این روزها درحالی که مشکلات اقتصادی و تنگناهای معیشتی و اجتماعی از جمله مسئله بیکاری همچنان ادامه دارد و دولت هیچ اقدامی عملی برای رفع این مشکلات نکرده است، رویکرد رئیس جمهور به گونهای است که تنها میتوان از آن به پروژهای برای تغییر جهت و انحراف افکار عمومی یاد کرد.
حسن روحانی در مراسم رونمایی از نخستین جنگنده ایرانی با نام کوثر در سخنانی خواستار تعیین فرماندهان نظامی با رای مستقیم مردم شد و آن را موجب اقتدار دفاعی کشور دانست.
شنیدن چنین سخنانی از رئیس جمهور از منظر کارشناسان سیاسی و حقوقی کشور نه تنها جای انتقاد بلکه جای تعجب داشت.
از آنجا که رئیس جمهور خود حقوقدان است و آشنایی کاملی با قوانین کشور دارد، چنین اظهار نظرهایی از سوی ایشان پذیرفته نیست.
روحانی در مناظرههای انتخاباتی خود گفته بود که من سرهنگ نیستم، حقوقدان هستم و هیچوقت پادگانی فکر و عمل نکردم، با این حال انتظاراتی در مورد تعیین فرماندهان نظامی دارد
بیان رویکرد اخیر رئیس جمهور نه تنها با ساختار نظامی کشور ما سازگار نیست بلکه در هیچ کدام از کشورهای دیگر نیز چنین روش و شیوهای در محیطهای نظامی آنها جاری نیست.
رئیس جمهور حافظ قانون اساسی
باید در نظر داشت که در وهله اول رئیس جمهور حافظ قانون به شمار میرود و این سخنان رئیس جمهور کاملاً بر خلاف قانون اساسی و عادی کشور برای نیروهای مسلح است.
رئیس جمهوربایستی در همه شرایط عمل به قانون اساسی را بر سایر امور ارجح بداند و بر اساس آن عمل کند.
رهبری فرمانده کل قوا و مدیریت نیروهای مسلح
همچنین نباید فراموش کرد که مطابق اصل ۱۱۰ قانون اساسی کشور، فرماندهی کل قوا و مدیریت نیروهای مسلح در رمزه اختیارات مقام معظم رهبری است.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح تلویحاً با یادآوری این موضوع به رئیس جمهور در این باره تاکید کرد: قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ضمن به رسمیت شناختن تفکیک قوای سهگانه، نیروهای مسلح در برابر اصل ۱۱۰، تحت فرماندهی و زعامتِ رهبریِ نظام قرار داده است.
سردار سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در بیانیه سراسری «منزلت نیروهای مسلح» با اشاره به اینکه نظامیان، به فرمان خداوند، دژهای استوار رعیتاند و زینت والیان هستند تصریح کرد: رهبر عزیز انقلاب اسلامی و فرمانده معظم کل قوا، حضرت آیتالله العظمی امام خامنهای (مدظله العالی) نیز در مقاطع مختلف، منزلت و جایگاه نیروهای مسلح را تبیین نموده و از جمله فرمودهاند: «نیروهای مسلح، آن خط مقدم تحرک و نشانه اقتدار ملتاند.»
دراین بیانیه با اشاره به اهداف مقام معظم رهبری برای نیروهای مسلح آمده است: رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از دانشجویان و تشکلهای دانشجویی (۷ خرداد ۱۳۹۷) فرمودند: «مدیریت نیروهای مسلح با رهبری است؛ یعنی نیروهای مسلح را رهبری مدیریت میکند.»
فرا فکنی
طرح چنین مواردی از سوی دولت ، چنین سوالی را در میان افکار عمومی مطرح میکند که آیا رئیس جمهور نمیداند که بر طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران فرماندهان نظامی چگونه باید انتخاب شوند؟!
به طور حتم رئیس جمهور به طور کامل با چنین فرآیندی آشنایی دارد چرا روحانی مسئولیتهای متعددی، از جمله عضویت در شورای عالی دفاع (از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۷)، عضویت در شورای عالی پشتیبانی جنگ و رئیس کمیسیون اجرائی آن (از سال ۱۳۶۵ تا ۱۳۶۷)، معاونت فرماندهی جنگ (از سال ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۴)، ریاست ستاد قرارگاه مرکزی خاتمالانبیاء (از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۶) و فرماندهی پدافند هوایی کل کشور سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۰) را برعهده داشت.
وی بین سالهای ۱۳۶۷ تا ۱۳۶۸ به معاونت جانشین فرماندهی کل قوا منصوب شد و بعد از پایان جنگ، حسن روحانی به همراه تعدادی از فرماندهان سپاه و ارتش، نشان درجه دو فتح و در مراسم دیگری در سالروز آزادسازی خرمشهر، به همراه جمعی دیگر از فرماندهان و مسؤولان پشتیبانی جنگ، نشان درجه یک نصر را از رهبر معظم انقلاب، دریافت کرد.
