سخنگوی دستگاه دیپلماسی در نشست خبری در پاسخ به سوال سیاست‌روز مبنی بر بیانیه اخیر روابط عمومی وزارت خارجه درباره برنامه ثریا و مطالب مطرح شده در این برنامه و اینکه چرا تند بود و آیا ظریف در جریان بیانیه بود؟ اظهار داشت: این بیانیه پاسخگویی به یک برنامه و یا انتقاد یک برنامه تلویزیونی از موضوع برجام نبود و آنچه در برنامه مذکور مطرح شده بود با منافع و مصالح ملی در مقطع کنونی منافات داشت ولذا وزارت امور خارجه به دلایل خاص امنیتی و منافع ملی تصمیم گرفت در این زمینه شفاف‌سازی کند و پاسخ لازم را ارائه دهد. وی افزود: هدف بیانیه گوینده و خود برنامه نبود، آنچه مسلم بود بحث محتوایی بود که در این برنامه در خصوص برجام مطرح و پاسخ لازم داده شد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به اینکه آیا بیانیه مذکور در تناقض با مشی نقدپذیری دولت نیست؟ عنوان کرد: نه. وقتی سخن نادرستی بیان شود باید شفاف‌سازی صورت گیرد و این در چارچوب نقد و بررسی می‌گنجد و اینگونه نیست یک طرف سخن بگوید و طرف دیگر نتواند پاسخ خود را ارائه دهد و سکوت کند.
قاسمی افزود: می‌شود ارزیابی کرد که متن و انشای آن خوب یا بد بوده و بیانیه می‌تواند نقد شود و مشکلی با نقد بیانیه نداریم؛ بعید می‌دانم آقای عراقچی این بیانیه را نوشته باشد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی، خاطرنشان کرد: افکار عمومی وجود دارد و آنها قضاوت خواهند کرد، نگاه نظام را درباره سیاست خارجی می‌دانیم و این رفتار وزارتخارجه می‌تواند منتقدانی داشته باشد. وزارت خارجه به اندازه کافی از سعه صدر و صبوری برخوردار بوده و هست.
تهیه‌کننده و مجری برنامه «ثریا» گفت: تاکنون چندبار از اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای برای حضور در این برنامه و گفت‌وگو با منتقدان دعوت کرده‌ایم، اما متاسفانه صلاح ندانسته‌اند در برنامه حضور یابند.
پاسخ سخنگوی وزارت خارجه به خبرنگارما درحالی مطرح شد که چند روز پیش روابط عمومی دستگاه دیپلماسی در اطلاعیه‌ای با اشاره به سخنان میهمان یکی از برنامه‌های شبکه یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی در دومین سالگرد توافق هسته‌ای، این مطلب که در این برنامه عنوان شده متن برجام دقیقا همان چیزی است که ۱۴ ماه قبل از امضا شدن توسط یک موسسه آمریکایی نوشته شده بوده و آمریکایی‌ها فقط دیکته گفته‌اند را بی‌اساس و ادعا خواند و نوشت: زمان این تردستی‌های ژورنالیستی مدتها است که گذشته و مردم ما فریب این صحنه‌سازی‌های سیاسی توسط تازه از راه رسیدگان ناشی و کم اطلاع را نخواهند خورد. اما جالب است که دو سال پس از اجرایی شدن برجام هنوز عده‌ای دست از عقده گشایی برنداشته و با استفاده از فرصتی که متاسفانه رسانه ملی سخاوتمندانه در اختیارشان قرار می‌دهد، بی‌محابا به ملت شریف ایران و همه ارکان نظام، که از جزء به جزء مذاکرات و دشواری های آن آگاهی داشته و دارند توهین کرده و از آن مهم‌تر عزت و استقلال کشور را ملعبه اغراض سیاسی و جناحی خود قرار می‌دهند.
البته، محسن مقصودی مجری و تهیه کننده برنامه تلویزیونی «ثریا» در رابطه با واکنش وزارت امور خارجه نسبت به برنامه این هفته ثریا با موضوع برجام گفت: از واکنش وزارت خارجه به یک گفت‌وگوی دو طرفه در برنامه ثریا تعجب می‌کنم. به هر حال بعد از دو سال از اجرای برجام این فرصتی که مسئولان صدا و سیما برای گفت‌وگوی دو طرفه در خصوص نقاط ضعف و قوت برجام فراهم کرده‌اند، فرصت مغتنمی است و وزارت محترم خارجه باید از بررسی عملکردش خوشحال باشد. حضور در برنامه‌های دو طرفه بهترین کمک را برای رشد فکری مردم و بیان نقاط قوت برجام فراهم می‌کند و طبیعتا باید استقبال شود.
