دولت اسلامي ترکيه در ابتدا خوب آغاز کرد، هنگامي که حزب عدالت و توسعه توانست دولت و پارلمان را در دست بگيرد، نشان دهنده عزم مردم اين کشور براي دوري از حکومتي لائيک بود که سال‌هاي سال گريبان آنها را گرفته بود.
اصلاحات سياسي و اقتصادي که دولت‌هاي اردوغان و عبدالله گل انجام دادند، رضايت مردم را در پي داشت. اين اصلاحات در حوزه اقتصادي باعث شد، اقتصاد اين کشور رونق پيدا کند و ارزش لير ترکيه بالا برود. وضعيت اقتصادي و معيشتي مردم هم تا حدودي بهبود يافت.
در زمينه مسائل سياسي هم، در داخل سعي شد تا فضا براي مردم مسلمان ترکيه بازتر شود. ممنوعيت‌هايي که تا پيش از اين براي مردم ايجاد شده بود، اندکي برچيده شد و مردم مسلمانان اين کشور که با رأي خود به حزب اسلام‌گراي عدالت و توسعه نشان داده بودند که خواهان حکومتي هستند که اسلام را پياده کند، از اين وضعيت خرسند بودند.
اما حزب اردوغان راه را به بيراهه رفت و پس از چند سال از زمان استقرار و دستيابي به قدرت، نتوانست به راه درست خود ادامه دهد.
به همين خاطر، بيراهه رفتن‌هاي دولت ترکيه باعث شد تا مردم در انتخابات پارلماني که به تازگي برگزار شد، از حزب عدالت و توسعه روي برگردانند و به ديگر احزاب اين کشور رأي دهند، به گونه‌اي که نتيجه انتخابات باعث شد تا اين حزب نتواند به تنهايي دولت را تشکيل دهد.
علت چنين اتفاقي روشن است. تغيير مسير در سياست‌هاي خارجي و منطقه‌اي دولت اردوغان، مردم را وادار کرد تا ديگر به اين حزب روي خوش نشان ندهند.
دشمني ترکيه با دولت و مردم سوريه يکي از دلايل اساسي و مهمي بود که مردم را نسبت به حزب عدالت و توسعه بدبين کرد.
سياست‌مداران، ديگر احزاب ترکيه، رسانه‌‌هاي اين کشور و حتي کشورهاي همسايه و دوست آنکارا، بارها اردوغان را از دشمني با سوريه برحذر داشتند، اما او زيربار اين خواسته‌ها، هشدارها و توصيه‌ها نرفت و به کار خود ادامه داد.
تحولات منطقه و ظهور داعش، حمايت‌هاي ترکيه از اين گروه تروريستي را در پي داشت. مخالفين دولت قانوني بشار اسد در سوريه مورد حمايت ترکيه قرار گرفتند. دوستي اين دو دولت، به دشمني آنکارا با دمشق کشيده شد.
سوداي قدرت در اردوغان باعث شد تا وي همراه با سياست‌هاي آمريکا در منطقه در آتش فتنه و آشوب بدمد. دخالت‌هاي دولت ترکيه در امور سوريه، چندين بار تجاوز هوايي و زميني، حمايت‌هاي گسترده از نيروهاي تروريستي- تکفيري داعش و ديگر مخالفين دولت سوريه، باعث کشتار ده‌ها هزار تن از مردم اين کشور شده است و ميليون‌ها نفر ديگر آواره گشته‌اند.اكنون ويرانه‌اي از سوريه باقي مانده است.
چهار سال است که جنگ ويرانگر در سوريه ادامه دارد. هدف آنها سرنگوني بشار اسد است. اردوغان از اين سرنگوني سهم مي‌خواهد. پروژه تجزيه منطقه که از سوي آمريکا برنامه‌ريزي شده است، به گمان اردوغان اين حق را به او مي‌دهد که به خاطر همراهي با اين پروژه، بخشي از خاک سوريه به ترکيه برسد.
اين غفلت و دورانديشي سياسي در مقامات آنکارا تعجب‌برانگيز است. چرا که تجزيه سوريه، مشکلات ترکيه را بسيار افزايش خواهد داد. تجزيه اين کشور نه تنها به پايان درگير‌هاي سوريه نمي‌انجامد بلکه معضلات پيچيده ديگري را رقم خواهد زد که دامن ترکيه را هم خواهد گرفت.
هيچگاه نبايد اين سخن رهبر معظم انقلاب اسلامي را از ياد برد که خطر گروه‌هاي تروريستي- تکفيري منطقه از جمله داعش، دامن حاميانش را خواهد گرفت.
ترکيه اکنون از داعش به عنوان ابزار استفاده مي‌کند، اما در آينده نه چندان دور، اين داعش براي ترکيه معضلي بزرگ مي‌شود، همچنان که اکنون هم براي اين کشور دردسرهايي ايجاد کرده است.
مقامات ترکيه با استفاده از داعش مي‌خواهند خود را از شر «پ‌ک‌ک» خلاص کنند، غافل از اين که اگر چنين اتفاقي بيفتد، داعش از «پ‌ک‌ک» هم براي ترکيه خطرناکتر خواهد بود. استقرار داعش در سوريه و در دست گرفتن قدرت در اين کشور، شکست حتمي براي ترکيه خواهد بود.
تروريست‌هاي تکفيري داعش، ترکيه را راحت نخواهند گذاشت و ناامني‌هاي اين کشور افزايش خواهد يافت. ايجاد چنين وضعيتي بر اوضاع اقتصادي و سياسي آن كشور هم تأثير منفي خواهد گذاشت. از هم اکنون تبعات آن با سقوط ارزش لير ترکيه آشکار شده است.
ترکيه که منبع درآمدي خود را برپايه توريسم بنا کرده است، با بروز ناامني از اين امتياز هم محروم خواهد شد و بحران اقتصادي دامن اين کشور را خواهد گرفت.
ميدان دادن به گروه‌هاي تروريستي در منطقه از جمله سوريه و عراق مرگ تدريجي را براي ترکيه رقم خواهد زد، حتي خطر تجزيه اين کشور هم وجود دارد.
اردوغان اگر مي‌خواهد بخشي از منطقه غرب آسيا از بحران بيرون بيايد، بهترين کار حمايت از دولت و مردم سوريه در مقابل گروه‌هاي تکفيري- تروريستي است. محو هر چه سريعتر اين گروه‌ها، علاوه بر بازگرداندن صلح و ثبات به منطقه، اقتدار و توانمندي مثبت کشوري مانند ترکيه در منطقه را بيشتر خواهد کرد، همانگونه که جمهوري اسلامي ايران با حمايت‌هاي خود از دولت و مردم سوريه و عراق در شرايط مطلوب و محبوبي قرار گرفته است.
سياوش کاوياني
