یکسال از عمر دولت دوازدهم هم گذشت اما عملکرد دولت نه تنها در دولت یازدهم قابل قبول نبود بلکه در دولت دوازدهم نیز حرکتی رو به جلو نداشته است و تاکنون نتوانسته انتظارات مردم را برآورده و مشکلات و مسائل مردم را حل و فصل کند.
اکنون موضوع برجام و عدم پاسخگوئی دولت به شکست آن نیز بیشتر نمایندگان مردم را بر این داشته که خواستار پاسخگوئی و عمل دولت به وعده های خود شوند. البته این اولین بار نیست که این موضوع سوال از رئیس جمهور مطرح می شود.
پس از اینکه کرسی ریاست جمهوری در اختیار روحانی قرار گرفت، نمایندگان بارها برای کشاندن او به مجلس و پاسخگویی از رئیس جمهور تلاش کرده‌اند، ولی به علت لابی‌گری و معامله‌گری در بهارستان این موضوع به ثمر نرسید. تا کنون روحانی را با سه طرح سؤال در مجلس روبه رو شده است که محورهای این سؤالات عبارت است از اقتصاد، قاچاق، معیشت مردم، بیکاری، افزایش قیمت دلار، نوسانات نرخ ارز رکود اقتصادی و مشکلات مؤسسات مالی و اعتباری. اما همچنان سوالات بی پاسخ باقی مانده است.
بر اساس قانون اساسی کشورمان ، هرگاه در خصوص کار ووظایف رئیس جمهور یا هریک از وزرا برای مجلس ابهاماتی پیش آید یا مجلس نیاز به تنویر مسائلی داشته باشد قانونا چهارراه عمده ، تذکر، سوال، استیضاح و تحقیق و تفحص پیش روی نمایندگان مجلس قرار دارد تا آنها از ابهام درآمده و قانع شوند. در مقابل وزرا یا رئیس جمهور نیزموظفند به سوالات نمایندگان جواب داده و آنان را قانع کنند.
معامله گری
به جریان نیافتادن سوال از رئیس جمهور حتی این ابهام را به وجود آورده است که ممکن است نوعی معامله گری در این میان مطرح باشد.
در بسیاری از موارد امضای سوالات رئیس جمهور حتی بالاتر از حد نصاب تقدیم هیات رئیسه می شود اما با این حال این امضا ها به مرو زمان کاهش یافته و پس گرفته می شود.
حسینعلی حاجی‌دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر در این باره گفت : اینکه به صورت مرتب امضاهای سوال از رئیس جمهور کم و زیاد می‌شود، بازخورد خوبی برای مجلس ندارد.
نماینده مردم شاهین‌شهر تصریح کرد: یک طرح سوال از رئیس جمهور در مقطعی به ۱۸۰ امضاء رسید اما بعد از مدتی به ۸۰ امضاء رسید و باید گفت اگر نماینده‌ای طرحی را امضاء می‌کند باید بر حرف خود پایبند باشد و اگر نمی‌خواهد پایبند بماند، بهتر است آن طرح را امضاء نکند. نماینده‌ای در مجلس وجود دارد که ۵_۶ بار این طرح سوال را امضاء کرده است، اما امضای خود را پس گرفته است. در این شرایط از بیرون می‌گویند گویا در مجلس خرید و فروش صورت می‌گیرد یا بر سر این موضوع معامله می‌شود.
سال گذشته پس از طرح آخرین سوال از رئیس جمهور با ۶ محور همچون مشکلات موسسات مالی و اعتباری، قیمت ارز و بیکاری ، جبارکوچکی نژاد نماینده رشت در این باره گفت که این طرح قبل از پایان سال ۹۶ به هیئت رئیسه مجلس تقدیم می شود و روحانی باید بعد از تعطیلات سال نو برای پاسخگویی به مجلس بیاید اما چنین اتفاقی روی نداد.
آخرین وضعیت امضاء کنندگان
نماینده مردم رشت گفت: از تمامی نمایندگان امضاکننده طرح سوال از رئیس جمهور تعهد گرفته شده است تا پای امضای خود بمانند.
جبار کوچکی‌نژاد نماینده مردم رشت درباره آخرین وضعیت طرح سوال از رئیس‌جمهور در مجلس، اظهار کرد: سوال از رئیس‌جمهور با ۹۵ امضا تحویل هیئت رئیسه شده است.
نماینده مردم رشت درباره محتوای سوالات تدوین شده از رئیس جمهور، گفت: آشفتگی بازار ارز، تورم، مشکلات موسسات مالی و اعتباری، بیکاری جوانان و برجام از جمله عناوین طرح سوال از رئیس جمهور است. وی افزود: طبق ماده ۲۱۳ آیین‌نامه داخلی، رئیس جمهور یک ماه فرصت دارد در مجلس حضور یابد و به سوال نمایندگان پاسخ دهد.
