دوشنبه ۸ دی ۱۳۹۹ - ۲۳:۱۶
کد مطلب : 116640
«چالش قانون» گزارش های پژوهشی پژوهشکده شورای نگهبان را معرفی، نقد و بررسی (۲۱۴) می کند:

گمگشتگی در حقوق بشر معاصر

اشاره: پژوهشکده شورای نگهبان، بازوی تحقیقاتی شورای نگهبان در انجام وظایفی است که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر عهده این شورا قرار داده است. گزارش های پژوهشی یکی از مجموعه آثار علمی منتشر شده از سوی این پژوهشکده است که توسط گروه های علمی پژوهشی شاغل در آن انجام شده است. گزارش های پژوهشی معمولا به مفاهیم پایه مرتبط با وظایف شورای نگهبان می پردازد. «چالش قانون» ضمن اعلام آمادگی برای انعکاس متن جوابیه پژوهشکده شورای نگهبان، پیشاپیش از حسن توجه و پیشنهادات سازنده اندیشمندان و نخبگان سپاسگزاری می کند. این نوشتار به معرفی، نقد و بررسی گزارش آشنايي با مفاهيم حقوق عمومي: بررسي مفهوم حقوق بشر می پردازد.

معرفی گزارش
شناسنامه گزارش
عنوان گزارش: آشنايي با مفاهيم حقوق عمومي: بررسي مفهوم حقوق بشر
مؤلف: سيده لطيفه حسيني
ناظر علمي: علي بهادري جهرمي
دفتر: مطالعات نظام سازي اسلامي
شماره مسلسل: ۱۳۹۳۰۰۰۷
تاريخ انتشار: ۰۱/۰۲/۱۳۹۳
تعداد صفحات: ۲۵ صفحه
ناشر: پژوهشکده شورای نگهبان
منبع: درگاه الکترونیک پژوهشکده شورای نگهبان
در مقدمه گزارش اینگونه آمده است: در تحقيق و تتبع پيرامون هر گرايش علمي، گام اول آشنايي با مفاهيم پايه اي آن علم است. حقوق عمومي به عنوان شاخه و گرايشي از علم حقوق از اين قاعده مستثني نيست و آشنايي با مفاهيم حقوق عمومي درگاهي براي ورود و اظهار نظر در موضوعات مرتبط با آن مي باشد. از سوي ديگر تأسيس حكومتي بر مدار مختصات اوامر الهي نيازمند به نهادها و سازوكارهايي متناسب با آن است. بر اين اساس نظام سازي اسلامي پس از تشكيل حكومتي بر مبناي اصول و احكام شريعت مقدس اسلامي ضروري به نظر مي رسد. حركت در مسير اين امر مستلزم آشنايي با مفاهيم علمي، مطالعه مباني و نقد و بررسي آنها بر اساس انديشه ناب اسلامي است. در اين ميان مفاهيم حقوق عمومي به عنوان گرايش تخصصي رشته حقوق كه به بررسي كلان موضوعات مرتبط با حوزه حكومت و حدود اختيار آن، روابط مردم با فرمانروايان و مباحث مشابه آن مي پردازد از اهميت والايي بر خوردار است. در همين راستا، موضوع بازخواني مفاهيم حقوق عمومي در دستور كار دفتر مطالعات
نظام سازي اسلامي مركز تحقيقات شوراي نگهبان قرار گرفته است. هدف از اين امر آشنايي با تعاريف مفاهيم، تاريخچه، اقسام و انواع، بررسي مباني آن در حقوق موضوعه و مطالعه تطبيقي با مباني اسلامي و بررسي موضوع در قوانين و سازوكارهاي حقوقي نظام جمهوري اسلامي ايران و ارائه نقد و تحليلي اجمالي از آن است تا به اين واسطه گام نخست در عرصه نظام سازي اسلامي برداشته شود.
