آذين بكتاش:
در حاليكه حجم نقدينگي سرگردان در بازار ايران از طرفي و بحران توليد پس از اجراي هدفمندي يارانه ها از طرف ديگر روزبه روز اقتصاد كشور را از فعاليت هاي مولد دور ميكند، رئيس جمهور هفته گذشته با ارائه آمار ايجاد يك ميليون و600 هزار شغل در سال گذشته و وعده ايجاد دو ميليون و 500 هزار شغل در سال جديد اين پرسش را در ذهن ايجاد كرد كه آيا چنين چيزي شدني است؟اگرچه دولت مسئوليت ايجاد اين حجم از شغل را به عهده خود دانسته و از آن سخن گفته اما اينكه بودجه سال نود كشش اين حجم از سرمايه گذاري را دارد يك بحث است و اينكه با توجه به بحران نقدينگي سرگردان و افزايش هزينه هاي توليد، دولت خواهد توانست همين ميزان اشتغال موجود نيز حفظ كند يا خير بحثي ديگر.
بودجه 90 كشش 500 هزار شغل را هم ندارد
اين وعده رئيس جمهور با واكنش صريح مجلسيان مواجه شد چرا كه زير و بم بودجه نود را به هيچ وجه پاسخ گوي چنين وعده اي ندانستند و همچنين زير بار آماري كه در مورد ايجاد اشتغال سال گذشته اعلام شد نيز نرفتند.
محمدرضا خباز عضو كميسيون اقتصادي در خصوص اينكه وعده ايجاد دو نيم ميليون شغل تا چه حد ميتواند به واقعيت نزديك شود گفت:" در زمان بسته شدن بودجه سال نود من با دو موضوع به جد مخالفت كردم، يكي اينكه اين بودجه منجر به افزايش قيمت مسكن و هزينه اجاره بها خواهد شد و ديگر اينكه اين بودجه پتانسيل ايجاد دو و نيم ميليون شغل را ندارد."وي با اشاره به اينكه دولت در زمان بسته شدن بودجه نيز ادعاي ايجاد دو نيم ميليون شغل را مطرح كرده بود گفت:" بودجه سال نود كشش ايجاد 500 هزار شغل را هم ندارد چه برسد به دو نيم ميليون شغل."وي ادامه داد:" ما نمي توانيم انتظار معجزه داشته باشيم، زماينكه از ايجاد اين حجم شغل صحبت ميكنيم به اين معني است كه بايد به اين ميزان سرمايه گذاري داشته باشيم و چنين چيزي در بودجه ديده نشده است."
سرمايه ها در ايران به سمت توليد و اشتغال نمي رود
اين عضو كميسيون اقتصادي در خصوص اينكه مكانيزم امروز بازار ايران نيز تا چه حد مستعد ايجاد اشتغال است نيز گفت:"در ماه هاي اخر شاهد ايجاد التهاب در بازار هاي طلا و ارز بوديم كه با يد توجه داشته باشيم كه هر علتي معلولي دارد." خباز افزود:" حجم نقدينگي در دست مردم در ابتداي دولت نهم 70 هزار ميليارد بود؛ دولت موظف بود حجم نقدينگي را پايين بياورد در صورتيكه امروز نه تنها اين نقدينگي كاهش پيدا نكرده است بلكه اين ميزان به 392 هزار ميليارد تومان رسيده است."
وي تاكيد كرد:" اين نقدينگي به سمت توليد هدايت نشده است و دولت در مهار نقدينگي موفق نبوده است. با عدم روانه شدن اين نقدينگي به سمت توليد و ايجاد اشتغال، عملا بازارهاي مختلف به ريخته است و سفته بازي رونق گرفته است."
بازار ايران بازاري غير مولد
و اما اينكه حجم سرمايه گذاري هاي دولت تا چه حد مسير را براي ايجاد توليد و اشتغال هموار ميكند و آمار داده شده در باره اشتغال سال گذشته و عده داده شده براي سال جديد، چقدر با واقعيت هاي موجود در اقتصاد ايران سازگاري دارد، نكته اي است كه كارشناسان اقتصادي بر روي آن تاكيد ميكنند.
علي سنگينيان كارشناس بازار نيز گرايش به سمت فعاليت هاي غير مولد در ايران را مورد تاكيد قرار داده و ميگويد:" سال گذشته حجم زيادي از نقدينگي وارد بازار شد كه تنها بخشي از آن به سمت بورس روانه شد."
وي تاكيد كرد:" سرمايه گذاري در بورس به عنوان يكي سرمايه گذاري مولد كه ضامن بقاي شركت هاي عضو در خود و ايجاد ارزش افزوده و اشتغال است، جذابيت خود را از دست داده است و در شرايط آشفته بازار تنها عده اي خاص هستند كه سود ميكنند."
وي تاكيد كرد:" با رونق گرفتن سفته بازي در بازار ايران و گرايش به سمت فعاليت هاي غير مولد عملا شاهد هستيم كه سرمايه ها به جاي اينكه در اختيار توليد و اشتغال قرار بگيرند به سمت بازار هاي غير مولدي مثل طلا، ارز و مسكن هدايت شده و بدون ارزش افزوده هستند."
ركود تورمي، گره كوري كه با وعده باز نمي شود
و اما مهدي تقوي استاد دانشگاه با اشاره به اينكه مردم به جاي سرمايه‌گذاري در توليد و ايجاد اشتغال به سمت سفته بازي گرايش پيدا كرده اند ميگويد:" زنگ خطر اقتصاد مالي ايران به صدا در آمده ودر شرايطي كه پايه‌هاي اقتصاد مالي در ايران سست شده است، با نگاهي به شرايط موجود نمي توان به بهبود وضع توليد و اشتغال اميدوار بود.."
وي بااشاره به اينكه اقتصاد ايران دروضعيت ركودتورمي به سر مي‌برد گفت:" درشرايط ركود با افزايش تورم بيكاري كاهش مي يابد اما كشور ايران در وضعيت ركود تورمي است به اين معنا كه تورم و بيكاري هر دو در حال افزايش است."
وي تاكيد كرد: "در شرايطي كه سفته بازي در ايران رونق گرقته است ركود تورمي تشديد نيز ميشود."
تقوي تاكيد ميكند :"علت حرکت پول از بازاری به بازار دیگر این است که سرمایه گذاری در بانک ها و در بورس به صرفه نیست و این دو بخش مسئول تامین منابع مالی و نیازهای مالی هستند تا توليد واشتغال حفظ شود، موضوعيت خود راد از دست داده اند."
اين استاد دانشگاه با تاكيد بر اينكه سرمايه گذاري در بانك و بورس ضامن حفظ توليد و اشتغال است گفت : "اگر ما به اندازه کافی سپرده در بانک نداشته باشیم، بانک ها نمی توانند وام و تسهیلات بدهند و برای سرمایه گذاری و نیاز مالی. اگر در مورد بورس هم مردم نقش موثر در بازار سرمایه نداشته باشند، بنگاه ها نمی توانند تامین مالی شوند."
