روز گــذشته وزیــر راه و شهرسازی در حاشیه مراسم تودیع و معارفه مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن مدعی شد که امسال قطعاً شاهد خروج مسکن از رکود به شکل غیرتورمی خواهیم بود و گفت: در حوزه مسکن از همان ابتدای دولت یازدهم ما به دنبال خروج غیرتورمی مسکن از رکود بودیم، بنابراین اینکه بانک مرکزی ۱۰۰۰ میلیارد تومان پول پرقدرت به بخش مسکن تزریق کند چندان نمیتواند کمکحال این بخش باشد.
به اعتقاد آخوندی روش پسانداز یکی از راههای مناسب در بخش مسکن است چراکه همین الان نرخ تورم مسکن نسبت به نرخ تورم پایینتر بوده است، پس با روش پساندازهایی که از ابتدای دولت یازدهم بر آن تاکید کردهایم میتوان به راحتی مردم را صاحب مسکن کرد.
وزیر راه و شهرسازی با استناد به آمارهای بانک مسکن و رشد ۱۰۰ درصدی تسهیلات مسکن پیشبینی کرد که قطعاً با این روند شاهد خروج تدریجی مسکن از رکود خواهیم بود، معتقد هستم مسکن موتور محرکه اقتصاد کشور است اما نباید این بخش موجب اغتشاش در سایر بخشها شود.
این گفته آخوندی در حالی مطرح میشود که در حال حاضر یک میلیون واحد مسکن مهر نیمهتمام در کشور وجود دارد و طبق آمار و مستندات موجود رکود سنگین بازار مسکن در شهر تهران موجب شده که شهرهای جدید هم از رونق بیفتند و خرید و فروش در این شهرها به پایینترین حد خود برسد.
کارشناسان و فعالان بازار مسکن با بیان اینکه بازار مسکن شهر تهران یکی از اثرگذارترین بازارهای مسکن در کشور به شمار میرود معتقدند این مساله سبب شده تا هرگونه اتفاقی در این بازار به طور مستقیم بر وضعیت مسکن شهرهای دیگر اثرگذاربگذارد و در پی آن تغییرات زیادی را به سرعت در دیگر شهرها به وجود بیاورد به طوریکه این تاثیر را میتوان در شهرهای جدید اطراف تهران دید که متاثر از بازار مسکن شهر تهران هستند.
وزیر راه و شهرسازی در حالی ادعا میکند که در چند ماه گذشته شاهد افزایش خرید و فروش مسکن نیز بودهایم که طبق آمار و مستندات منتشر شده؛ تعداد معاملات مسکن کل کشور در ماههای مهر، آبان، آذر، دی و بهمن سال گذشته به ترتیب ۷۷ هزار، ۸۱ هزار، ۸۵ هزار، ۱۰۷ هزار و ۱۰۶ هزار مورد بود و البته در اسفندماه نصف شد و به ۵۷ هزار مورد رسید. همچنین گفته میشود که در فروردینماه ۹۵؛ ۶ هزار و ۳۹۰ قرارداد خرید و فروش مسکن در شهر تهران ثبت شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۶.۳ درصد رشد داشته است.
تداوم کسادی
برخلاف اظهارنظر متولیان دولتی کارشناسان بازار براین اعتقادند که این احتمال که کسادی بازار در اردیبهشت هم ادامه یابد وجود دارد اما احتمالا در خردادماه شاهد افزایش معاملات خواهیم بود.
به گفته این کارشناسان قیمت مسکن در پایتخت روزهای باثباتی را سپری میکند و به نوعی میتوان گفت مشتریان هنوز با این بازار آشتی نکردهاند هرچند که خرید و فروش در جنوب پایتخت به واسطه تناسب قیمتها با توان خرید متقاضیان مقدار اندکی نسبت به شمال آن بیشتر است.
فعالان این بازار دلایل متعددی را در بروز این شرایط مطرح میکنند و میگویند: رونق مسکن مستلزم افزایش سطح تقاضاست که براساس آمارها طی سه سال اخیر خریداران مسکن به یک دهم رسیدهاند و هماکنون عرضه تا ۲۰ برابر تقاضا رسیده است؛ چراکه در کشور ۱.۶ میلیون خانه خالی وجود دارد و این رقم در شهر تهران ۲۴۰ هزار واحد است و بدیهی است تا پیدا شدن مشتری برای این واحدها، بازار فروش در کسادی قرار خواهد داشت.
این کارشناسان پایین بودن قدرت خرید مردم و متناسب نبودن میزان تسهیلات ارائه شده برای خرید مسکن از سوی بانک مسکن را مدنظر قرار داده و میگویند: در شرایطی که سرعت تولید مسکن از سرعت فروش آن کمتر است اما تسهیلات بانکی خلاف این نظر را ثابت میکند. براساس اطلاعات منتشر شده از سوی بانک مرکزی؛ تقاضای وام خرید مسکن در سال گذشته با بیش از ۲۰ درصد کاهش از نظر تعداد همراه بوده است. در این میان برخی کارشناسان این نکته را مطرح میکنند که بخش مسکن به شدت از درآمدهای نفتی تاثیر میپذیرد و براساس تجربه؛ افزایش فروش نفت با افزایش تقاضای مسکن رابطهای همسو دارند.
این گروه میافزایند: از آنجایی که درآمدهای نفتی دولت به دلیل افت قیمت نفت کاهش یافته و بودجه دولت انقباضی بسته شده است بنابراین بخش خصوصی نیز به دلیل افت شدید ارزش افزوده بخش ساختمان طی سالهای اخیر، رغبت چندانی برای تولید نشان نمیدهد که کاهش ۸۰ درصدی صدور پروانههای ساختمانی از سال ۹۲ تاکنون این مساله را تایید میکند.
کف قیمتی مسکن
این فعالان بازار مسکن رسیدن قیمت مسکن به کف را تنها راهحل ممکن میدانند اما با وجود تاکید متولیان مربوطه مبنی به رسیدن قیمتها به کف؛ اما بررسی تعداد معاملات نشان میدهد که تحولی در این بازار رخ نداده است.
با این وجود و با در نظر داشتن اینکه گفته میشود که عرضه مسکن نسبت به خانههای فروخته شده در مشاوران املاک شهر تهران نشان از آن دارد که عرضه ۲۰ برابر تقاضاست اما برآوردها از عرضه ۲۵۰ هزار واحد خالی مسکن در شهر تهران، کند بودن روند پر شدن این واحدها، نبود برنامهای برای ورود واحدهای خالی به بازار اجاره و بازار بیرمق خرید و فروش به دلیل حباب قیمتها پیشبینی از رونق بازار مسکن شهر تهران در آینده نزدیک را با تردید مواجه میکند.