سوال اینجاست که ایشان با چنین سابقهای در نیروهای نظامی با چه انگیزهای چنین پیشنهادی را مطرح میکند ؟از سوی دیگر حتی اگر بنا را به ندانستن رئیس جمهور بگذاریم، سوال این است که آیا روحانی قبل از سخنرانیهای خود، با مشاوران در مورد چنین طرحهایی مشورت نمیکند تا اینگونه برخلاف قانون اساسی صحبت نکند ؟
ابهام ها
از سوی دیگر بسیاری بر این باورند که رئیس جمهور این سخنان سعی داشته تمرکز و حواس مخاطب را به اوایل انقلاب که فرماندهی نیروهای کل مسلح بر عهده منتخب مستقیم مردم یعنی نخست وزیر و به دلیل اصلاح قانون اساسی و حذف نخست وزیری این مسئولیت میتواند به رئیس جمهوری تفویض شود، جلب کند. این در حالی است که این وظیفه پس از اصلاح قانوناساسی به شخص رهبری داده شده است. همچنین با حذف پست نخست وزیری در اصلاحیه قانون اساسی سال ۱۳۶۸، تعیین رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در ذیل اختیارت رهبری قرار گرفت.
گفتنی است از آن زمان، سرلشکر سید حسن فیروزآبادی از طرف فرمانده کل قوا و رهبری به سمت ریاست ستاد منصوب شد و وظیفه هماهنگی کلیه نیروهای مسلح را بر عهده گرفت. تا اینکه از ۸ تیر ۹۵ محمد باقری طی حکمی از سوی مقام معظم رهبری به عنوان جایگزین حسن فیروزآبادی در ستاد کل نیروهای مسلح انتخاب شد.
گروهی بر این باورند که گویی رئیسجمهوری با این سخنان به دنبال کم کردن اختیاراتی است که در قانوناساسی به عنوان وظایف رهبری برشمرده است.
نماینده مردم فسا در مجلس در این باره گفت: الان شرایط نظامی کشور به گونهای است که باید تحت کنترل و نظر رهبری اداره شود؛ چرا که ایشان هم یکی از افراد آشنا به امور نظامی هستند و زمانی که کمیسیونهای دفاعی و سیاست خارجی مجلس از یکدیگر جدا بودند، مقام رهبری مدتها رئیس کمیسیون دفاعی مجلس بودند. جالب است که آقای روحانی هم نایبرئیس ایشان در کمیسیون مربوطه بودند.»
جمالی نوبندگانی در ادامه تاکید کرد: « ایشان نماینده امام (ره) در شورای دفاع بودند و در زمان دفاع مقدس هم در جبههها حضور داشتند و از نزدیک به مسائل نظامی اشراف دارند و مطلعند و پیگیری میکنند. همچنین خودشان رئیسجمهوری بودهاند و در همه مقاطعی که انسان فکر میکند نیاز است، ایشان حضور داشتهاند. بنابراین به نظرم طرح این مباحث به هیچ وجه خصوصا در این شرایط به مصلحت کشور نیست و امیدوارم ریاست محترم جمهوری هم نظرشان این مواردی نبوده باشد که در فضای مجازی دست به دست میشود.»
پاسخگویی اصل اول
در حال حاضر شرایط کشور، تهدیدات خارجی و منطقهای به گونهای است که طرح چنین سخن ساختار شکنانه و اظهارات سلیقهای نه تنها با مفاد قانون اساسی در تضاد است بلکه موجب سواستفادههای متعدد دشمنان میشود. از سوی دیگر در این شرایطی که وضعیت اقتصادی و معیشتی مرم آنهم به دلایلی مدیریت نادرست اقتصادی و پولی دولت و امید به برجام با مشکلات متعددی روبرو است، به میان کشیدن موضوعاتی که دغدغه مردم نیست چه محلی از اِعراب دارد؟
رئیس جمهور نه تنها برنامهای ارائه نداده بلکه تغییراتی چندانی نیز در تیم و رویکرد اقتصادی خود نداده است تا جایی که نمایندگان مجلس رویه استیضاح وزیر اقتصاد و سوال از رئیس جمهور را در پیش گرفتهاند. آیا این موضوع نشان از ایجاد جنگ روانی و برزگنمایی موضوعات فرعی و انحراف افکار عمومی ندارد؟
بارها دیده شده که رئیس جمهور و دولتمردان او با پیش کشیدن مسائلی مانند رفع حصر، رجوع به رفراندوم و یا برگزاری انتخابات برای تعیین فرماندهان نظامی توسط مردم و … تلاش میکنند تا فضای کشور را از ضعف مدیریتها و بیتدبیریهای خود منحرف کرده و برای جلوگیری از پاسخگویی فرافکنی میکنند.
چنین پیشنهادی در شرایط عادی هم قابلیت اجرا ندارد و درست در شرایطی که دشمن جنگ اقتصادی به راه انداخته است و تلاش میکند تا اتحاد و انسجام مردم را به واسطه فشارهای اقتصادی با نظام را سست کنند، بسیار غیر مسولانه و تردید برانگیز است. به نظر میرسد که این اظهارات که ارتباطی به حوزه مسولیتهای دولت ندارد، نیز چون گشت و گذار در توچال برای فرار از پاسخگویی ابراز شده است.
از این رو به دولت پیشنهاد میشود از دخالت و ارائه پیشنهاد در اموری که اتفاقاً به خوبی و درست پیش می رود، صرف نظر کند و فکری به حال بهبود شرایط اقتصادی و وضعیت معیشتی مردم کرده و در نظر داشته باشد که این اقدام بهترین رویکردی است که میتواند برای خدمت به کشور و حتی تقویت بنیه دفاعی انجام دهد.
رئیس جمهور بارها به انتخاب خود از جانب مردم تاکید کرده است از این رو باید پاسخ گوی عدم تحقق شعارهای انتخاباتی خود نیز باشد.