سه شنبه ۴ آذر ۱۳۹۹ - ۲۰:۵۲
کد مطلب : 116234
نگاهی به موانع متعدد پیش روی امریکا در بازگشت به برجام

مردم تجربه امضای برجام را فراموش نکرده‌اند

مردم تجربه امضای برجام را فراموش نکرده‌اند

بعد از پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری امریکا و آغاز روند انتقال قدرت ذوق زدگی اصلاح طلبان، این باور را در میان مردم ایجاد کرده است که شاید بازگشت به برجام از سرگرفته شود و تأثیر احتمالی مثبت آن موجب رونقی در اقتصاد ایران و کاهش فشار تحریمها شود، اما این موضوع آنطور که اصلاح طلبان می‌گویند، دیگر به سادگی صورت نخواهد گرفت و موانع بسیاری پیش روی این امر قرار دارد.
چهار سال از «فشار حداکثری» دولت ترامپ می‌گذرد، استراتژی که به دنبال بازگشت ایران به میز مذاکره برای تحمیل توافق مورد نظر امریکا بود. با این حال امریکایی‌ها نتوانستند تا ایران را مجبور به بازگشت به میز مذاکره کنند. اما حالا با پیروزی دمکرات‌ها در امریکا، گروهی از اصلاح طلبان و اعتدالیون در کشورمان اینگونه عنوان می کنند که دولت بایدن می تواند با کاهش برخی از تحریم‌های اقتصادی ایران و تسهیل صادرات کالاهای بشردوستانه به ایران، تنش‌ها را به صورت قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد. آنان این انتظار را در افکار عمومی رقم می زنند که جو بایدن مانند باراک اوباما بر دیپلماسی چندجانبه که منجر به برجام شد، زنده می‌کند و این آغازی برای احیای مذاکره مجدد میان ایران و امریکا است. اما کارشناسان سیاسی بر این باورند که چنین باوری خیال پرورانه و خام است و حتی اگر بایدن بخواهد این رویه را طی کند با موانع زیادی روبرو خواهد بود. 

موانع پیش روی امریکا برای بازگشت به برجام
مردم باید بدانند که آمدن بایدن به معنای برداشته شدن تحریمها نیست، اما حتی اگر بایدن بخواهد به برجام برگردد، مسیر سختی را باید طی کند. روزنامه نیویورک تایمز نیز در این باره نوشت: بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای به طور نظری آسان است و بایدن می‌تواند این کار را در اولین روز ریاست جمهوری‌اش انجام دهد. اما سیاست‌های داخلی در هر دو کشور و ملاحظات منطقهای بازگشت قریب‌الوقوع به این توافق را سخت‌تر از آن چیزی می کند که به نظر می‌رسد. موانع بسیاری پیش روی امریکا برای بازگشت به برجام وجود دارد، جعفر قناد باشی کارشناس مسائل سیاسی و استاد دانشگاه در این باره در گفتگو با سیاست روز گفت: اینکه بایدن و وزیر خارجه‌ای که انتخاب کرده از ضرورت بازگشت امریکا به برجام و مذاکره دم بزنند و سخن بگویند مسئله‌ای حتمی است، اما مسلماً آنها شرطهایی برای این امر می‌گذارند که در عالم واقع تفاوتی با زمان ترامپ نخواهد داشت. وی در این باره افزود: تحریمهایی که در زمان اوباما تصویب شد و گسترش پیدا کرد به گونه‌ای بود که حتی بعد از توافق برجام هم اوباما و جان کری باز هم آنها را تمدید و اضافه کردند، بنابراین حتی اگر امریکایی‌ها به توافق بازگردند این تحریمها خلاف این جهت باز نمی گردد. این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: امریکایی‌ها ممکن است امیدهایی را ایجاد کرده، وعده‌هایی را بدهند تا فشار بر نظام جمهوری اسلامی افزایش یابد و ایران وارد مذاکره شود اما آنها در عمل شرط هایی را خواهند گذاشت و بدون اجرای این شرط ها آنها به برجام باز نخواهند گشت. 