در چکیده گزارش اینگونه آمده است: حقوق بشر به معناي امتيازات كلي است كه هر فرد انساني طبعاً داراي آن است. دولت ها به شيوه هاي مختلف از جمله قانونگذاري و پيشبيني مكانيزم اجرايي موثر، به تضمين اين حق ها براي افراد متعهد هستند به همين دليل است كه ادبيات حاكم بر اسناد بين المللي حقوق بشر در رابطه با دولت ها، ادبياتي تعهد مدار و نسبت به افراد، ادبياتي حق محور است. در اسلام حق ثابت و هميشگي خدا است و اوست كه انسان را به عنوان اشرف مخلوقات و خليفه خود بر روي زمين تعيين نموده و، برخوردار از كرامت و صاحب حقوق لازمه شان انساني مي داند. نظام جمهوري اسلامي ايران نيز با تاسي از دين مبين اسلام در صدد شناسايي و تضمين انواع حقوق بشر برآمده است.
در درآمد گزارش اینگونه آمده است: حقوق بشر به معناي امتيازات كلي است كه هر فرد انساني طبعاً داراي آن است. اين امتيازات در صورت تحقق، معيار واقعي مشروعيت و ملاک محدوديت اقتدار دولت در قبال افراد است. هر چند اديان الهي به ويژه اسلام در طول تاريخ منادي مفاهيمي از جمله آزادي، رهايي از بردگي و بندگي غير از خدا بودهاند با اين حال اصطلاح حقوق بشر از دو قرن پيش به نظام هاي موضوعه راه يافته است. در اين مجال ضمن مفهوم شناسي حقوق بشر، ارائه مفاهيم مشابه و بررسي سير تحول تاريخي آن، مباني اسلامي و حقوقي حقوق بشر مورد بررسي قرار گرفته و در نهايت وضعيت حقوق بشر در نظام حقوقي ايران مطمح نظر خواهد بود. حقوق بشر با توجه به ارائه تعاريفي از حق و نگرش راجعبه انسان قابل تعريف خواهد بود. برخي مفهوم حق را امتيازي مي دانند كه به حيات و موجوديت هر موجودي تعلق دارد و هر موجودي به لحاظ موقعيت خود آن را نسبت به ديگري مطالبه مي كند. برخي ديگر براي حق معناي اعتباري قائلند و معناي اعتباري حق را اجازه مي دانند در اين معنا زماني كه گفته مي شود كسي حق دارد يعني ذي حق اجازه دارد و مانعي در مقابل وي نيست و لازمه آن اختيار شخص به استفاده و عدم استفاده از آن است. در تعريف ديگر حق، ارفاق و امتيازي است كه قانون به شخص مي دهد و از آن پشتيباني مي كند در اين حالت خصوصيت بارز حق اين خواهد بود كه نوعي سلطنت، قدرت و اختيار براي دارنده آن به ارمغان مي آورد. به اين ترتيب انديشمندان مسلمان در ارائه تعريف در خصوص حق اتفاق نظر ندارند برخي آن را مشترک معنوي و به معناي اعتبار، حكم يا امتياز مي دانند و برخي ديگر آن را مشترک لفظي و به معناي سلطنت يا ولايت مي دانند. انديشمندان غرب نيز معاني متعددي براي حق برشمرده اند از جمله اينكه حق، سود يا منفعت، قدرت، ادعا، آزادي و برگ برنده است. حال با توضيح شناخت انسان به عنوان يكي از اجزاي حقوق بشر به جمع بندي كلي راجعبه حقوق بشر خواهيم پرداخت. شناخت انسان نيز يكي از موضوعات بحث در حوزه حقوق بشر در هر نظام حقوقي است. در حقوق بشر معاصر، شناخت انسان از رهگذر علم و تجربه حاصل مي گردد و جنبه مادي انسان مورد نظر است. اين در حالي است كه در اسلام انسان موجودي خداجوي است كه داراي وجود مستقل نيست بلكه موجودي است كه با خدا ارتباط مي يابد و به هيچ موجود ديگري وابسته نيست. در اسلام شناخت انسان از طريق ارتباط وي با توحيد، نبوت، معاد، مسائل اخلاقي و احكام اجتماعي حاصل مي گردد. مبانی اسلامی حقوق بشر كرامت ذاتي انسان ها، جاودانگي انسان، ارتباط تكويني انسان با