نوبتی هم که باشد بعداز برنج و گوشت و... حالا نوبت نان فرارسیده تا در آستانه روز کارگر؛ دغدغه جدیدی در ذهن اقشار آسیب‌پذیر که بخش عمده‌ای از آنها را کارگران تشکیل می‌دهند ایجاد شود. دغدغه‌ای که ناشی از گرانی نان به عنوان قوت لایموت برای مردم است.
این اتفاق در حالی رخ داده که چندی پیش دولت برنامه ملی هدفمندی یارانه‌ها را رونمایی کرد؛ طرحی که در بخشی از آن، وزارت صنعت، معدن و تجارت را مامور شد تا طراحی پروژه ارتقای سلامت، ایمنی، کیفیت و کاهش ضایعات آرد و نان در سبد مصرفی خانوار و ارتقای بهره‌وری در زنجیره تولید و مصرف گندم، آرد و نان را در کنار افزایش سهم تولید نان صنعتی، پیگیری کند.
این اتفاق موجب شد تا علی‌رغم اعلام رسمی موضع دولت در مورد قیمت نان امروز شاهد افزایش قیمت نان باشیم به این معنا که عده‌ای از نانوایان آن را گران کردند و عده‌ای دیگر از چانه‌های نان خود کاسته‌اند تا جبران افزایش ندادن قیمت را داشته باشند.
مجوزگرانی برای آزادپزها
اطلاعات و اخبار منتشر شده در‌خصوص قیمت نان این نکته را نشان می‌دهد که در برخی از محله‌های تهران، نانوایان آزادپز قیمت نان را افزایش داده‌اند. این اتفاق در حالی رخ داده که از سال ۸۹ تاکنون که قانون هدفمندی یارانه‌ها اجرایی شد بارها و بارها و بعضا چندین‌بار در یک سال نان به عنوان قوت اصلی مردم با رشد قیمتی مواجه شده است. در سال ۹۴ طبق مصوبات اعلام شده قیمت مصوب هر قرص نان سنگک با وزن چانه خمیر ۶۶۷ گرم ۸۰۰ تومان بود، برخی نانوایی‌های دارای آرد دولتی در کنار فروش نان سنگک به نرخ مصوب مذکور اما با وزن کمتر، فروش نان سنگک کنجدی با افزودن کنجد به نرخ ۱۵۰۰ تومان را نیز در دستور کار قرار داده بودند؛ موضوعی که در برخی نانوایی‌های بربری نیز رایج شده و نرخ ۶۵۰ تومانی مصوب این نوع نان با وزن چانه ۶۰۰ گرمی را به هزار و ۲۰۰ تومان افزایش داده بود؛ در سایر انواع نان سنتی مانند تافتون و لواش، کاهش وزن چانه خمیر و کم فروشی رواج بیشتری داشت.
بررسی‌ها همچنین نشان می‌دهد که در حال حاضر قیمت هر قرص نان سنگک در برخی نانوایی‌های آزادپز به ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ تومان هم رسیده و البته ضایعات کمتری نسبت به نان‌های دولتی دارد و کیفیت نان اندکی بیشتر است. قیمت بربری هم بین ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ تومان هم عرضه می‌شود که نانوا، دلیل آن را کنجد دورو و بالا رفتن کیفیت می‌داند.
نکته جالب در میان این افزایش قیمت‌ها متولیان دولتی چنین موضوعی را رد کرده و مدعی هستند که در سال‌جاری قیمت آرد مصرفی نانوایان آزادپز ۱۰درصد کاهش یافته و هیچ نانوایی به بهانه افزایش قیمت آرد اجازه بالا بردن قیمت نان خود را ندارد.
حسن عباسی‌معروفان معاون شرکت بازرگانی دولتی ایران در گفت‌وگو با تسنیم اعلام کرده که قیمت مواد اولیه آرد گران نشده است بلکه برای نانوایی‌های آزادپز نرخ آرد دریافتی ۱۰ درصد کاهش یافته است. به گفته وی آردی که نانوایان آزادپز تا دو ماه قبل ۹۵۰ تا هزار تومان خریداری می‌کردند اکنون توسط شرکت بازرگانی دولتی ایران ۹۰۰ تومان به آنها فروخته می‌شود که در واقع نرخ آرد آنها ۱۰ درصد کاهش یافته است.
عباسی مدعی شده که قیمت هر کیلوگرم آرد نانوایان دولتی نیز ۶۶۵ تومان بوده است که از دو سال گذشته تغییری نداشته و امسال نرخ آرد نانوایان دولتی تغییر ندارد.
وی با بیان اینکه با ممنوعیت ورود گندم قیمت آرد آزاد در ابتدای امر کمی بالا رفت مدعی شده که با اقدام شرکت بازرگانی دولتی در سال جدید نرخ این محصول به ۹۰۰ تومان کاهش یافت و براساس اقدامات شرکت بازرگانی دولتی و تأمین آرد مورد نیاز نانوایان آزادپز و قیمت یادشده دیگر بهانه‌ای برای گران کردن نان توسط خبازان باقی نمی‌ماند.
معاون شرکت بازرگانی دولتی ایران بر این باور است که هیچ نانوایی به‌بهانه ممنوعیت واردات آرد اجازه افزایش قیمت نان را ندارد زیرا قیمت آرد اکنون کمتر از نرخ گذشته است و اتحادیه‌های صنفی نیز بر این امر نظارت می‌کنند.
به اعتقاد وی نرخ نان آزادپزها همان‌طور که از اسمش پیداست آزاد بوده و میان مشتری و تولیدکننده به‌صورت توافقی تعیین می‌شود و براساس کنجد و اندازه نان نرخ آن متفاوت است، اما نرخ نان دولتی در هر شهر براساس اعلام شورای آرد و نان توسط استاندار تعیین می‌شود.
تداوم گرانی در سال ۹۵
این ادعای معاون شرکت بازرگانی دولتی ایران در حالی مطرح می‌شود که چندی پیش مشاور معاون اجرایی رئیس‌جمهور اعلام کرد: آرد چند نرخی به دونرخی تبدیل شده و قیمت نان نیز برای سال جدید با احتیاط افزایش می‌یابد.
بهرامی ارض‌اقدس در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا اجرایی شدن طرح هدفمندی یارانه‌ها در سال‌جاری بر روی قیمت نان هم تاثیر می‌گذارد مدعی شد که قطعا این طرح بر روی قیمت نان می‌تواند تاثیر داشته باشد.
وی با بیان اینکه برای هدفمند کردن پرداخت این یارانه، بهترین کار، آزادسازی کامل چرخه است گفت با اوجوداین مساله به دلیل تاثیر جدی که نان در سبد هزینه‌ای و غذایی خانوار دارد، این تصمیمات در دولت‌ها همواره با احتیاط اتخاذ شده است و در این دولت هم به همین شکل پیگیری می‌شود.
در کنار تمام این اظهارات ضد و نقیضی که در مورد گرانی نان وجود دارد نکته مهم آن است که این موارد در حالی مطرح دولتمردان مدعی هستند که دولت نظارت و برنامه‌ای منظمی برای نانوایی‌های دولتی و آزادپز دارد اما با این وجود و با در نظر داشتن اینکه واقعی کردن قیمت گندم، افزایش قیمت آرد و نان را به دنبال دارد و این دو مهم به طور مستقیم در وضعیت معیشتی مردم اثر گذار است باید منتظر ماند و دید متولیان چه اقدام عملی برای سامان دادن به این بازار را دنبال خواهند کرد.