حاشیه نشینان پر مدعا
در عین حال باید گفت که بایدن برای گرفتن چنین تصمیمی تنها نیست و در این میان فشار دوستان و هم پیمانان خود را که از این مسئله منتفع می‌شوند به دنبال خواهد داشت و لازم است تا رضایت آنها را کسب کند.
جعفر قناد باشی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی در این باره به سیاست روز گفت: در حال حاضر در امریکا تصمیم گیرنده اصلی تنها دولت نیست بلکه محافل صهیونیستی و لابی‌های عربی نقش بسیار مهمی در مورد تصمیم گیری درباره ایران دارند.
وی افزود: زمانی که بایدن قرار است تصمیم بگیرد نمی‌تواند خواسته‌های صهیونیست‌ها را نادیده بگیرد چرا که آنها خواستار ادامه این تحریمها آن هم به شدت هستند و حتی ترامپ را به این سمت هل دادند، بنابراین این امر که برخی تصور کنند، بناست تغییراتی حاصل شود چندان محتمل نخواهد بود و خواهیم دید که در عمل تغییری حاصل نمی شود. 

کاهش قدرت امریکا
با این وجود این استاد دانشگاه بر این باور است که در بازارها ممکن است تغییراتی به وجود بیاید، چرا که فشارهایی که در زمان امریکا بر کشورهای مختلف برای تجارت نکردن با ایران وجود داشت از بین رفته و رفتارهای آنان در این زمینه تعدیل خواهد شد، که این امر مسیر را برای ایران آسان تر می کند. قناد باشی در این زمینه افزود: تحریمهای فعلی ایران تحریمهای سازمان ملل نیست بلکه تحریمهایی است که امریکا تصویب کرده و با ترساندن کشورها آنها را وادار به اعمال این تحریمها علیه ایران کرده است. همچنین روزنامه واشنگتن پست در تحلیلی در این باره نوشت: در حال حاضر بایدن با چالش‌های سردرگم کننده داخلی و بین المللی امریکا از جمله مبارزه با بیماری همه گیر کرونا، احیای اقتصاد آمریکا و بازسازی روابط با متحدان آمریکا مواجه است و ایران در دستورکار بعدی قرار دارد. این روزنامه افزود: احتمالا این که بگوییم این مسئله در صدر است، مبالغه است. قناد باشی نیز در این باره در به سیاست روز گفت: در این روند تضعیف دولت امریکا شکل می‌گیرد چرا که بایدن به دلیل مشکلاتی که امریکا دارد، مانند اوباما رفتار کرده و این امر کمک می کند که دیگر کشورها از دستورات امریکا برای اعمال تحریمها بر ایران تمرد کنند. وی افزود: مشکلات امریکا همچنین باعث کاهش قدرت این کشور می‌شود که به دنبال خود تمرد کشورهای بیشتری را در این باره به دنبال دارد، کشورهایی چون چین که زیر بار فشارهای امریکا نمی روند در آینده تمرد بیشتری از امریکا خواهند داشت و کشورهایی مانند هند نیز به این گروه می‌پیونند بنابراین صف کشورهایی که از تحریم اجباری امریکا کنار می روند، طولانی تر خواهد شد. 