مجموعه هستي و عدل از جمله مباني توجيهي حقوق بشر در اسلام مي باشند كه در ذيل به آنها پرداخته شده است. كرامت كه داراي گستره اي به وسعت زندگي انسان است مبنا و منشا بسياري از حقوق بشر مي باشد. كرامت به معناي برتري، تقدم و احترام به انسان است. از اين رو انسان گوهر برين موجودات جهان به شمار مي رود. آياتي از قرآن، انسان را به عنوان موجودي داراي كرامت و خليفه خداوند بر روي زمين معرفي كرده است. همين ويژگي سبب تمايز وي از ساير موجودات شده است. برتري جوهر ذاتي انسان در نظر خالق هستي تا آنجاست كه روح خود را در انسان دميد و به تمام فرشتگان امر فرمود كه بر چنين آفريدهاي سجده كنند. خداوند خود را به خاطر آفرينش انسان احسن الخالقين ناميد. همچنين آياتي نيز در قرآن وجود دارد كه به طور غيرمستقيم به كرامت انسان اشاره دارد. اما نبايد از نظر دور داشت كه كرامت در بينش توحيدي با بينش اومانيستي متفاوت است، »در بينش توحيدي انسان بنده خداست و كرامت انسان نيز ناشي از بندگي خداست. در نتيجه هر چيزي كه در مسير بندگي خدا نباشد، بر خلاف كرامت انساني است و هر چيزي كه انسان را در مسير تحقق بندگي خدا قرار دهد، در مسير كرامت انساني است.
در جمع بندی و تحلیل اینگونه آمده است: در تبيين حقوق بشر، تجزيه اجزاي آن يعني حق و انسان لازم است. حق، اختيار، توانايي، استعداد، امتياز و سلطه محسوب مي گردد و انسان به عنوان موجود ناطقِ داراي كرامت ذاتي، اشرف مخلوقات و متمايز از ساير موجودات هستي اما مرتبط با جهان هستي صاحب اين حقوق به شمار مي رود. اين موجود برتر، داراي روحي جاودان است كه به سرمنشا و خالق خود تعلق دارد و چند صباحي را در اين جهان مهمان است. لازمه تعلق انسان به خالق هستي رهاي وي از هرگونه بردگي و بندگي غير خداست. چنين موجودي تكويناً آزاد آفريده شده است. اين مباني، بهره مندي انسان ها از حقوق ذاتي و طبيعي خود را توجيه مي كند. وضع اصطلاح حقوق بشر كه به دو قرن پيش باز مي گردد منادي توجه به انساني است كه اسلام از آغاز ظهورش ارزش و شان وجودي وي را فرياد مي زد. حقوق بشر يا حقوق انسان ها صرف نظر از مبنا و ماهيت آن به تضمين نيازمندند. اين در حالي است كه تضمين آن در جامعه بين المللي با فراز و فرودهايي رو به رو بوده است؛ نظام بين المللي حقوق بشر قواعد سنتي مربوط به حاكميت دولت را به چالش كشاند. اين قواعد سنتي، در وهله اول حقوق بين الملل را حقوق اوليه مربوط به حاكميت دولت ها مي دانست كه در آن بازيگران غير دولتي به ويژه افراد نقش محدودي ايفا مي كردند. بعد از جنگ جهاني دوم تعيّن حقوق بشر با تصويب منشور ملل متحد و اسناد بين المللي حقوق بشري شكل ديگري به خود گرفت و دولت ها، متعهد اصلي حمايت و رعايت حقوق بشر معرفي شدند. آنچه در اجراي تعهد دولت ها براي تضمين و رعايت اين حقوق اهميت دارد، پيش بيني حقوق بشر در نظام هاي داخلي و تعبيه مكانيزم اجرايي و نظارتي موثر است. بديهي است تفاوت نظام هاي حقوقي دولت ها زمينه تفاسير گوناگون و گاهي موسع از حق هاي تضمين شده را فراهم مي كند. با اين حال مسلم است كه شناسايي حداقل حقوق با تعبير حقوق بنيادين از جمله حق حيات، منع بردگي و منع شكنجه مورد تاكيد و تاييد همگان مي باشد و دولت ها در نظام داخلي خود بايد با پذيرش همين رويكرد به تضمين حقوق بشر بپردازند. در اسلام نيز انسان ها ذاتاً در