گروه فرهنگي- فروش دوراز ذهن فيلم "اخراجيهاي 2" ساخته مسعود ده نمكي كه اين روزها از آن به عنوان سونامي فروش تعبير ميشود اين نكته را به ما گوشزد ميكند كه سینمای ایران با وجود همه مسائل مبتلابه همچنان زنده و سرپاست و به حیات خود، هر چند با اگر و اماهای بسیار ادامه میدهد.
سینمای ایران كه تا همين چند سال پيش با ماجرا و مسائل مختلف و خاص دست به گریبان بود و به نوعی صحبت از احتضار هنر هفتم و شرایط اورژانسي آن به میان آمد، و هر روز خبري از بسته شدن سينماها در اقصي نقاط مختلف كشور به گوش ميرسيد اما سينماي ايران به ناگاه از يك خواب طولاني بيدار شد و جان تازه اي به پيكره بي جان گيشههاي فروش داد. مرور چند ساله فعالیتهای به نسبت پررونق این حیطه نشان میدهد که سینمای ایران هنوز قابليتهاي فراواني براي جذب مخاطب 70 ميليوني خود دارد.
حالاچند سالي مي شود كه سينماها رونق دوباره اي گرفته اند و در مقابل سالنهاي سينما مي توان پديده صف را مشاهده كرد. اين روزها فيلم «اخراجيها ۲» روي پرده دهها سينماي تهران و شهرستانهاست، فيلمي كه در هدايت تماشاگران به سالنهاي سينما نقش مهمي بازي كرده و در۲۱ روز نخست دو ميليارد و ۱۰۰ ميليون تومان در تهران و رقمي در همين حدود در شهرستانها فروش داشته است. بدون شك عناصري همچون ارتقاي كيفيت سالنهاي نمايش، احداث سينماهاي جديد، فصل مناسب اكران،توجه رسانهها و مسائلي از اين دست هم در فروش مناسب اين فيلم تأثير دارند. به بهانه ركورد فروش «اخراجيها ۲»، پرفروش ترين فيلمهاي سينماي ايران در سالهاي پس از انقلاب را بررسي مي كنيم.
۱۰ فيلم پرفروش
اگر بخواهيم فروش فيلمها را بر حسب رقم ريالي و نه تعداد تماشاگر را ملاك قرار دهيم، پرفروش ترين فيلم سينماي ايران در سالهاي پس از انقلاب كار دوم ده نمكي است، اما كار اول او هم در صدر جدول پرفروشها قرار دارد كه با رقمي حدود يك ميليارد و ۲۰۰ ميليون تومان در سال ۱۳۸۶ مواجه شد.
چارچنگولي (ساخته سعيد سهيلي) با يك ميليارد و ۱۵۰ ميليون تومان، آتش بس (تهمينه ميلاني) و توفيق اجباري (محمدحسين لطيفي) هر كدام با يك ميليارد و ۱۰۰ ميليون تومان در رديفهاي سوم تا پنجم جدول ۱۰ فيلم پرفروش قرار دارند.در رديفهاي بعدي اين آثار شناسايي مي شوند: دايره زنگي (پريسا بخت آور) با يك ميليارد و ۶۰ ميليون، هميشه پاي يك زن در ميان است (كمال تبريزي) با ۹۵۰ ميليون، دعوت (ابراهيم حاتمي كيا) با ۹۰۰ ميليون، زنها فرشته اند (شهرام شاه حسيني) با ۸۱۵ ميليون و ميهمان (سعيد اسدي) با ۸۰۴ ميليون تومان.
بررسی تعداد تماشاگران آن سالها و این سالها
پس از وقوع انقلاب اسلامي، سينماها كه تا مرز تعطيلي پيش رفته بودند، از اسفند سال ۵۷ بازگشايي شدند. در اين دوره بليت سينماها ۱۰ريال بود و به تدريج هر سال بالاتر رفت تا در سال ۶۳ به ۷۰ ريال رسيد. بهاي بليت سينماها در سالهاي بعد،۸۰،۱۰۰،۱۲۰،۱۵۰،۲۵۰،۲۰۰و در سال ۷۰ به ۳۰۰ ريال رسيد و هر سال ۲۰ تا ۳۰ درصد به آن اضافه شد.با اين حساب فيلمي همچون سناتور (مهدي صباغ زاده) كه پرفروش ترين اثر سال ۶۳ بود حدود شش ميليون و ۵۰۰ هزار تومان فروش داشت. در واقع اين فيلم با بليت هفت توماني حدود ۹۳۰ هزار نفر تماشاگر داشته كه با بليت دو هزار توماني امروز جمعاً معادل يك ميليارد و ۸۵۷ ميليون تومان فروش داشته است یا به طور مثال "کلاه قرمزی و پسرخاله" بابلیت ۶۰ تومانی سال ۷۳ در نهایت ۱۷۱ میلیون تومان فروخته که در واقع ۲میلیون و ۸۵۰ هزار نفر آنرا تماشا کرده اند و این تعداد تماشاگر با بلیت دو هزار تومانی امروز ۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون فقط در تهران پای این فیلم هزینه کرده اند. از فیلمهای اكشن و حادثهای هم كه در اوایل دهه 60 مخاطبان زیادی داشتند، سه فیلم «سناتور»، «دادشاه» و «افعی» در میان آثار پرفروش به چشم میخورند. فیلم «زنگها» نیز تنها اثر ژانر دلهره ووحشت است كه طی این سالها فروش بالایی داشته است.
