آلودگی میهمان همیشگی شهرهای بزرگ و صنعتی شده است و در حالی که چشم امید مردم به راهگشایی مسئولان و متولیان است صحبت‌هایی می‌شوند که شاید خوشایندشان نباشد.
خانم ابتکار این‌بار بعد از تاکید به مقصر دانستن احمدی‌نژاد و یارانش در اوضاع کنونی یقه باد را گرفته و گفته که ۱۷ روز پیش در تهران باد نداشتیم و این موضوع علت آلایندگی تهران بوده است؟!!! و البته معاون رئیس‌جمهور هم خانه‌ها و کارخانه‌ها را مقصر ایجاد گازهای گلخانه‌ای و آلودگی معرفی می‌کند!! با هم این صحبت‌ها را مرور می‌کنیم.
باد مقصر آلودگی!
معصومه ابتکار رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست آلودگی هوای امسال را طولانی و کم‌سابقه عنوان کرد و گفته که این اتفاق طولانی به خاطر این بود که پایداری هوا زیاد شد یعنی ۱۷ روز باد نداشتیم.
او این را هم گفته که بحث کاهش آلاینده‌ها یک کار بلند‌مدت است و این طرحی بود که در سال ۷۹ مورد توجه قرار گرفت و یک برنامه ۱۵ ساله را در آن دوران شروع کردیم. البته ابتکار نگفته چطور می‌خواهد در طول این ۱۵ سال باد را متقاعد کند تا بوزد!! به گفته وی این برنامه در طی سال‌های گذشته پیشرفتی نداشته و از سال ۹۲ این طرح دوباره مدنظر دولت و محیط‌زیست قرار گرفته است.
رئیس سازمان محیط‌زیست درباره عملکرد سازمان متبوعش از سال ۹۲ به بعد گفت: طبق هماهنگی با وزارت نیرو و نفت، کاهش سوخت مازوت، خارج کردن بنزین آلوده و استاندارد‌سازی خودروها و موتورسیکلت‌ها را دنبال کرده‌ایم. ابتکار یادآور شد: بنزین پتروشیمی‌ها آلوده بود و تصمیم بر آن شد تا بنزین یورو ۴ در اختیار مردم قرار گیرد که به همین منظور از اوایل ۹۳ رسما بنزین آلوده توزیع نشد از نیمه ۹۳ کلانشهرها یکی پس از دیگری بنزین یورو ۴ را در اختیار داشتند. یکی دیگر از مشکلات ما استاندار یورو ۴ در خودروها بود که این مهم نیز اجرا نشده بود و ما از سال ۹۲ آن را اجرا کردیم و دقیقا از شهریور ۹۳ به بعد نظام بازرسی از خطوط خودروها مورد اهتمام قرار گرفت.
البته ابتکار این را نگفته که اگر بنزین و خودروها در دوران وی استاندارد شدند چرا آلودگی کم نشده است!! یا شاید هم باد مقصر است در حالی که به وضوح می‌توان با پرداختن به آمار آب و هوایی دید که وزیدن باد در تهران و اغلب شهرها در دوره خانم ابتکار بیشتر شده است تا جایی که حتی ما در تابستان هم توفان داشتیم!!
همه دنیا آلودگی را با باد برطرف می‌کنند!!
ابتکار در پاسخ به این پرسش که چرا برای کاهش آلودگی هوا باید منتظر وزیدن باد باشیم؟ هم صحبت قابل تاملی داشته و عنوان کرده که در همه کشورهای دنیا جابه جایی هوا با وزیدن باد محقق می‌شود؛ البته ما اقداماتی برای کاهش آلودگی هوا انجام داده‌ایم. رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره ضرورت پرداخت سهم حمل‌و‌نقل عمومی از طرف دولت نیز اظهار داشت: دولت باید سهم خود را از حمل‌و‌نقل عمومی بپردازد و این مهم باید مد نظر واقع شود. ابتکار به لایحه هوای پاک نیز اشاره کرد و افزود: بیش از یک سال از ارائه این لایحه به مجلس می‌گذرد و امیدواریم هرچه زودتر در دستور کار مجلس قرار گیرد.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست همچنین به موضوع موتورسیکلت‌ها نیز اشاره کرد و افزود: کارخانه‌های تولید موتورسیکلت استاندارد یورو ۳ را پذیرفته‌اند و از نیمه سال آینده نیز قرار است تولید موتورسیکلت‌های کاربراتوری متوقف شود.
