ناظران سياسي معتقدند با توجه به زيادهخواهيهاي غرب در به نتيجه نرسيدن توافق هستهاي در سوم آذرماه سالجاري، دور جديد مذاكرات ايران و ۱+۵ در حالي بايد آغاز شود كه گزينه تمديد، ديگر به عنوان يكي از گزينههاي پيشنهادي در ميز مذاكرات قرار نگيرد.
دور جديد گفتوگوهاي هستهاي ايران و۱+۵ پس از تمديد هفت ماه مذاكرات در سوم آذرماه سالجاري از چهارشنبه اين هفته بار ديگر از سر گرفته ميشود.
در همين رابطه سيدعباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکرهکننده هستهاي گفت که دور بعدی مذاکرات ایران با گروه ۱+۵، ۲۶ آذرماه (۱۷دسامبر) در سطح معاونان وزیران خارجه در شهر ژنو برگزار ميشود. معاون وزیر خارجه کشورمان در ادامه گفت که از دو روز پیش از ۲۶ آذر نیز، مذاکرات دوجانبه میان هیاتهاي ایران و ۱+۵ برگزار ميشود.
مذاكرات دوجانبه هيات ايراني و ۱+۵ دو روز قبل از مذاكرات هستهاي در حالي قرار است برگزار شود كه وزارت خارجه آمریکا برنامه سفر و ترکیب تیم این کشور در مذاکرات هستهای با ایران را منتشر و تائید کرد که نمایندگان ایران و آمریکا، پیش از آغاز نشست ایران و ۶ کشور، دیدار میکنند.براساس اطلاعیه منتشر شده، «وندی شرمن» قائم مقام موقت و معاون وزارت خارجه آمریکا در این دور از مذاکرات، مانند ادوار پیشین سرپرستی تیم آمریکایی را بر عهده دارد.
تمديد هفت ماهه مذاكرات هستهاي ماحصل يك سال تلاش تيم مذاكرهكننده جديد از زمان روي كار آمدن دولت تدبير و اميد و نيز يك دهه مذاكرات ايران در برابر غرب بود.
تمديد مجدد مذاكرات هستهاي ايران و ۱+۵ در حالي در وين اتريش تا ۱۰ تيرماه رقم خورد كه تيم مذاكرهكننده كشورمان تا پيش از توافق بر سر تمديدي هفت ماهه با جديت تمام خواستار به نتيجه رسيدن مذاكرات و توافقي نهايي براي طرفين بود.
ایران تاکنون با تمام حسننیت و اراده سیاسی پا به مذاکرات گذاشته است، اما زیادهخواهی و عدم اراده سیاسی طرف مقابل شرایط حصول به توافق را با مشكل روبرو كرد.
جمهوری اسلامی ایران همواره نشان داده که به دنبال تعامل و مذاکره است و در این راه هیچگاه میز مذاکره را رها نکرده و سعی کرده است به طور واضح نگرانیهاي مشروع را پاسخ داده و به حل و فصل آن بپردازد. بنابراین اگر طرف مقابل اراده سیاسی برای اتخاذ تصمیمات سخت برای رسیدن به یک توافق را داشته باشد، بدون شک شرایط برای رسیدن به یک تفاهم برد - برد فراهم است چنانچه پيش از توافق بر سر تمديد هفت ماهه مذاكرات ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در بدو ورود به وین و در جمع خبرنگاران از اراده راسخ ايران براي رسيدن به توافقي نهايي سخن گفت چنانچه وي عنوان كرد جمهوری اسلامی ایران به دنبال راهحل، تفاهم و تعامل سازنده است. در صورتی که طرف مقابل اراده سیاسی برای اتخاذ تصمیمات سخت داشته باشد، پیشنهادهای متعددی برای حصول توافق وجود دارد. هدف از ورود به وین رسیدن به نتیجه مناسبی است که حقوق ملت ایران را محترم شمرده باشد. نتیجه مذاکرات چه توافق و چه ایستادگی در مقابل زیادهخواهی باشد، روی همه موضوعات اختلاف است، اما موضوع میزان غنیسازی (نه اصل غنیسازی) و نحوه اوج گرفتن به سمت غنیسازی صنعتی وقت همه را گرفته است. گرایشی در غرب هنوز فکر ميکنند تحریمها برایشان منفعتی داشته و راهحل است. لذا موضوع تحریمها نیز مورد اختلاف است.
این موارد و نيز گزارشات ماهانه آژانس بينالمللي اتمي و تاييد بر صداقت رفتار ايران در چارچوب توافقنامه ژنو اين مسئله را اثبات كرد که ایران تاکنون با تمام حسننیت و اراده سیاسی پا به این مذاکرات گذاشته است، اما گاهی زیادهخواهی و عدم اراده سیاسی طرف مقابل شرایط حصول به توافق را با دشواریهایی روبرو کرد و پس از تمديد مذاكرات هستهاي مشاهده كرديم كه اين زيادهخواهي طرف مقابل بود كه نگذاشت نتيجه قابل قبول بر فضاي مذاكرات هستهاي حاكم شود.
جدا از زيادهخواهيهاي برخي از اعضاي ۱+۵ كه عاملي مهم در به نتيجه نرسيدن مذاكرات بود اختلافات ميان اين اعضا دليل ديگري براي جايگزيني تمديد به جاي توافق بود چنانچه اين اختلافات نيز كماكان ادامه دارد بطوريكه خبرگزاری فرانسه با اشاره به اختلاف مواضع شدید واشنگتن و پاریس در مذاکرات هستهای با ایران، اختلاف نظر این دو کشور را به سان مسابقه «شمشیربازی» خواند. آمریکا و فرانسه در مجامع عمومی سعی دارند خود را بهترین کشورها در مسیر حصول توافق تاریخی هستهای با ایران نشان دهند اما پشت درهای بسته به سختی سرخوردگی خود را پنهان میکنند.
«خبرگزاری فرانسه» با انتشار این خبر نوشت: فرانسه سالها است که در بین اعضاي گروه ۱+۵ سختترین مواضع را دارد. این در حالی است که اعضاي گروه ۱+۵ بعد از شکست در مهلت تعیین شده ۲۴ نوامبر سالجاری در حصول توافق هستهای، قرار است در شهر ژنو سوییس هفته آینده با هم دیدار کنند.
براساس این گزارش، با وجود ادعای قدرتهای جهانی در زمینه اتحاد با هم در مذاکره با ایران، دیپلماتهای غربی تایید میکنند که بین واشنگتن و پاریس مسابقه شمشیربازی در پشتصحنه مذاکرات وجود دارد.
این منبع خبری به صراحت نوشت: در میان عدم اطمینان لازم در حصول توافق با ایران با گذشت ساعتها مذاکره، نبود اعتماد بین آمریکا و فرانسه به عنوان ۲ کشور مهم حاضر در مذاکرات هستهای با ایران، منجر به تضعیف جبهه گروه ۱+۵ خواهد شد. مقامهای آمریکایی در خفا عنوان میکنند که نسبت به اتخاذ مواضع فرانسه در مذاکرات نگران هستند و حتی از مواضع آنها در حین مذاکرات حمایت نمیکند.
سوم آذر سالجاري سرنوشت مذاكرات هستهاي ايران و ۱+۵ به دهم تيرماه موكول كرد و قرار است از اين هفته دور جديد گفت وگوها براي كم كردن اختلافاتي كه البته به نوعي زيادهخواهي غرب محسوب ميشود آغاز شود.
در اين ميان آنچه كه كماكان ملت ايران از تيم مذاكرهكننده هستهاي كشورمان ميخواهند پايبندي و ايستادگي اين تيم بر احقاق حقوق هستهاي و كوتاه نيامدن در برابر زيادهخواهيهاي غرب است.