پرفروش ترين آثار سالهاي گذشته
به هر حال در سالهاي بعد و با در نظر گرفتن بهاي بيشتر بليت به ترتيب عقابها (ساموئل خاچيكيان) تقريباً ۱۶ ميليون تومان، بايكوت (محسن مخملباف) ۹ ميليون، گذرگاه (شهريار بحراني)۱۰ ميليون، كاني مانگا (سيف الله داد) ۱۱ ميليون، گلنار (كامبوزيا پرتوي) ۱۶ ميليون، دزد عروسكها (محمدرضا هنرمند) ۲۴ميليون، عروس (بهروز افخمي) 38 ميليون، ديگه چه خبر (تهمينه ميلاني) ۳۱ ميليون، هنرپيشه (مخملباف) ۵۰ميليون، كلاه قرمزي و پسرخاله (ايرج طهماسب) ۱۷۱ ميليون، مي خواهم زنده بمانم (ايرج قادري) ۸۰ميليون، خواهران غريب (كيومرث پوراحمد) ۱۴۱ميليون، آدم برفي (داوود ميرباقري) ۱۲۵ ميليون، مرد عوضي (هنرمند) ۴۱۰ ميليون، قرمز (فريدون جيراني) ۳۷۵ ميليون، شوكران (افخمي) ۳۸۳ميليون، سگ كشي (بهرام بيضايي) ۴۵۰ميليون، كلاه قرمزي و سروناز (طهماسب) ۵۴۲ميليون، توكيو بدون توقف (سعيد عالم زاده) ۴۳۳ميليون، مارمولك (تبريزي) ۷۷۹ميليون و در سال ۸۴ مكس (سامان مقدم) ۴۸۰ميليون تومان فروش داشتند. فيلمهاي آتش بس، توفيق اجباري و ... هم با بليت هزار تومان و بيشتر در دهه ۸۰ نيز به ارقام ميلياردي دست يافتند.
فیلمهای پرفروش سینمای ایران از سال 63 تا 85
1363 «سناتور» (مهدی صباغزاده) و «دادشاه» (حبیب كاوش)،«عقابها» (ساموئل خاچكیان)، «شهر موشها» (محمدعلی طالبی)، 1365 «بایكوت» (محسن مخملباف) و «زنگها» (محمدرضا هنرمند) 1366 «اجارهنشینها» (داریوش مهرجویی) و «گذرگاه» (شهریار بحرانی)، 1367 «كانی مانگا» (سیفاله داد) و «پرنده كوچك خوشبختی» (پوران درخشنده)، 1368 «گلنار» (كامبوزیا پرتوی) و «افق» (رسول ملاقلیپور)، 1369 «دزد عروسكها» (محمدرضا هنرمند) و «خواستگاری» (مهدی فخیمزاده)، 1370 «عروس» (بهروز افخمی) و «سفر جادویی» (ابوالحسن داودی)،«دیگه چه خبر» (تهمینه میلانی) و «دو نیمه سیب» (كیانوش عیاری)،«هنرپیشه» (محسن مخملباف)، «واقعی» (محمدرضا اعلامی)،«كلاهقرمزی و پسرخاله» (ایرج طهماسب) و «همسر» (مهدی فخیمزاده)، 1374 «میخواهم زنده بمانم» (ایرج قادری) و «روسری آبی» (رخشان بنیاعتماد) 1375 «خواهران غریب» (كیومرث پوراحمد) و «لیلی با من است» (كمال تبریزی)، 1376 «آدم برفی» (داود میرباقری) و «لیلا» (داریوش مهرجویی)، 1377 «مرد عوضی» (محمدرضا هنرمند) و «آژانس شیشهای» (ابراهیم حاتمیكیا)، 1378، «قرمز» (فریدون جیرانی) و «دو زن» (تهمینه میلانی)، 1379 «شوكران» (بهروز افخمی)، «عینك دودی» (محمدحسین لطیفی)، 1380 «سگكشی» (بهرام بیضایی) و «پارتی» (سامان مقدم)، 1381 «كلاه قرمزی و سروناز» (ایرج طهماسب)، «نان و عشق و موتور هزار» (ابوالحسن داودی)،«توكیو بدون توقف» (سعید عالمزاده)، «عروس خوشقدم» (كاظم راست گفتار)، 1383 «مارمولك» (كمال تبریزی) و «دوئل» (احمدرضا درویش) 1384، «مكس» (سامان مقدم)، «چهارشنبه سوری» (اصغر فرهادی)، 1385 «آتشبس» (تهمینه میلانی) و «میم مثل مادر» (رسول ملاقلیپور).