورد ضرب و جرح نيروهاي رژيم قرار گرفت و به زندان فرستاده شد. تظاهرات اعتراض آميز در عربستان سعودي از فوريه(بهمن) سال ۲۰۱۱ در نواحي شرقي كشور، بخصوص استان شيعه نشين قطيف و شهر عواميه آغاز شد و تاكنون ادامه داشته است. پرس تي وي در همين زمينه گفت و گويي انجام داده با تحليلگر سياسي جهان عرب،«كامل وزني».
***
آقاي وزني، مدت زيادي از وزيدن نسيم بهار عربي گذشته است. با توجه به افزايش اعتراضات در عربستان، آيا اين احتمال وجود دارد كه آتش انقلاب دامن حكام سعودي را نيز بگيرد؟
خب، واضح است كه بخش زيادي از مردم ساكن در مناطق شرقي عربستان به رفتارهاي تبعيض آميز آل سعود اعتراض دارند. ماههاست كه سران رژيم وجود اعتراضات را انكار مي كنند، اما اين انكار زياد نمي تواند ادامه داشته باشد. حاكمان سعودي بايد به دنبال رفع مشكلات باشند. سركوب و دستگيري مخالفان و افرادي چون شيخ نمر النمر تاثيري در فروكاستن از دامنه دار شدن اعتراضات ندارد. واقعيت اين است كه بخش زيادي از مردم عربستان، چه در نواحي شرقي و چه در كل كشور، از رفتارهاي سياسي دربار و حاكمان آل سعود ناراضي اند. به نظر من آزاديخواهان عربستان بايد نگاهي دقيق به اعتراضات قطيف بيندازند و با الگو گرفتن از مردم آنجا، اعتراض خود را نسبت به سياست هاي غلط رژيم اعلام كنند. عربستان كشور مهم و ثروتمندي است و مردمش حق دارند داراي يك حكومت دموكراتيك باشند؛ حكومتي كه بدون اعمال تبعيض و تعصب، به شان و منزلت انساني تمام ساكنان كشور احترام بگذارد. منظور من بيشتر مردم مناطق شرقي هستند؛ شيعيان در اين مناطق از فرصتهاي شغلي كافي برخوردار نيستند؛ حق ندارند سهمي در دولت يا مثلا نيروي پليس داشته باشند و حتي حق ندارند آن طور كه مي خواهند عبادت كنند و مسجد و حسينيه و اماكن مذهبي مخصوص خود را بسازند. به نظر من اگر سعودي ها به انكارشان ادامه دهند به نقطه اي مي رسند كه ديگر مهلتي براي برآوردن خواسته هاي معترضان نخواهند داشت.
مي دانيم كه سعودي ها مواضع متناقضي درباره انقلاب هاي منطقه دارند. آنها از سقوط حسني مبارك ناخشنود بودند و در عوض از مخالفان رژيم بشار اسد در سوريه حمايت مي كنند. اين نوع رفتارهاي حكومت عربستان چه نقشي در رويدادهاي داخلي كشور داشته است؟
سعودي ها هميشه از اينكه انقلاب هاي منطقه تاج و تخت شان را تهديد كند هراس داشته اند. آنها حتي حاضرند پول خرج انقلاب هاي ديگر كنند تا مرزهاي خودشان از گزند انقلاب در امان باشند. در واقع مي خواهند انقلاب ها و انقلابيون را بخرند و از اين طريق خود را ايمن كنند. اما زياد نمي توان در برابر خواسته هاي مردم مقاومت كرد. ديديم كه ملك عبدالله براي جلوگيري از سقوط مبارك دست به دامان اوباما شد، اما رئيس جمهور امريكا هم نتوانست مانع سقوط ديكتاتور مصر شود، زيرا عنصر تعيين كننده نهايي، خواست و اراده مردم است. در حال حاضر نه فقط عربستان، بلكه امارات هم از نفوذ انقلاب به داخل مرزهايش مي ترسد. حكام امارات از اين نگرانند كه اخوان المسلمين فعاليتهاي انقلابي شان را در داخل مرزهاي اين كشور آغاز كنند. ولي در كل وضعيت در عربستان بسيار جدي تر است. سال گذشته شما تصورش را هم نمي كرديد كه اين تعداد جمعيت معترض به خيابانهاي اين كشور بيايند. در حال حاضر مردم در همه كشورها در بيان عقايدشان صريح شده اند و سركوب و برخوردهاي خشونت آميز حكومتها فقط باعث شعله ورتر شدن اعتراضات مي شود.
موضع امريكايي ها در ناآرامي هاي عربستان را چگونه مي بينيد؟
امريكا به عربستان به عنوان يك منبع مطمئن ثروت نگاه مي كند و نمي خواهد اين كشور را از دست بدهد. براي همين است كه رئيس سيا به عربستان مي رود و با آنها درباره اوضاع كشور صحبت مي كند. به همين دليل است كه در روزنامه وال استريت مقالاتي نوشته مي شود درباره اينكه امريكايي ها چگونه بايد اوضاع داخلي عربستان را مديريت كنند. سعودي ها هم براي تصميم گيري درباره اقداماتشان منتظر دستورات امريكايي ها هستند. من فكر مي كنم در آينده شاهد تغييرات مهمي در عربستان و بحرين خواهيم بود.