با اذعان به اينكه تيم هستهاي كشورمان در طول يك دهه و بويژه يك سال گذشته از هيچ تلاشي براي رسيدن به نتيجه قابل قبول و البته در چارچوب حقوق صلحآميز هستهاي ملت ايران فروگذار نكرده است اما از هماكنون نيز ملت ميخواهد اين مذاكرات تنها مذاكره براي مذاكره نباشد و مذاكرات براي رسيدن به توافقي نهايي و قابل قبول براي طرفين باشد و دهم تيرماه بار ديگر تمديد سوم آذر را تكرار نكند در اين ميان ريبابكوف معاون وزیر خارجه روسیه نيز با پرمخاطره خواندن تمدید دوباره مذاکرات هستهای اعلام کرد مسکو انتظار دارد امضاي توافق جامع هستهای با ایران ۳ الی ۴ ماه به طول بینجامد.
بطور حتم عرصه داخلي كشورمان نيز چنانچه تاكنون پشتيبان تيم مذاكرهكننده هستهاي كشورمان بوده همچنان نيز بر حمايت از تيم هستهاي كشورمان تا رسيدن به نتيجهاي كه ماحصل آن لغو همه تحريمها، زيادهخواهيها و نيز پابرجا بودن فعاليتهاي هستهاي صلحآميز هستهاي كشورمان خواهد بود.
البته برخي اختلافات و يا بهتر بگوييم ديدگاههاي متفاوت نيز نبايد كوچكترين خدشهاي به اتحاد ميان ملت و تيم مذاكرهكننده وارد كند بطور مثال یک عضو تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان اظهارات نبویان نماینده مجلس در مورد توافق تیم مذاکرهکننده برای پرداختن به بحث موشکی در مذاکرات را ناصحیح دانست و گفت: اینگونه سخنان در چارچوب موارد تهدید زای جدی برای امنیت ملی کشور تلقی ميشود.
بنابراين اميدواريم شروع دور جديد گفتوگوهاي هستهاي، آغازي براي موفقيت بيشتر دستگاه ديپلماسي و تيم مذاكرهكننده كشورمان تا احقاق حقوق ملت ايران باشد.
در اين ميان برخي نمايندگان ملت نيز ضمن واكنش به برخي اظهارات بياساس مقامات غربي در مورد مذاكرات هستهاي، بر روحيه استكبارستيزي ملت ايران و ايجاد نگراني براي غرب نيز تاكيد كردهاند.
روحیه استکبارستیزی ملت ایران، غرب را نگران کرده است
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه روحیه استکبارستیزی و ظلمستیزی ملت ایران آمریکا و غرب را نگران کرده است، گفت: کسب توافق نهایی به نفع همه ملتهاي دنیا به ویژه اعضای ۱+۵ است.
سیدباقر حسینی در گفتوگو با همين خبرگزاري، با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات خود در توافقنامه ژنو پایبند بوده است، گفت: در چارچوب تعهدات در توافقنامه اولیه ژنو ایران تاکنون اقدام غیرقانونی و خلافی انجام نداده است، حتی اگر اقدامی خلاف تعهدات هم صورت گیرد هیچ ارتباطی به آمریکا و کشورهای غربی ندارد؛ زیرا ایران در هر زمینهاي که نیاز باشد ميتواند فعالیتهاي هستهاي خود را داشته باشد.
نماینده مردم زابل، زهک و هیرمند در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: بخشی از مواضع تند و اظهارنظرهای بی پایه و اساس مقامات آمریکایی در مورد مذاکرات هستهاي از سوی تندروها و افراطیهاي کنگره مطرح ميشود که از ابتدای مذاکرات تا کنون عنوان شده است؛ زیرا این گروه در آمریکا تمایل ندارد که هیچ توافقی میان ایران و اعضای ۱+۵ صورت گیرد، البته کنگره تاکنون سنگاندازی بسیاری در مذاکرات داشته و مواضع آنها به طور قطع قابل اعتنا نیست؛ چون اگر قرار باشد که به اظهارات تند اعضای کنگره و سنا در امریکا توجه شود نباید هیچ مذاکره و نشستی صورت گیرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفت: در حال حاضر هم اقتدار ایران ميتواند در مقابل هر تهدیدی پاسخگو باشد، اما این اقتدار به آن معنا نیست که جمهوری اسلامی ایران تهدیدی برای منطقه است، بنابراین پروژه ایرانهراسی تنها برای کسب اهداف غربیها و جلوگیری از پیشرفت ایران در حوزه علمی و فناوری است، ولی این روحیه استکبارستیزی و ظلمستیزی ملت ایران، آمریکا و غرب را به شدت نگران کرده است، وگرنه غرب به خوبی آگاه است که ایران به دنبال تولید سلاح اتمی نبوده و نخواهد بود، پس کسب توافق نهایی به نفع همه ملتهاي دنیا به ویژه ۱+۵ است، زیرا آنها به لحاظ اقتصادی در شرایط بحرانی هستند.