کوچکی‌نژاد با بیان اینکه مراحل طرح سوال از رئیس جمهور در حال پیگیری است، خاطرنشان کرد: از تمامی نمایندگان امضا کننده طرح سوال از رئیس جمهور تعهد گرفته شده است تا پای امضای خود بمانند، بعید می‌دانم که این بار تعداد امضاها کاهش یابد.
بهانه های تازه
اما به نظر می رسد، بهانه هایی تازه مطرح شده تا سوال از رئیس جمهور در جریان کارمجلس قرار نگیرد.
حسینعلی امیر معاون پارلمانی درباره پیچیده شدن موضوع سئوال برخی نمایندگان از رئیس جمهور به گفت: دو سئوال از حد نصاب خارج شد چون با توضیح نمایندگان رئیس جمهور، برخی امضاکنندگان طرح سئوال قانع شدند و انصراف دادند.
وی افزود: سومین طرح سئوال از رئیس جمهور ترکیبی از طرح سئوال اول و دوم است که قبلا پاسخ آنها داده شد، بر همین اساس درباره این سئوال استدلال های حقوقی داریم که در مجلس شورای اسلامی آن استدلال ها را مطرح می کنیم چون معتقدیم پاسخ های آن سئوالات داده شده و به لحاظ حقوقی نباید در مجلس قابل طرح باشد.
معاون پارلمانی رئیس جمهور گفت: سئوال چهارمی هم راجع به مسائل ارزی و بانکی مطرح شده که فعلا و رسما ندیدم. البته بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی متولی مشخص این حوزه هستند.
در نهایت
آنچه مسلم است در مجلس عده ای مخالف طرح سؤال از رئیس جمهور هستند و در تلاشند، هر طور شده، نمایندگان متقاعد به پس گرفتن امضا و انداختن حد نصاب باشند؛ اما از سوی دیگر هر روز بر شمار کسانی که می خواهند سؤال در مجلس مطرح شود، افزوده می شود.
بسیاری نیز معتقدند نباید روحانی به عنوان رئیس جمهوری که از سوی مجلس مورد سوال قرار گرفت معرفی شود.
نخستين سوال نمایندگان مجلس از رئیس‌جمهوری در تاریخ مجالس کشور را نمایندگان مجلس هشتم رقم زدند؛ هر چند طرح سوال از رئیس‌جمهوري در مجلس هفتم از سوی اکبر اعلمی، نماینده تبریز از رئیس‌جمهوری وقت یعنی محمود احمدی‌نژاد مطرح شده بود و حتی به امضای تعدادی از نمایندگان هم رسید ولی به سرانجام نرسید تا اینکه در مجلس هشتم طرح سوال از سوی علی مطهری، نماینده تهران مطرح شود و با پیگیری‌های او سرانجام سوال از رئیس‌جمهوری بعد از ٣٢ سال برای نخستين‌بار در تاریخ قانونگذاری ایران رسما کلید خورد و احمدی‌نژاد در ٢٤ اسفند سال ١٣٩٠ در صحن مجلس حاضر شد و به ١٠ سوال نمایندگان پاسخ داد.
احمدی‌نژاد در این روز در حالی با شوخی و خنده به ١٠ سوال طرح‌کنندگان سوال از او پاسخ داد که علی لاریجانی، رئیس مجلس برخی از توضیحات احمدی‌نژاد را مردود دانست و گفت که تفسیر او در مورد برخی اصول قانون اساسی را قابل قبول نمی‌داند. او همچنین نحوه برخورد رئیس‌جمهوری را مناسب ندانست و گفت: «مجلس جای شوخی نیست، جای مسائل جدی و مهم است ».
حالا گویا طرفداران روحانی نمی خواهند که او مانند احمدی نژاد مورد سوال قرار گیرد.
اما باید توجه داشت که سوال از رئیس جمهور یک امر قانونی و عادی است و اصلا نباید آنرا تابو تلقی کرد. رئیس جمهور باید در خصوص مسائل مختلف کشور به مردم و نمایندگان آنها پاسخگو باشد. با حضور رئیس جمهور درمجلس نه زمین به آسمان می رود و نه آسمان به زمین.
گفته می‌شود که رئیس مجلس سوال از رئیس جمهور به صلاح کشور نمی‌داند اما نباید فراموش کرد که خواسته مردم روز به روز از نماینده ها در این باره بیشتر می شود و لازم است تا مجلس با فشار بر دولت، مطالبات مردم را تا جایی که می تواند پاسخ دهد.
