روز گذشته رئیس کل بانک مرکزی در جلسه صبحانه کاری اتاق بازرگانی حضور یافت و پس از شنیدن صحبت‌های نمایندگان اتاق نسبت به پاسخ در مورد ابهامات موجود اقدام کرد. هرچند دلایل مطرح شده از سوی سیف مورد قبول برخی اعضا نبود و در این بین عده‌ای؛ استدلال‌های وی در مورد تورم و نقدینگی موجود در کشور را زیر سوال بردند و آن را ناصحیح خواندند اما رئیس کل بانک مرکزی همچنان مدعی بود که نباید در آمارهای بانک مرکزی تردید کرد و اگر کارشناسان راه‌حل‌های مطلوب‌تری را در ذهن دارند ارائه کنند.
در میان این اظهار‌نظرها؛ انتقاد رئیس کل سابق بانک مرکزی از اظهارنظر ارزی یکسال پیش سیف مبنی بر اینکه "قیمت دلار به کف رسید" جالب‌ترین نکته بود چرا که وی معتقد بود که این اظهارات برای وی خیلی سنگین تمام شد چرا که سیاست سرکوب نرخ ارز در کشور حاکم شده است.
طهماسب مظاهری بر این باور است که بانک مرکزی نیاز به کمک اعضای اتاق بازرگانی برای اعمال کار کارشناسی بر روی نرخ ارز دارد تا از فشار سیاست نرخ ارز نجات یابد.
اما سیف در پاسخ به این موضوع گفت: سال گذشته که اظهارنظری در مورد نرخ ارز در اتاق بازرگانی کردم، پیش‌بینی می‌کردم که بازخوردهایی داشته باشد. آن زمان نرخ ارز ۲ هزار و ۹۸۰ تومان بود و اعلام کردم که به کف رسیده است. متاسفانه پس از اینکه این اظهارنظر را کردم، صادرکنندگان و تولیدکنندگان گرچه معنای آن را درک کردند اما هیچ حرفی در رسانه‌ها از آنها منتشر نشد و این تنها رسانه‌ها بودند که نسبت به آن انتقاد کردند اما باید تولیدکنندگان از منافع کشور حمایت می‌کردند.
به گفته سیف در یک سال و ۵-۴ ماه گذشته حرکتهای بانک مرکزی در بخش ارزی نشان مي‌دهد که این بانک چه نگاهی به وضعیت ارزی کشور دارد.
همچنین ولی‌الله سیف در این جلسه اظهار داشت: نظام بانکی نیاز به اصلاحات عمیق دارد و اشکالاتی که در بسیاری از بخش‌ها وجود دارد در این ساختار هم هست.
وی افزود: در همین زمینه بانک مرکزی اقداماتی را آغاز کرده به طوری که با تک‌تک بانک‌ها جلساتی را تشکیل داده و به طور خاص مشکلات بانک را مورد به مورد بررسی و با تدوین جدولی برای رفع آن مدت زمان مشخصی در نظر گرفته شده است.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به نقش تحریم در وضعیت فعلی سیستم بانکی گفت: نمی‌توان انتظار داشت در مدت ۱۶ ماه همه مشکلات و مسائل حل شود و لازم است دوستان به جهت‌گیری‌های بانک مرکزی توجه کنند؛ جهت‌گیری نظام بانکی باید در خدمت اقتصاد کشور باشد و نظام بانکی وظیفه خود می‌داند از تولید حمایت کند.
وی ادامه داد: یک زمانی که بنده مدیرعامل بانک بودم و در جمع شما قرار داشتم اصطلاح تولیدی‌نما را به کار بردم یعنی اینکه هر کسی خود را تولیدکننده معرفی می‌کند نباید آن را بپذیریم زیرا شرکت‌های کاغذی بسیاری وجود دارند که هویت مشخصی برای آنها وجود ندارد.
سیف با بیان اینکه منابع بانکی محدود است و ما نمی‌توانیم اجازه هدر رفت آن را بدهیم گفت: برای اولین‌بار در بخشنامه‌ای به شبکه بانکی اعلام کردیم بنگاه‌هایی می‌توانند تسهیلات دریافت کنند که ۲۵ درصد منابعشان از محل سرمایه باشد؛ همچنین صورت‌های مالی شرکت باید حسابرسی شده باشد تا شرکت‌های کاغذی نتوانند از سیستم بانکی تسهیلات دریافت کنند و منابع به بخش تولید واقعی اختصاص یابد.
وی تأکید کرد: قطعاً این فرآیند هنوز نقض‌هایی دارد و شما می‌توانید آن را به ما اطلاع دهید اما اینگونه تصور نکنید که هر کسی آمد و گفت من تولیدکننده هستم، واقعاً تولیدکننده است زیرا عده‌ای دنبال رانت و فرصت‌طلبی هستند.
سیف با اشاره به اظهار تردید نسبت به آمارهای بانک مرکزی توسط برخی افراد اظهار داشت: یکی از بزرگترین مشکلات ما این است که به آمارها تردید می‌کنیم اما توجه داشته باشید که این دستاوردها برای بانک مرکزی و حتی دولت نیست بلکه دستاورد جامعه است.
وی ادامه داد: در گذشته فرآیند انتشار آمار اینگونه بود که آمار و اطلاعات بانکی و پولی پس از ارائه و اجازه رئیس کل بانک مرکزی و در برخی موارد رئیس‌جمهور منتشر می‌شد اما بنده از آقای رئیس‌جمهور این اجازه را گرفتم که بدون اینکه اطلاعات چک شود و نیاز به تأیید رئیس کل بانک مرکزی باشد، آمار بانک مرکزی پس از نهایی شدن منتشر شود به همین دلیل سرعت انتشار اطلاعات افزایش یافته است.
رئیس کل بانک مرکزی در‌خصوص منابع حساب ذخیره ارزی و نحوه تسویه آن اظهار داشت: این منابع متعلق به بانک مرکزی نیست و شورای پول و اعتبار مرجع تصمیم‌گیری برای تخصیص اعتبارات آن است؛ مسئله‌ای که در خصوص تسویه تسهیلات دریافتی توسط فعالان اقتصادی وجود دارد در بانک مرکزی مورد بررسی قرار گرفت.
وی تصریح کرد: در این بررسی فرض کردیم اگر فعال اقتصادی به جای دلار، ریال گرفته باشند در طول این مدت با احتساب نرخ سود چقدر باید بازپرداخت کنند که بررسی‌ها نشان داد اگر دریافت‌کننده تسهیلات ارزی با نرخ مبادله‌ای تسویه کند باز هم به نفع اوست.
سیف با اشاره به جلسه شورای پول و اعتبار برای تصویب این طرح گفت: وقتی این طرح آماده شده بود آقای نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت به دلیل جلسه‌ای که در مجلس شورای اسلامی بود امکان حضور نداشت و در جلسه بعد هم به همین دلیل طرح مطرح نشد؛ در جلسه سوم به اصرار اعضای ناظر شورای پول و اعتبار طرح بدون حضور وزیر صنعت، معدن و تجارت طرح با اکثریت آرا به تصویب رسید.
وی ادامه داد: اواخر جلسه آقای نعمت‌زاده وارد اتاق شدند که من به ایشان در نامه‌ای نوشتم که باز هم امکان بررسی مجدد وجود دارد.
وی تأکید کرد: محاسبه‌ای که بانک مرکزی انجام داده برمبنای ریال بوده و اگر مبنا را ریال قرار دهیم تکلیف روشن می‌شود و نشان می‌دهد که تسهیلات‌گیرنده با بازپرداخت تسهیلات به نرخ مبادله‌ای زیان نخواهد کرد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه یکی از دغدغه‌های اصلی من در ابتدای حضور در بانک مرکزی اصلاح بخشنامه‌های متناقض و پیچیده بود گفت: با بخشنامه‌هایی که به طور متعدد صادر شده بود هم مشتری و هم بانک ابهام داشتند که در مدت کوتاهی همه آنها بررسی و در قالب بخشنامه مشخص ابلاغ شد که تاکنون هیچ‌گونه ایرادی بر آن وارد نشده و همچنان این بخشنامه مبنای کار است.
وی افزود: در زمانی که بخشنامه را به تصویب رساندیم حتی منابع آن را در نظر نگرفته بودیم که خود یک ریسک بزرگ بود اما فکر می‌کردیم چاره‌ای جز این نیست؛ در لایحه‌ای که دولت با هدف خروج از رکود به مجلس ارائه کرده این منابع پیش‌بینی شده است.
وی در‌خصوص پرداخت مابه‌التفاوت نرخ سود برای تولیدکنندگان از محل هدفمندی یارانه‌ها گفت: این بستگی به منابع تخصیص یافته توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دارد که با اطلاعاتی که بنده دارم آقای نوبخت اقدامات مناسبی را در این زمینه انجام داده‌اند و در بخش‌های مختلف از جمله بودجه عمرانی تخصیص‌های خوبی انجام گرفته است و امیدواریم پرداخت یارانه نرخ سود هم بتواند عملیاتی شود.
رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به بحث ذینفع واحد در شبکه‌های بانکی که در یک سال اخیر به آن توجه شده است گفت: این مسأله تنها مربوط به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نمی‌شود بلکه در بسیاری از کشورها تجربه شده و نتیجه‌بخش بوده است؛ البته ما سخت‌گیری افراطی نکرده‌ایم و برخی از موارد ذینفع واحد را هنوز اجرایی نکرده و در بخشنامه‌ها نیاوردیم.