مصارف خانگی و تجاری متهم اصلی آلایندگی هستند
اما کمی آن طرف‌تر اکبر ترکان مشاور ارشد رئیس‌جمهور درباره آلودگی هوا نظریه‌ای دارد، او معتقد است که متاسفانه در ایران با پدیده‌ای به نام «هدرسوزی» روبه‌رو هستیم که یکی از علل اصلی آلودگی هواست.
وی اضافه کرد: قیمت ارزان انرژی در کشور ما باعث ایجاد این چالش شده و با نصیحت کردن و تبلیغات پراکنده، نمی‌توان آن را جبران کرد. قیمت گاز طبیعی در جهان ۳۰ تا ۴۰ سنت است، اما ما همین گاز را به مردم خودمان، مترمکعبی دو سنت می‌دهیم، بعد آنها را قسم می‌دهیم که درست مصرف کنید؛ این دو موضوع در ضدیت با هم هستند.
البته ترکان نگفت که نسبت قیمت خودرو و بنزین و گاز به میزان حداقل دستمزد در کشورهای دیگر چه قدر است!! او نگفت که کشورهای دیگر محصولاتی را که خودشان تولید می‌کنند چطور در اختیار مردم قرار می‌دهند، او این را هم نگفت که که وام‌هایی که برای سرپا نگه داشتن کارخانه‌های تولید خودرو بی‌کیفیت داده شد با تدبیری درست می‌توانست صرف کاهش همین گازهای گلخانه‌ای شود و البته رقابتی بین خودروسازان در زمینه تولید خودرو با کیفیت ایجاد کند.
ترکان به جای موارد فوق این را گفت که اگر بناست درست مصرف کنیم، بهای آن نیز باید درست و واقعی باشد. تجربه نشان داده با چند تبلیغ و نصیحت مردم، فرهنگ کم‌مصرف کردن، ایجاد نمی‌شود. مصرف انرژی ما اصلاً قابل مقایسه با اروپا نیست؛ پس بهتر است در این حوزه ورود نکنیم، اما می‌توان ایران را با ترکیه مقایسه کرد که جمعیت تقریباً برابری دارد. اقتصاد ترکیه ۲.۵ برابر اقتصاد ایران تولید می‌کند ولی ترکیه نصف ما انرژی مصرف می‌کند. اگر قرار بود اقتصادهایمان هم‌سنگ باشد، مصرف انرژی ما پنج برابر ترکیه می‌شد.
ترکان نگفت که در ترکیه میزان مصرف کم ناشی از کم مصرف بودن خودرو و موتورسیکلت‌هاست و همچنین تردد خودرو هیبریدی! وقتی ما در کشورمان موتورسیکلتی را داریم که چهار برابر خودرو آلودگی ایجاد می‌کند مقصر مردم نیستند. وقتی ما در کشور خودرو و موتورسیکلت برقی نداریم مقصر صرف انرژی را نمی‌توانیم مردم بدانیم و قیمت بالای انرژی نمی‌تواند از مصرف آن و به تبع آن آلودگی کمتر و گازگلخانه‌ای کمتر تبعیت کند.
امیدواریم هم ابتکار در متقاعد کردن باد برای وزیدن موفق باشد و هم معاون رئیس‌جمهور در تحلیل درست از مصرف بالای انرژی تا حداقل سود این دو تفکر به مردمی که هر روز سرفه می‌کنند و مجبورند دلبندانشان را در این هوا بیرون ببرند، برود. تا شاید روزی برسد که آسمان آبی و ستاره‌ها هم برای شهرنشینان و پایتخت‌نشینان قابل رویت شود.