انسانيت برابرند و نابرابري هاي حقوقي دليل برتري عده اي بر عده ديگر نيست بلكه ملاک ارزيابي، ارزش انسانها و تكامل در رشد روحي آنها است. زمينه هاي برابري انسان ها در قانون اساسي نظام جمهوري اسلامي ايران نيز نمايان است. مردم ايران... از حقوق مساوي برخوردارند و همه افراد ملت، يكسان در حمايت قانون قرار دارند و از همه حقوق انساني، سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي با رعايت موازين اسلام برخوردارند. همچنين بر رفع تبعيضات ناروا و ايجاد امكانات عادلانه براي همه در تمام زمينه هاي مادي و معنوي تاكيد شده است. همچنين تاكيد اسلام بر روح انسان، رشد و تعالي وي سبب شده است در شناسايي حقوق بشر از ديدگاه اسلام صرفاً به جسم مادي و نيازهاي دنيوي انسان توجه نشود بلكه حيات وي علاوه بر حيات مادي شامل حيات معنوي نيز باشد و رعايت حيات مادي و معنوي انسان، حق و تكليف انسان ها محسوب گردد. تفاوت در تفسير از آزادي نيز در اسلام و مكتب اومانيستي موضوع ديگر قابل ذكر است. آزادي از ديدگاه اسلام به معناي رها شدن از بردگي و اطاعت از غير خداست در حالي كه در ديدگاه اومانيستي يا انسان گرايانه آزادي انسان به معناي توان همه جانبه وي در انتخاب هر چيز از جمله بردگي غير خدا است. البته در نظام حقوق بشر رايج نيز حقوق و آزادي هاي فردي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي نامحدود و مطلق نيستند بلكه با توجه به عواملي نظير امنيت ملي، نظم عمومي، و حفظ آزادي هاي ديگران به موجب قانون قابل تحديد و تقييد مي باشند. مضاف بر آن، محدوديت هاي ناشي از توسعه نيافتگي و فقدان امكانات مادي و طبيعي هر كشور، مانعي بر سر راه تحقق حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي خواهد بود به همين خاطر است كه در تحقق اين دسته از حقوق دولت ها بايد با توسل به تمام امكانات خود اهتمام لازم را به كار گيرند.

ارزیابی بخش های گزارش
الف) عنوان
- آیا عنوان گزارش بیان گر اهمیت موضوع آن است؟ بله
- آیا محتوای گزارش در راستای بحث و بررسی پیرامون عنوان تهیه و ارائه شده است؟ خیر
- آیا نام دست اندرکاران تهیه و انتشار گزارش بطور کامل شامل نام و نام خانوادگی، رتبه علمی، محل کار و نشانی پست الکترونیک در گزارش قید شده است؟ خیر
الف) چکیده
- آیا چکیده دقیقا آینه تمام نمای مطالعه است؟ گزارش فاقد چکیده است.
- اگر چکیده به تنهایی مورد بررسی قرار گیرد، آیا به اندازه کافی خلاصه و چکیده کل مقاله است؟ گزارش فاقد چکیده است.
- آیا چکیده گزارش دارای بخش واژگان کلیدی است؟ گزارش فاقد چکیده است.
ب) فهرست
- آیا گزارش دارای فهرست اجمالی و تفصیلی است؟ گزارش دارای فهرست اجمالی است.
- آیا جدول ها، نمودارها و تصاویر دارای فهرست جداگانه اند؟ خیر
- آیا گزارش دارای فهرست اعلام و اشخاص، مکان ها و ... است؟ خیر
پ) مقدمه
- آیا مقدمه، توجیه منطقی از مطالعه و یا هدف از مقاله (بیانی از مشکل موجود و بررسی متون) را شامل می شود؟ خیر
- آیا اهداف مطالعه به وضوح شرح داده شده است؟ خیر
- آیا از واژگان کلیدی و اصطلاحات مهم گزارش تعاریف مشخص ارائه شده است؟ خیر
- آیا پیشینه تاریخی بحث مورد نظر در منابع معتبر داخلی و خارجی در گزارش مطرح شده است؟ خیر
ت) روش کار
- آیا از روش های معتبر و قابل اعتماد استفاده شده است؟ روش گزارش توصیفی و اقتباسی است.
