شاخص بورس اين روزها حال و روز خوبي ندارد. شاخصي كه تا ديروز با ركوردهاي پي در پي روبرو بود امروز هر روز با سير نزولي خود همچنان فرو مي‌ريزد. ركورد نزولي كه ديگر هواخواه ندارد و چنان دلهره در جان سرمايه‌گذاران ايجاد كرده كه عده‌اي فرار از اين بازار را به قرار در آن ترجيح داده‌اند.
شاخص بورس كه تا چندي پيش با اوج‌هاي بي‌فرود خود مرزهاي ۷۰ هزار و ۸۰ هزار واحد را در مي نورديد و همگان از سهامداران و متوليان بروز چنين جهشي را ناشي از وضعيت مطلوب بازار مي‌دانستند و مدعي بودند هيچ حبابي در كار نيست و بازار ظرفيت رشد كردن خيلي بيش از اين را دارد در هفته گذشته از افت قابل توجهي روبرو شد بطوريكه طبق آمار و مستندات موجود با افت ۳.۷۴ درصدی منجر شد تا شاخص كل به رقم ۷۹ هزار و ۱۳۶ واحد برسد.
افت دسته جمعي
هر چند مبادله‌گران تالار شيشه‌اي در هفته گذشته ۲ میلیارد و ۷۴۴ میلیون سهم به ارزش ۱۰ هزار و ۵۹۳ میلیارد ریال در بورس معامله كردند اما نتوانستند جلوي ريزش متداوم شاخص را بگيرند بطوريكه همراه با افت ۳.۷۴ درصدی شاخص كل، ساير شاخص‌ها روند نزولي را در پيش گرفتند بطوريكه شاخص شناور آزاد به عدد ۹۰ هزار و ۵۳۸ واحد رسید که نسبت به هفته پیش ۴.۵۴ درصد کاهش داشت. در عین حال شاخص صنعت بر روی عدد ۶۷ هزار و ۷۱ واحد ایستاد که در مقایسه با هفته قبل، ۳.۱۲ درصد کاهش را نشان می‌داد و در نهايت شاخص بازار اول افت ۴.۲۰ درصدي و شاخص بازار دوم نيز كاهش ۲.۷۸ درصدي را تجربه كرد.
افت موجود در بازار سرمايه به حدي بوده كه برخي آمارهاي غير‌رسمي از زیان ۳۰ تا ۵۰ درصد سهامداران در یک ماه اخیر خبر مي‌دهد اما متوليان اين مهم را رد كرده و مدعي هستند با توجه به افت ۱۰ درصدي شاخص در روزهاي اخير و همچنين كاهش ۲۰ درصدي برخي صنايع زيان ۵۰ درصدي نمي‌تواند آمار درستي باشد و طبق آمار به صورت میانگین زیان سهامداران ۱۵ درصد بیشتر نبوده است.
هر چند نوسان و فراز و فرود جز لاينفك بازار سرمايه است و كهنه‌كاران اين بازار بر اين مساله واقفند و مي‌دانند كه اگر در طلب سود هستند بايد نگاه بلند مدتي را پيش روي خود داشته باشند اما آنچه مسلم است كم يا زياد بودن رقم زيان فرق چنداني ندارد و سرمايه‌گذاران بازار سهام در حال زيان‌دهي هستند و اميدي هم به بهبود ندارند.
لايحه پُر تنش
كارشناسان و تحليلگران بازار سرمايه بروز چنين اتفاقي را به موارد مختلفی از جمله دست‌كاري‌هاي قيمتي و يا دخالت‌های بي‌مورد و در نهايت اخبار ضد و نقيض از سوي مسئولين نسبت مي‌دهند اما متوليان بورس اينگونه عنوان مي‌كنند كه بررسي لايحه بودجه و نقطه نظرات بهارستاني‌ها را در مورد برخي موارد از جمله نرخ خوراك پتروشيمي‌ها موجب شده تا فضای ذهنی بازار یک فضای ناامیدی باشد و بازار چنين روندي را در پيش بگيرد كه به زودي رفع خواهد شد.
متوليان بازار سرمايه معتقدند با ابلاغ قانون بودجه و نهایی شدن آن فارغ از هرگونه نتیجه‌ای که دارد نقطه عطفی در بازار سرمایه است و سال آینده سال خوبی برای بورس خواهد بود.
جاي خالي بورس در بودجه
دست‌اندركاران بازار اينگونه عنوان مي‌كنند كه بعدا ابلاغ قانون بودجه و مشخص شدن چارچوب آن و همچنين اتمام رسیدگی آن در شورای نگهبان؛ شرکت‌ها اطلاعات خود را با شرایط جدید ارائه مي‌دهند و با توجه به اخبار مثبتی که در روزهای اخیر از صنایع خارج شده است و می‌تواند وضعیت کسب و کار شرکت‌ها را بهبود بخشد سال آینده سال خوبی در بورس خواهد بود و سرمایه‌گذاران خواهند دید که ارزیابی غیر‌متعارف، هیجان‌زده و خارج از واقعیت
داشته‌اند.
در مقابل اين اميدواري‌هاي متوليان نكته قابل توجه نظرات كارشناسان و تحليلگران بودجه‌نويسي است كه مدعي هستند در بودجه ۹۳ كه اكنون مراحل پاياني بررسي را مي‌گذراند؛ در هيچ پروژه و يا طرحي ديده نشده تا بخواهند از بازار سرمايه براي تامين نقدينگي بهره بگيرند و اين تمام ادعا‌ها براي توجه جدي‌تر و همچنين در پي آن نقش پررنگ‌تر اين بازار در اقتصاد كشور را با علامت سوال روبرو مي‌كند.
تلاش برای حفظ و توسعه این بازار
در همين راستا وزیر اقتصاد با اشاره به اينكه دولت و رئیس جمهور توسعه بازار سرمایه و صیانت از منافع سهامداران را مدنظر دارند، اعلام مي‌كند دولت دغدغه‌های فعالان بازار درخصوص ابهامات موجود در برخی صنایع، به ویژه صنایع اثرگذار در بورس را مورد رسیدگی قرار خواهد داد.
وي با استناد به برنامه‌های سازمان بورس برای اداره بازار ابراز اميدواري مي‌كند كه اجرای این برنامه‌ها تاثیر قابل توجهی در بهبود شرایط بازار داشته باشد، ضمن اینکه شرکت‌های حقوقی نیز در حمایت از سهامداران خرد بصورت جدی وارد عمل خواهند شد.
طیب‌نیا دیدگاه دولت به بازار سرمایه را توسعه متوازن بازار اولیه و ثانویه مي‌داند و مي‌گويد: همانگونه که بازار اولیه باید فعال باشد تا بتواند در تامین مالی بلندمدت بنگاه‌های اقتصادی ایفای نقش کند، بازار ثانویه هم باید رونق داشته باشد، به ویژه اینکه برنامه دولت، آزادسازی سهام عدالت و قابلیت معامله این سهام در بورس است و لازمه توفیق این برنامه، رونق بازار سرمایه، به ویژه بازار ثانویه است، از این رو، رونق هر دو بازار اولیه و ثانویه، به عنوان بازارهای مکمل یکدیگر مدنظر دولت است.
به اعتقاد وزیر اقتصاد لازمه اجرای موفق سیاست‌های خصوصی‌سازی، برخورداری از بازار سرمایه پایدار، امن و مطمئن است و دولت برای حفظ و توسعه این بازار، از تمام ابزارها و روش‌های ممکن استفاده خواهد کرد.
اقدامات ویژه يا ضربتي
از سوي ديگر سير نزولي شاخص‌هاي بورس و همچنين ابراز ناخرسندي سرمايه‌گذاران اين بازار سبب شد تا بار ديگر صالح‌آبادي لب به سخن بگشايد و بكوشد تا با اطمينان دادن به اين بازار مانع از خروج سهامداران از آن شود.
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در پي حوادث رخ داده به سهامداران اطمینان داد كه سازمان بورس براساس وظیفه ذاتی خود، صیانت از حقوق سرمایه‌گذاران را همواره مدنظر قرار داده و بصورت مستمر پیگیری خواهد کرد.
صالح‌آبادی همچنين از برگزاري جلسه‌اي با حضور مسئولان بازار سرمایه با نشست مشترک با وزیر امور اقتصادی و دارایی خبر داد و اعلام كرد در اين نشست اين گروه دغدغه‌ها و پیشنهادات خود را به منظور بهبود شرایط بازار ارائه خواهند کرد، افزود: خوشبختانه رویکرد دولت به بازار سرمایه، رویکردی بسیار مثبت است و بر این اساس، نگرانی‌های فعالان بازار بصورت جدی در سطح دولت پیگیری خواهد شد.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار مدعي شد كه بخش قابل توجهی از دلایل افت بازار طی روزهای اخیر، به عوامل برون‌زا و برخی تصمیمات و ابهامات پیرامون صنایع اثرگذار بازار سرمایه، به ویژه صنعت پتروشیمی مربوط می‌شود و سازمان بصورت جدی و مستمر پیگیری‌های لازم در راستای رفع این نگرانی‌ها را از طریق مراجع ذیربط به انجام رسانده است.
وي ابراز اميدواري كرد تا با رویکرد مثبت مجلس و دولت به بازار سرمایه و اجماع مسئولان کشور بر لزوم توسعه و رونق بورس، اقدامات سازنده در راستای تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران به بورس و رفع نگرانی‌های موجود سهامداران انجام گیرد.
۳ هفته صبور باشيد
در همين راستا مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس با بیان اینکه پایان رسیدگی به لایحه نقطه عطفی در بازار سرمایه است به سرمایه‌گذاران قول داد که تا دو سه ماه آینده وضعیت بورس بهبود می‌یابد.
خواجه‌نصیری وضعیت عمومی بازار را به لحاظ وضعیت شرکت‌ها خیلی نگران‌کننده ندانست و اعلام كرد: تاثیرات منفی لایحه بودجه در شرکت‌ها با خوش‌بینی‌هایی که در سال آینده در خصوص افزایش آمار تولید، فروش و افزایش قیمت محصولات چه در بخش پتروشیمی و چه در بخش معادن وجود دارد نه تنها منفی بوده بلکه حتی ممکن است شاهد بهبود سودآوری شرکت‌ها باشیم.
مدیر امور بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس اين مهم را ناشي از انتشار اخبار متفاوت که در صنایع بورس تاثیرگذار است دانست و اعلام كرد: فضای عمومی بازار، فضای امیدوارکننده‌ای نیست.