وی افزود: همانطور که در برنامه هم ذکر کردم تاکنون چندین بار از اعضای تیم مذاکره کننده برای حضور در ثریا و گفت‌وگو با منتقدان دعوت کرده‌ایم، که متاسفانه صلاح ندانسته‌اند در برنامه حضور یابند و البته در این چهار سال در هیچ برنامه دو طرفه‌ای هیچ کدام از اعضای تیم مذاکره کننده حضور نیافته‌اند.
وی گفته بود، با توجه به بیانیه وزارت خارجه در خصوص برنامه اخیر ثریا، بار دیگر از اعضای تیم مذاکرات برجام، از جمله آقای دکتر ظریف، آقای عراقچی، آقای تخت روانچی و ... جهت حضور در برنامه هفته جاری ثریا و گفت‌وگو با منتقدان از جمله سیدیاسر جبرائیلی دعوت می‌کنیم.
در ادامه نشست خبری قاسمی با بیان اینکه عربستان همچون قبل بر طبل خصومت می‌کوبد و آمادگی رفتاری منطقی را در رابطه با کشورهای همسایه و منطقه پیدا نکرده، گفت: این کشور نشان می‌دهد که هنوز در اوهام قبلی خودش دست و پا می‌زند. سخنگوی وزارت امور خارجه در خصوص اظهارات اخیر سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه که عنوان کرده مدت‌هاست مسکو پیشنهادهایی برای میانجیگری بین ایران و عربستان داشته، گفت: من در این زمینه چیزی ندیدم.
قاسمی افزود: ما از گذشته مواضعمان روشن بود و علاقه‌مندیم با همه کشورهای همسایه و پیرامونی روابط را براساس احترام متقابل داشته باشیم و پایه‌های یک همکاری و همگرایی منطقه‌ای را در مجموعه این منطقه حساس از جهان پایه‌ریزی کنیم.
این دیپلمات کشورمان اضافه کرد:عربستان نشان می‌دهد نمی‌تواند و علاقه‌مند نیست و هنوز در اوهام قبلی خودش دست و پا می‌زند. امیدوارم روزی بتواند به مسیر خرد و عقلانیت و تعقل بیشتر حرکت کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین در پاسخ به سؤالی درباره تیتر دیروز روزنامه وطن امروز درباره تغییرات ساختاری در وزارت خارجه و اینکه تغییرات گسترده در ساختار وزارت خارجه منجر به افزایش بی‌سابقه قدرت وزیر و تنزل بخش‌های کارشناسی شده است، بیان کرد: در پاسخ به این سوال، کاری با این روزنامه ندارم من می‌توانم راجع به ساختار وزارت خارجه توضیحاتی را ارائه دهم.
قاسمی یکی از اهداف مهم این برنامه را چابک‌سازی سیستم وزارت خارجه و کاستن از لایه‌های مدیریتی بیان کرد و افزود: در این ساختار بین کارشناس و وزیر بیش از چهار لایه نداریم و ۲ لایه نیز از این میان حذف شده است. یکی از محورهای عمده محوریت بخشیدن به بحث کارشناسی و کارشناس محور شدن امور در این وزارتخانه بود که این بسیار مورد توجه وزیر امور خارجه قرار داشت که در دوران آتی و دولت جدید بتوانیم از ظرفیت کارشناسی و کارشناسان خبره وزارت خارجه در سطوح بهتر و عالی‌تری استفاده کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه در ادامه و در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه در این روزنامه آمده است که حضور سیدعباس عراقچی در جایگاه معاونت سیاسی با توجه به رویکرد وی در مذاکرات هسته‌ای منجر به بده و بستان‌های پنهان برجامی در معادله‌های منطقه‌ای خواهد شد، خاطرنشان کرد: به این سؤال پاسخ نمی‌دهم، چرا که فکر می‌کنم سؤال اصولا غلط است. مسائل در سیاست خارجی و وزارت امور خارجه عمدتا به عنوان مجری سیاست خارجی و در یک مجموعه کلان اتخاذ می‌شود و اگرچه افراد همه صاحبنظر هستند و نظرات خودشان را دارند و حضور جدی در مباحث دارند، اما اینکه بخواهیم با اغراض خاص نتیجه گیری‌های خاصی را انجام دهیم، فکر می‌کنم در چارچوب کار وزارت خارجه به عنوان یک دستگاه حاکمیتی و ملی نمی‌گنجد و نباید سخنان ناراست و نادرست را ترویج کرد و تعمیم داد و تکرار کرد.