ماهی گیری اصلاح طلبان
در این میان اصلاح طلبان و برخی از اعتدالیون اگرچه به واقعیت‌های جاری در مورد انتخابات امریکا و تأثیر آن بر شرایط تحریمها و بازگشت به برجام آگاه هستند اما شاهد هستیم که با ذوق زدگی برای گفتگو با امریکا و بازگشت به مذاکرات برجامی با این کشور تلاش می کنند.
جعفر قناد باشی استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی در این زمینه به سیاست روز گفت: یکی از مسائلی که این گروه‌ها را وادار می کند که به دنبال مذاکره و گفتگو با امریکا باشند، تبرئه خودشان از ناکارآمدی‌ها و مشکلات موجود در کشور است.
وی با بیان اینکه مهمترین مسئله‌ای که باعث ریزش آرای اصلاح طلبان و گروه‌های سازشکاران می شود، عملکرد بسیار بد اقتصادی است، افزود: مردم در ابتدا تصور می کردند که این شرایط به خاطر تحریمها به وقوع پیوسته است اما حالا کم کم متوجه شده‌اند که تیم فعلی دولت و حامیان آنها تیمی نیستند که بتوانند اقتصاد کشور را مدیریت کرده و تغییری به نفع کشور ایجاد کنند.
کارشناس مسائل سیاسی تصریح کرد: سنگینی اتهام مشکلات اقتصادی این گروه را واداشته که در صدد تبرئه خود برای هر انتخاباتی باشند.
وی اظهار داشت: این گروه با پررنگ کردن تاثیر پیروزی بایدن بر شرایط اقتصادی کشور به دنبال این هستند تا به طور غیر مستقیم وانمود کنند آنچه که بوده و شده ناشی از تصمیمات دولت ترامپ است.
قناد باشی با اشاره به خوشخدمتی های برخی از این طرفداران مذاکره، گفت: آنها با این خوشخدمتی به دنبال آن هستند تا رسانه‌های غربی آنها را در رسانه ها خود پررنگ کرده و بزرگنمایی کنند.
وی افزود: از آنجا که رسانه‌های غربی بر فضای تبلیغاتی و برخی از رسانه‌های داخل کشور بسیار اثر گذار هستند، تلاش می‌کنند که جایگاه این افراد را بالاتر نشان دهند و با تبلیغ برای آنها، فضا را برای کسب موفقیت و گزینش در مناصب مختلف کشور فراهم کنند. استاد دانشگاه با یادآوری اینکه برخی از افراد این گروه نیز فریب خوردگانی هستند که بر این باورند که با استفاده از ابزار دیپلماسی می‌توان برای بهبود شرایط کشور فعالیت کرد، افزود: طی دوره ۴ ساله ریاست جمهوری ترامپ، انبوه آثاری که از اصلاح طلبان مبنی بر مذاکره با ترامپ برجای مانده است نشان می‌دهد که آنها صراحتاً معتقد بودند که باید جام زهر را نوشید و با ترامپ مذاکره کرد. آنها به شکل وقیحانه‌ای بارها این درخواست خود را مطرح کردند، اما همین افراد بعد از پیروزی بایدن این موضوع را انکار می کنند. وی گفت: زمانی که موضوع دیدار روحانی و ترامپ در کشور مطرح شده بود، بسیاری از این افراد اظهار تاسف کردند که چرا در سفر روحانی به امریکا، از این دیدار ممانعت شده است و جالب است که هم اکنون منکر این موضوع هستند.
قناد باشی افزود: با گذشت دوره ترامپ و موفق نشدن این افراد برای احیای مذاکره و دیدار مقامات ایران و امریکا از یک سو و پاسخ ندادن ایران به پیامهای ترامپ، به این نتیجه رسیدند که سکوت کنند. در حال حاضر هم که مجدداٌ گفته می‌شود عده‌ای از این افراد مجدداً طرح جام زهر را مطرح کرده و بر دیدار با مقامات امریکایی تاکید دارند نیز منتظر فرصت هستند. 

در نهایت
باید گفت که علاوه بر موانع یاد شده، موضوعات دیگری وجود دارد که راه را برای بایدن سخت می کند، اما اگر بنا به ذوق اصلاح طلبان هم باشد باید در نظر گرفت که بازگشت امریکا به برجام باید با اجرای شروطی باشد که مقام معظم رهبری در این زمینه تعیین کرده اند و مد نظر ایران است.
تجربه نشان داده است که به هنگام تدوین برجام نیز ایشان رهنمودهای بسیار ارزشمندی را در این باره ارائه کردند و شروطی را اعلام کردند که متاسفانه از سوی دولتمردان و تیم مذاکره کننده نادیده گرفته شد و حالا نبایستی اجازه داد این تجربه که بهای گزافی برای مردم کشورمان داشت و دارد، مجدداً تکرار شود. 

نویسنده: کتایون مافی

https://siasatrooz.ir/vdcexp8zejh8zwi.b9bj.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی