مسئله شکنجه بازداشت شدگان متهم به اقدامات تروریستی یکی از مسائل مهم جهان پس از حادثه ۱۱ سپتامبر به شمار می رود. موضوعی که بهانه ی اصلی طرح آن گسترش اقدامات خودسرانه و خارج از قواعد دستگاه های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا در بازداشت و ربایش مظنونین به همکاری با سازمان های تروریستی در سالهای اخیر بوده است.
به نحوی که در سالهای اخیر بارها رسانه های خبری و به تبع آن نهاد های بین المللی نسبت به اعمال چنین سیاست هایی به دولت و مقامات امنیتی ایالات متحده آمریکا هشدار داده اند اما هر بار شاهد اظهارات و توجیهات آنان در مقابل فشار افکار عمومی بوده اند.
به عنوان نمونه گزارش صلیب سرخ درباره شکنجه زندانیان در بازداشتگاههای CIA که در سال ۲۰۰۷ تهیه شده با تأیید وجود شکنجه و رفتارهای بی‌رحمانه، غیرانسانی یا تحقیرآمیر در بازداشتگاههای CIA نسبت به زندانیان منسوب به القاعده نشان می‌دهد که آمریکا قوانین بین‌المللی را نقض کرده است. (washington post)
به گزارش وبسایت انجمن مدافعان حقوق بشر در بخشهایی از این گزارش که به موارد نقض حقوق بازداشت شدگان تعلق یافته ابهام در تعریف شکنجه ، خلا قانونی و آزادی عمل بازجویان در اعمال رفتارهای غیر انسانی به عنوان معضلات اصلی در زمینه نقض حقوق بشر معرفی شده اند. به عنوان نمونه این گزارش در زمینه ابهام قانونی در مورد منع شکنجه می نویسد "بر اساس اعلام نهادهای آمریکایی، منع شکنجه در این کشور از جایگاه قانونی مشخص برخوردار نمی‌باشد و حتی پذیرش کنوانسیون منع شکنجه و کنوانسیون حقوق و آزادی‌های مدنی و سیاسی همراه با شرط‌هایی بوده است که اعمال این مقررات را در وضعیت مبهم و غیر شفاف قرار می‌دهد. طبق اعلام کمیته اطلاعات مجلس سنای آمریکا از جمله افرادی‌که روش القای احساس خفگی این روش‌ها را تأیید کرده بود کاندولیزا رایس می‌باشد."
البته این تنها گزارش در زمینه شکنجه بازداشت شدگان متهم به همکاری با فعالیت های تروریستی نیست . چراکه گزارش‌های دیگری از شکنجه در زندانهای آمریکا وجود دارد که بر اساس آنها می توان وجود مکانیزم شکنجه در این کشور را تایید کرد. به عنوان مثال یک محقق فرانسوی در گزارشی در پایگاه اینترنتی "ولترنت" از زندانهای شناور و مخفی نیروی دریایی ارتش آمریکا در دریا در زمان بوش پرده برداشت که در آن قفس‌هایی همانند آنچه در گوانتانامو استفاده می‌شد برای شکنجه افراد تعبیه شده است (فارس ۱۵/۳/۱۳۸۹)
. پایگاه اینترنتی "ولترنت" در گزارشی مراحل پنجگانه شستشوی مغزی در زندانهای ارتش آمریکا را تشریح کرد. (فارس ۱۶/۳/۱۳۸۹)
یک مؤسسه خیریه در آمریکا گزارش داد که زندانیان در یک بازداشت‌گاه مخفی در پایگاه اصلی آمریکایی‌ها در افغانستان مورد شکنجه‌های جسمی و روحی قرار گرفته‌اند، از جمله ادعاهای زندانیان «نگهداری در مکان سرد، تحقیر، کتک خوردن مکرر، محرومیت از خواب،و برهنه شدن» بوده است. این افراد در فاصله زمانی ۲۰۰۹ – ۲۰۱۰ در این زندان به‌سر برده‌اند. BBC هم وجود زندانهای مخفی آمریکا را در پایگاه هوایی بگرام مورد تأیید قرار داده است. (الف ۲۶/۷/۱۳۸۹)
اسناد انتشار یافته از سوی پایگاه ویکی لیکس حاکی از آن است که نظامیان عالی رتبه ارتش آمریکا با نقض مسلم قوانین بین‌المللی به اعمالی از جمله شکنجه بازداشت شدگان عراقی اقدام کرده‌اند.
طبق گزارش عفو بین‌الملل در سال ۲۰۰۸، در مراکز حبس و زندانهای ایالات متحده برای کنترل زندانیان از دستگاه شوک دهنده به‌طور گسترده استفاده می‌شود. از سال ۲۰۰۱ بیش از ۳۰۰ مورد مرگ ناشی از این شوک‌ها گزارش شده که ۶۹ مورد آن در ۲۰۰۸ بوده است.
- گزارش ICJ در مورد اقدامات اوباما برای منع شکنجه
ICJ اعلام کرده است که دستور اوباما مبنی بر انجام بازجویی در محدوده راهنمای ارتش زمینی با اینکه دامنه‌ای از روش‌های بازجویی متجاوزانه را ممنوع می‌کند ولی امکان استفاده از برخی فنون شکنجه جسمی و روانی را فراهم آورده است. این سازمان هم‌چنین از تعاریف محدود از شکنجه و رفتار خشن و غیرانسانی در قوانین آمریکا ابراز نگرانی می‌کند.
بر این اساس می توان ادعا کرد که دولت آمریکا بزرگترین کشور جهان است که نسبت به ارتکاب سیستماتیک شکنجه در قبال بازداشت شدگان اذعان دارد و علاوه بر آن مدارک فراوانی از جمله گزارشات رسانه های خبری و نهاد های بین المللی در این زمینه یافت می شود.
محمد حسین اشراقی