خبرنگاری با اشاره به مقاله ظریف در فایننشال تایمز که پیشنهاد ایجاد مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای در خلیج فارس را مطرح کرده، از سخنگو پرسید با توجه به اختلاف ایران با برخی از کشورهای این منطقه آیا این پیشنهاد امری واقع‌بینانه است؟ که وی گفت: طرح این موضوع به این معنا نبود که منطقه یک کشور خاص در منطقه است که سیاست‌های خاص و خصمانه‌ای را دنبال می‌کند و ما همه منطقه را یک کشور مشخص نمی‌بینیم و منطقه مجموعه‌ای است از بسیاری کشورها که روابط سازنده و بسیار خوبی با ایران دارند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره عملیات عفرین و اینکه گفته می‌شود این عملیات با چراغ سبز روسیه صورت گرفته اظهار داشت: با توجه به نوع مناسبات و روابط و گفت‌وگوهایی که بین ما و همسایگانمان و به خصوص ترکیه وجود دارد و همچنین حضور دو کشور در مذاکرات آستانه به صورت مرتب با دوستان ترکیه‌ای در تماس هستیم و رایزنی‌های منطقه‌ای خود را داشته و خواهیم داشت.
وی افزود: در مورد اقدام ترکیه در عفرین و سوریه مواضع خود را دیروز اعلام کردیم. مسائل سوریه برای ما مهم است و با دقت تمام مسائل سوریه در زیر ذره‌بین ایران است و این مسائل رصد می‌شود و این وضعیت هر چه زودتر باید متوقف شود و بتوانیم در روند آستانه همچون گذشته تلاش‌های سازنده خود را انجام دهیم و ادامه این وضعیت می‌تواند به بازگشت مجدد تروریست‌ها و افراط گرایی در سوریه منجر شود که به مصلحت سوریه و همچنین سایر همسایگان نیست و چند فاکتور بسیار مهم وجود دارد مثل تمامیت ارضی سوریه و حاکمیت ملی در این کشور که باید آن را محترم دانست.
وی درباره مقاله اشپیگل که مدعی شده دولت آلمان در حال رایزنی با اروپایی‌هاست برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران، ادامه داد: این یک بحث رسانه‌ای است و چنین سیگنال و علامتی از دولت آلمان نداریم و روابطمان با این کشور رو به رشد و خوب است و امیدواریم در آینده با توجه به مذاکرات قبلی و مذاکراتی که در بخش‌های مختلف بین دو کشور وجود دارد این روابط بتواند سیر تعالی خود را طی کند و بتوانیم روابط بیشتر و بهتری را با آلمان که سابقه دیرینه‌ای در روابط اقتصادی با ایران دارد، داشته باشیم و حضور ایرانیان و تجار ایرانی در آلمان با موفقیت‌هایی روبرو شود.
دستورکاری برای این سفر تنظیم نشده
سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین درباره اظهارات وزیر خارجه فرانسه درباره اینکه درباره نفوذ منطقه‌ای ایران و ... در سفرش به ایران صحبت خواهد کرد گفت که سفر وزیر خارجه فرانسه در دستور کار است و انجام می‌شود.
وی در عین حال یادآور شد که هنوز دستورکاری برای این سفر تنظیم نشده است و دستورکار مذاکرات موضوعی به صورت دقیق مشخص نیست. آنچه مسلم است طیف گوناگونی از موضوعات دوجانبه و سیاسی و اقتصادی برای بحث با طرف فرانسوی خواهیم داشت. مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مثل هر مذاکره سیاسی که در امر دیپلماسی امری طبیعی است و تحولات روز حتما دنبال خواهد شد و بعد از سفر اطلاع‌رسانی لازم را خواهیم داشت.
نویسنده: هدی دهقان بذرافشان