دولت آمریکا مسئول عدم کسب توافق نهایی در مذکرات است
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، دولت اوباما را مسئول عدم کسب توافق نهایی در مذاکرات هستهاي خواند و گفت: افراطیون آمریکا خواهان اعمال فشار بر دولت بوده تا از حصول توافق نهایی هستهاي با ایران عقبنشینی کند.
احمد شوهانی در گفتوگو با خانه ملت، در واکنش به اینکه یک نشریه آمریکایی به نقل از مقامات این کشور اعلام کرده که ایران در حال خرید تجهیزات برای راکتور آب سنگین اراک است، گفت: در حقیقت لابیهاي افراطی داخل آمریکا خواهان ایجاد خلل در مذاکرات هستهاي در مدت زمان باقی مانده تا کسب توافق نهایی هستند، کما اینکه در داخل ایران هم تندروهایی هستند که نسبت به مذاکرات هستهاي میان ایران و ۱+۵ انتقاداتی دارند.
نماینده مردم ایلام در مجلس شورای اسلامی، ادامه داد: با توجه به اینکه هنوز توافق نهایی حاصل نشده، باید تاکید کرد که قرار نیست راکتور آب سنگین اراک یا فردو تعطیل شود، بلکه تنها تغییراتی در سیستم و تاسیسات آب سنگین اراک مقرر است که صورت بگیرد، از اینرو مطالب این چنینی مبنی بر خرید تجهیزات برای آب سنگین اراک صحت نداشته و به اذعان خود مقامات آمریکایی و غربی جمهوری اسلامی تاکنون به طور صد درصد به تعهدات پایبند بوده است.
وی تصریح کرد: مقامات جمهوری اسلامی ایران تا کنون همکاری و تعامل قابل قبولی با بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی داشتهاند و نکته مبهمی در برنامه صلحآمیز انرژی هستهاي ایران وجود ندارد، بنابراین صحبت از موارد این چنینی تنها حکایت از لابیهاي قدرتمند و افراطیون داخل آمریکا دارد که به دنبال ایجاد اختلال و تاثیرات منفی در روند مذاکرات هستهاي هستند.
شوهانی ادامه داد: از این نوع موضعگیریها و اظهارنظرها در آینده بیشتر خواهد شد، زیرا هدف کنگره و تندروها فشار بر دولت آمریکا بوده و آنها نمیخواهند که اوباما و اعضای دولت وی مذاکرات با ایران را به نتیجه برساند؛ بنابراین مجاب کردن کنگره از سوی دولت آمریکا اقدام سختی است، مگر آنکه اوباما افکار عمومی را در مقابل کنگره قرار دهد، وگرنه از لحاظ نظارتی آنها بر دولت نظارت ميکنند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گفت: چند صدایی در آمریکا درخصوص توافق هستهاي با ایران به طور حتم قابل قبول نیست، زمانی توافقی به نتیجه رسیده و ماندگار ميشود که اجماع میان همه گروهها و جناحهاي سیاسی در کشورهای مذاکرهکننده با ایران به وجود آمده باشد، البته این اجماع در داخل آمریکا را باید دولت ایجاد کند، بنابراین چند صدایی که بر روند مذاکرات تاثیرگذار باشد قابل قبول نیست و دولت آمریکا باید پاسخگو باشد.