سیف با اشاره به مطرح شدن کاهش سپرده قانونی بانک‌ها گفت: بررسی به عمل آمده نشان می‌دهد که هر یک درصد کاهش در نرخ سپرده قانونی موجب افزایش ۴.۵ درصد نقدینگی می‌شود بنابراین نمی‌توان به راحتی آن را اجرایی کرد.
وی افزود: صحبتی که آقای جهانگیری معاون رئیس‌جمهور داشتند این بود که احتمال دارد سپرده قانونی کاهش یابد و این طرح بررسی خواهد شد اما توجه داشته باشید که رشد ۴.۵ درصد نقدینگی با این اقدام می‌تواند به نوعی دستاوردهای کنترل تورم را مخدوش کند.
رئیس شورای پول و اعتبار با اشاره به آمار نقدینگی در بازه‌های زمانی مختلف تصریح کرد: در سال ۹۱ رشد نقدینگی ۳۰ درصد و سال گذشته ۲۹.۱ درصد بوده است؛ رشد نقدینگی در یک سال منتهی به ۹۱، ۲۶.۴ درصد، یک سال منتهی به شهریور سال گذشته ۲۵.۹ درصد و ۱۲ ماه منتهی به شهریور امسال ۲۹.۱ درصد بوده که معنای آن این است که متوسط نقدینگی در ۱۲ ماه منتهی به شهریور امسال بالاتر از دوره‌های قبل است.
وی اضافه کرد: در ۶ ماهه اول سال ۹۱ رشد نقدینگی ۱۳.۶ درصد، ۶ ماهه اول سال گذشته ۹.۹ درصد و ۶ ماهه اول امسال ۹.۹ درصد گزارش شده است؛ این حجم بالای نقدینگی در حالی است که بسیاری بانک مرکزی را متهم به کنترل تورم در قبال تعمیق رکود می‌کند که البته برخی جاها افرادی رشد بالای نقدینگی طی یک سال اخیر را تهدیدی برای دستاورد کنترل تورم عنوان می‌کنند.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه دستورالعمل مربوط به ال‌سی داخلی بازنگری می‌شود افزود: توجه داشته باشید که ابزار پولی جدید منبع جدیدی به وجود نمی‌آورد و در واقع مجموع منابع بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات در سال‌جاری در همین سطح است.
وی با اشاره به صحبت یکی از افراد در خصوص دریافت وثایق سنگین توسط بانک‌ها از گیرندگان تسهیلات گفت: اصولاً یکی از دلایل اصلی ناکارآمدی این است که برای بانک‌ها تعیین تکلیف‌هایی شد. یکی از تبعات این تکالیف کاهش غیرمنطقی سود بانکی بود.
سیف افزود: لزوم اجرای اصول و استانداردهای حاکمیتی شرکتی به شدت در کشور ما احساس می‌شود و فعالیت شرکت‌های کاغذی به دلیل نبود ساختار حاکمیتی شرکتی است؛ از همین جا از اعضای اتاق درخواست می‌کنم در تدوین لایحه‌ای برای طراحی اصول حاکمیتی شرکتی همکاری کنند و یکی از برنامه‌های ما تدوین این طرح و ارائه آن به مجلس است.
رئیس کل بانک مرکزی با تأکید بر ساماندهی بازار غیرمتشکل پولی گفت: نباید اجازه شکل‌گیری شرکت‌های غیرمجاز و کاغذی داده شود که لازمه آن تدوین قوانین مشخص برای اصول حاکمیتی شرکتی است زیرا این اصول به شرکت هویت می‌دهد.
رئیس شورای پول و اعتبار در‌خصوص نرخ ارز و انتقادات مطرح شده مبنی بر اینکه بانک مرکزی به صورت غیرمنطقی مانع از افزایش نرخ ارز شده است گفت: اقدامات بانک مرکزی در یک سال و چند ماه گذشته نشان‌دهنده رویکرد این بانک در قبال نرخ ارز است.
وی با اشاره به صحبت خود در سال گذشته مبنی بر اینکه نرخ ارز به کف رسیده است افزود: بنده برای نفع بخش خصوصی و شما (اعضای اتاق بازرگانی) این جمله بیان نکردم و می‌دانستم چه تبعاتی خواهد داشت؛ آن روز دلار ۲۹۸۰ در بازار بود که بنده گفتم قیمت ارز به کف رسیده است.
سیف تاکید کرد: بانک مرکزی بر‌اساس مصلحت ملی، حفظ اشتغال، رشد تولید و صادرات اقتضائاتی را در نظر می‌گیرد و بر آن پایبند است.