- آیا روش های انتخاب شده توسط نویسندگان قادر به پاسخ به سوالات تحقیق می باشد؟ خیر
- آیا روش های مورد استفاده به وضوح شرح داده شده اند؟ خیر
- اگر یک مطالعه تحقیقاتی مشابه توسط محققین دیگری انجام شود، می تواند همین نتایج را در پی داشته باشد؟ خیر
ث) یافته ها
- آیا یافته ها به خوبی سازماندهی شده است؟ خیر
- آیا نتایج به وضوح شرح داده شده است؟ خیر
- آیا روش های آماری مناسب انتخاب شده است؟ گزارش فاقد روش آماری است.
- راستی آزمایی نتایج گزارش از طریق کدام آزمون انجام شده است؟ گزارش فاقد روش آماری است.
- آیا نتایج گزارش از روایی و پایایی قابل قبول برخوردار است؟ گزارش فاقد روش آماری است.
ج) بحث
- آیا نتایج مهم به اختصار بیان شده است؟ خیر
- آیا نویسندگان مشخصا بیان کرده اند که فرضیه آنها در این مطالعه ثابت شده یا نه؟ خیر
- آیا یافته های این مطالعه با مطالعات مشابه پیشین در این زمینه مقایسه شده است؟ خیر
- آیا محدودیت های مطالعه ذکر شده است؟ خیر
- آیا برای انجام پژوهش های بعدی پیشنهاداتی ارائه شده است؟ خیر
چ) جدول ها، نمودارها و تصاویر
- آیا مدل مفهومی گزارش در قالب شکل ارائه شده است؟ خیر
- آیا جدول ها، نمودارها و شکل ها ویژگی های کلیدی مطالعه را نشان می دهند؟ گزارش فاقد جدول، نمودار و شکل است.
- آیا تصاویر، جدول ها و نمودارها شفاف و قابل فهم هستند و دارای بالانویس و زیرنویس مناسب می باشند؟ گزارش فاقد جدول ها، نمودارها و شکل ها است.
ح) پیوست ها
- آیا پیوست های گزارش حاوی اطلاعات مفید است؟ گزارش فاقد پیوست است.
- آیا پیوست ها به کسب آگاهی بیشتر در مخاطبان کمک می کند؟ گزارش فاقد پیوست است.
- آیا پیوست ها حاوی فرم ها و اسناد مرتبط با گزارش است؟ گزارش فاقد پیوست است.
خ) منابع
- آیا منابع کافی برای اهداف این مطالعه در جامعه وجود دارد؟ بله
- آیا سبک نوشتن منابع منطبق با دستورالعمل های علمی است؟ بله
- آیا منابع مهم و کلیدی به روز بوده اند و با دقت گزارش شده اند؟ خیر
- شیوه ارائه مستندات و ارجاعات در گزارش چگونه است؟ بصورت پاورقی
- آیا گزارش منابعی برای مطالعه بیشتر مخاطبان ارائه کرده است؟ خیر
- آیا گزارش از منابع بین بخشی و بین رشته ای داخلی و خارجی معتبر استفاده کرده است؟ خیر

ارزیابی محتوایی گزارش
الف) سامان مندی
- آیا گزارش یک کل سامان مند را تشکیل می دهد؟ خیر
- آیا گزارش برای ساماندهی محتوایی خود مدل مفهومی ارائه کرده است؟ خیر
- آیا گزارش دارای فرضیه یا فرضیه هایی با سوالات مشخص است؟ خیر
- آیا عناوین موجود در گزارش دارای انسجام و هماهنگی است؟ خیر
- آیا بسط و توضیح مطالب در هر پاراگراف، بخش، فصل و ... در گزارش انجام شده است؟ خیر
- آیا در پایان هر فصل، بخش و ... مؤلف به جمع بندی مطالب پرداخته است؟ خیر
- آیا گزارش دارای بخش نتیجه گیری یا جمع بندی نهایی است؟ بله
ب) نوآوری
- آیا محتوای گزارش دارای سطح خاصی از نوآوری در نظریه پردازی و اندیشه ورزی است؟ خیر
- آیا گزارش مدعی صورت بندی جدید از مبانی نظری قدیمی است؟ خیر
- آیا در گزارش توانایی های نوین فناورانه وجود دارد؟ خیر
- آیا گزارش مدعی ارائه محصولات یا خدمات جدید است؟ خیر
- آیا محتوای گزارش دارای توانایی خاص در ایجاد یا گسترش گفتمان اجتماعی را دارد؟ خیر
- آیا خواندن این گزارش تفکر نقادانه را ترغیب می کند؟ خیر
پ) اهمیت
- آیا نسبت حجم مطالب به اهمیت موضوع در گزارش کافی است؟ خیر
- آیا چینش مطالب در گزارش بر اساس درجه اهمیت موضوعات و وزن محتوایی آنها انجام شده است؟ خیر
- آیا در نگارش مطالب در گزارش به موضوعات اولویت دار توجه شده است؟ خیر
ت) شیوایی، روشنی و قابل فهم بودن
- آیا متن گزارش روان و سلیس است؟بله
- آیا در گزارش مطالب به روشنی توانسته اند موضوعات مرتبط با خود را مطرح کنند؟ خیر
- آیا گزارش ساده و قابل فهم است؟ بله
ث) جامعیت
- آیا گزارش به لحاظ موضوعی جامعیت دارد و وجوه مختلف موضوع را پوشش می دهد؟ خیر
- آیا استفاده از تصاویر، نمودارها، جدول ها و ... توانسته است به همه جانبه بودن گزارش کمک کند؟ گزارش فاقد تصویر، نمودار و جدول هاست.
- آیا مؤلف از ساختارها و کلمات رایج در متون علمی و نیز سبک نویسندگی استفاده کرده است؟ خیر
- آیا گزارش از ویژگی های بینامتنی برخوردار است؟ خیر
- آیا گزارش برای کمک به درک جامع، الگو یا مدلی خاص برای ساده سازی روابط پدیده مورد نظر با سایر پدیده ها ارائه کرده است؟ خیر
ج) اعتبار
- آیا گزارش مبتنی بر پژوهش های روزآمد حوزه تخصصی مربوطه است؟ خیر
- آیا شواهد، منابع و استدلال های موجود در گزارش از اعتبار علمی لازم و کافی برخوردار است؟ خیر
- آیا اعتبار علمی گزارش از سوی یافته های پژوهشی معتبر داخلی و خارجی تایید می شود؟ خیر

ارزیابی اجتماعی گزارش
الف) مخاطبان و ذینفعان
- مخاطبان و ذینفعان این گزارش چه کسانی هستند؟ اعضای شورای نگهبان
- آیا انتشار این گزارش مورد استقبال مخاطبان و ذینفعان قرار گرفته است؟ نامشخص
- آیا این گزارش مخاطبان را به پژوهش بیشتر در رابطه با موضوع تخصصی ترغیب می کند؟ نامشخص
- آیا گزارش حاضر توانایی برطرف کردن نیازهای مخاطبان و ذینفعان خود را دارد؟ نامشخص
ب) تاثیرگذاری اجتماعی
- آیا گزارش در بحث پیرامون پدیده مورد نظر خود از جامعه نگری قابل قبول برخوردار است؟ خیر
- آیا گزارش پیش نیازها و پیش فهم های ضروری و مورد نیاز برای فهم خود را به مخاطبان ارائه کرده است؟ خیر
- آیا گزارش برای علل و آثار مشکلات متعدد موجود در زندگی مردم تحلیل مناسبی ارائه کرده است؟ خیر
- آیا گزارش برای حل مشکلات زندگی مردم دارای طرح اجرایی با پیشنهادهای مشخص و مستدل است؟ خیر
- آیا گزارش برای کارآمدی راهکارهای پیشنهادی خود برای حل مشکلات زندگی مردم روش راستی آزمایی خاصی را پیشنهاد کرده است؟ خیر
- آیا گزارش توانسته است اهداف اجتماعی از پیش تعیین شده خود را محقق سازد؟ خیر
- آیا ناشر مجموعه نظرات مخاطبان و بازخوردهای مجامع علمی را پیرامون گزارش منتشر کرده است؟ خیر
- آیا گزارش نسبت خود را با اسناد فرادست و فرودست کشور معین کرده است؟ خیر
- آیا گزارش مطالبی پیرامون کارآمدی و عملکرد قوانین مرتبط با موضوع بحث خود را ارائه کرده است؟ خیر
- آیا انتشار این گزارش بازتاب های رسانه ای گسترده در پی داشته است؟ خیر
پ) نیازمحوری
- این گزارش چه نیازی (بنیادی، تخصصی، درسی، کمک درسی و عمومی) را تأمین خواهد کرد؟ نیازهای عمومی
- آیا گزارش توانایی علمی و عملی برای تفکیک نوع نیازهای مخاطبان (خلاءها، کمبودها، تهدیدها، آسیب ها، ضعف ها، فرصت ها، قوت ها، ضرورت ها و اولویت ها) و برنامه ریزی و اجرای برنامه های متناسب با آن را (برنامه های ایجادی، جبرانی، پیشگیرانه، مقابله ای، تقویتی، توانمندسازی، ارتقایی، تامینی و انتخابی) دارد؟ خیر
- آیا توانایی هدف گذاری، راهبردگذاری، سیاستگذاری و سازماندهی مرتبط با موضوع برای رفع سطوح گوناگون نیازهای مخاطبان در گزارش وجود دارد؟ خیر
پ) رتبه ها و جوایز
- آیا گزارش دارای رتبه و جوایز ملی و بین المللی است؟ خیر
- آیا گزارش دارای ارجاعات داخلی و خارجی از سوی منابع علمی معتبر است؟ خیر
ت) تقدیر و تشکر
- آیا در گزارش از شخصیت های حقیقی و حقوقی موثر در کار (اعم از امور علمی و فنی و...) سپاسگزاری شده است؟ خیر
- آیا گزارش در مجامع علمی داخلی و خارجی مورد تقدیر قرار گرفته است؟ خیر

ارزیابی های شکلی گزارش
الف) ویراستاری فنی
- آیا تعداد کلمات و صفحات گزارش برای بیان کامل موضوع گزارش کافی است؟ خیر
- آیا عنوان گذاری اصلی و فرعی در گزارش به درستی انجام شده است؟ خیر
- آیا نوع صفحه آرایی (نوع و اندازه خط، فاصله خطوط، حاشیه ها، سرصفحه و پاورقی و ...) گزارش مناسب است؟ خیر
- آیا آیین نگارش واژگان و جملات بر اساس زبان فارسی معیار در تدوین گزارش رعایت شده است؟ خیر
- آیا در گزارش برای واژگان و اصطلاحات علمی بیگانه، معادل سازی مناسب انجام شده است؟ خیر
- آیا نشانه گذاری در گزارش (مانند ویرگول، نقطه، خط تیره، ویرگول نقطه و پرانتز و ...) به درستی انجام شده است؟ خیر
ب) ویراستاری علمی
- آیا گزارش دارای ناظر یا ویراستار تخصصی است؟ بله
- آیا ناظر یا ویراستار تخصصی به وظایف خود عمل کرده است؟ خیر
- آیا گزارش از زمان انتشار چاپ اول تاکنون بروزرسانی شده است؟ خیر
- آیا محتوای گزارش نیاز به حذف مطالب دارد؟ بله
- آیا محتوای گزارش نیاز به اضافه کردن مطالب دارد؟ بله
- آیا گزارش حاضر نیاز به ویراستاری ادبی دارد؟بله
ج) ویژگی های خاص
- آیا گزارش دارای ویژگی های خاص مانند کادر های خلاصه پیام، سخنان بزرگان، تاریخچه و... است؟ خیر
- آیا گزارش دارای صفحه شناسنامه است؟ بله 

نویسنده: دکتر محمدرضا ناری ابیانه

https://siasatrooz.ir/vdcfjvdyxw6dyva.igiw.html
نام شما
آدرس ايميل شما
کد امنيتی