افت قيمت نفت در بازارهاي جهاني تداوم دارد. افتي كه نه تنها بازار كه اقتصاد كشورهاي وابسته به آن را دچار تزلزل كرده و هر روز كه ميگذرد اين نگراني افزايش مييابد. هرچند كارشناسان و تحليلگران بازار نفتي بروز چنين روندي را منوط به شرايط كنوني نميدانند و معتقدند كه بروز اين اتفاقات در سالهاي نه چندان دور نيز وجود داشته اما برخي ديگر با نگاهي عميقتر در اينباره شرايط كنوني را دستخوش اتحاد پنهاني كشورهاي عربي و نفتخيزي مانند عربستان ميدانند كه با خوشخدمتي به غرب نه تنها به خود كه به تمام كشورهاي اسلامي خيانت كرده است.
تحليلگران بازار نفتي در بررسي عوامل تاثيرگذرا در بازار نفت هموراه به اين موضوع تاكيد ميكنند كه بازار نفت از عوامل داخلي و خارجي متعدد تاثير ميپذيرد كه اين عوامل متغيرهايي مانند عرضه و تقاضا، قيمت دلار، شرايط جوي و جنگها و حوادث طبيعي و... را شامل ميشود. اين گروه در واكاوي شرايط كنوني بازار نفت و تداوم لجامگسيخته قيمتها در اين بازار را ناشي از وجوه مختلفي ميدانند و بر اين ادعا هستند كه توطئه عربستان و همكاري آن با غربيها تنها يكوجه از اين مساله است و تركيب اين موضوع باساير موارد موجب شده تا بازار نفت به اين شرايط برسد.
اين كارشناسان بر اين ادعا هستند كه در رويارويي با چنين مسالهاي در شرايطي كه بودجه كشور و اقتصاد آن به نفت و درآمدهاي حاصل از آن وابسته است بايد در كنار تدابير بلندمدت براي رهايي از وابستگي بودجه به نفت در صدد برآيند تا مديريت بهينه اين شرايط و آسيبهاي حاصل از آن را پوشش دهند.
عوامل ۳ وجهي
ايرج نديمي عضو كميسيون اقتصادي مجلس در ارزيابي تداوم كاهش قيمت نفت و تاثيرات حاصل از آن در اقتصاد كشور به ۳ موضوع اصلي اشاره كرد و به سياست روز گفت: آنچه مسلم است متوليان و دستاندركاران كشور به اين موضوع بايد توجه داشته باشند كه كاهش قيمت نفت تنها به موضوع توطئه عربستان و اشباع كردن بازار از سوي اين كشور باز نميگردد. وي افزود: موضوع توطئه عربستان درخصوص كاهش قيمت نفت موضوعي است كه در عين اهميت به نوعي خيانت به خود است به اين معنا كه اين اقدام عربستان هم به كشورهاي نفتي ضربه زده و در عين حال روزانه ۱۰ ميليون بشكه به درآمدهاي نفتي اين كشور آسيب زده است.
نديمي تصريح كرد: دليل دوم در روند كنوني قيمت نفت در بازارهاي جهاني به ركود جهاني باز ميگردد و اين مسالهاي است كه نبايد از آن غافل ماند چراكه به واسطه ركود موجود در جهان تقاضا براي انرژي با وجود حضور در فصل سرما كاهش يافته است و تقاضاي كنوني در بازار با تقاضاي سالهاي گذشته قابل مقايسه نيست.
اين نماينده مجلس با بيان اينكه رشد مصرف در بازارهاي جهاني كند شده و اين مساله نه تنها بازار امروز كه آينده بازار را نيز تحت تاثير قرار ميدهد خاطرنشان كرد: در كنار اين موارد نكته سوم در روند نزولي قيمت نفت در بازارهاي جهاني بايد به عرضه محصولات جديد و سوختهاي نوين اشاره كرد به اين معنا كه عرضه محصولاتي مانند نفت سبك از سوي كشوري مانند آمريكا و اقداماتي كه اين قبيل كشورها با ورود محصولات جديد براي توسعه اقتصادي دارند موجب شده تا حدودي از ميزان تقاضاهاي سنتي براي نفت كاسته شود.
نديمي با اشاره به اينكه كاهش قيمت نفت در بازارهاي جهاني ۳ وجه غربي، عربي و عرضهاي دارد تصريح كرد: بحث عرضه و تقاضا و خيانت عربستان و فشار عرضههاي جديد كشورهاي غربي و برآيند آن كه كاهش قيمت نفت است اين فرصت را به ايران ميدهد تا نقش نفت در بودجه مديريت شود.
وي در ادامه پيشنهاد تصويب شده در كميسيون اقتصادي مجلس را مدنظر قرار داد و گفت: در نظر گرفتن اين مساله كه متوليان و دستاندركاران اجرايي كشور تنها به اندازه نياز واقعي كشور در بودجه به مساله نفت تكيه كنند نكتهاي مهم است به اين ترتيب كه در حال حاضر ميزان وابستگي بودجه كشور به نفت۳۶ درصد است و در صورتي كه متوليان ميزان نياز واقعي خود را اعلام كنند ميتوان اين ميزان نياز را در نظر گرفت و با كسر آن از بودجه به سمت كاهش وابستگي بودجه به نفت حركت كرد.
عضو كميسيون اقتصادي مجلس با بيان اينكه با كاهش وابستگي اقتصاد به بودجه ميتوان ساير نيازها را از ساير روشها تامين مالي كرد افزود: مديريت نيازهاي غيرواقعي نقش مهمي در تامين بودجه و حل مشكلات اقتصادي و وابسته به قيمت نفت دارد.
فصلي براي اقتصاد مقاومتي
انصاري عضو كميسيون انرژي مجلس نيز با تاكيد بر توطئه عربستان و كشورهاي غربي درخصوص روند قيمت نفت در بازارهاي جهاني به سياست روز گفت: روند نزولي قيمت نفت در برنامههاي اقتصادي كشور تاثيرگذار است اما با درايت سياستمداران و متوليان اقتصادي كشور ميتوان از اين مساله به نحو مطلوبتري بهره گرفت.
وي افزود: توطئه عربستان نه تنها بازار نفت و قيمت جهاني آن را دگرگون كرده است بلكه به سمتي حركت كرده كه در حال حاضر قيمت جهاني بنزين نيز دستخوش افت شده است.
اين نماينده مجلس با بيان اينكه كاهش قيمت نفت، بنزين و ساير فرآوردههاي نفتي بر روند اقتصاد كشورهايي مانند ايران كه به نفت وابستگي بالايي دارند اثرگذار است تصريح كرد: ميتوان با برنامهريزيهاي درست نسبت به دور زدن اين توطئه اقدام كرد و اگر به درستي برنامهها اجرايي شود نتايج مطلوبتري حاصل خواهد شد.
عضوكميسيون انرژي مجلس موضوع اقتصاد مقاومتي و ابلاغيه آن از سوي مقام معظم رهبري را مدنظر قرار داد و گفت: بيشك مفاد اقتصاد مقاومتي نقش مطلوبي در كاهش مشكلات اقتصادي كشور از جمله وابستگي بودجه به نفت و واردات مواد نفتي و مشتقات آن را كم ميكند.
به گفته انصاري در صورتي كه هزينهها با درآمدها متناسب شود براي عبور از اين شرايط نياز به كمك خاصي نداريم و ميتوانيم به راحتي از كنار اين بحرانها بگذريم.